Son günlerde SEPAH’a bağlı Telegram kanalları, İran’ın Hazar Denizi’nden Bakü Körfezi’ne saldıracağına dair haberler paylaşıyor. Paylaşılan haberde İran’ın Bakü’yü vurarak kısa sürede körfezi ele geçireceği ve işgal senaryosunu uygulayacağı mesajları yer alıyor.
SEPAH’ın şu anda sosyal ağ kanalları aracılığıyla kışkırtıcı mesajlar göndermesi sebepsiz değil:
Birincisi, Devrim Muhafızları, bir süre önce İran’ın kuzeybatı kesiminde, Azerbaycan sınırında, Araz Nehri kıyısında düzenlediği “Kudretli İran” tatbikatlarından istenilen sonuçları alamadı. Tatbikatların bir parçası olarak SEPAH, resmi Bakü’yü korkutmak ve geri adım attırmak amacıyla Araz Nehri üzerine bir köprü inşa etti ve Araz Nehri’ni geçmek için eğitim aldı. Resmi Bakü ise tatbikatlara Özel Kuvvetlerin güney sınırlarına yakın bölgelerde yaptığı eğitimlerle karşılık verdi.
İran, olası bir kara saldırısı senaryosunun beklenen etkiyi yaratmayacağını zaten anlıyor ve resmi Bakü uzun süredir böyle bir saldırıya hazır. Bu nedenle resmi Tahran, daha güçlü olduğunu düşündüğü Hazar Denizi’nden saldırabileceğine dair mesajlar gönderiyor.
İkincisi, ülkenin başkanı Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 25 Kasım’da Bakü’deki ADA Üniversitesi’nde düzenlenen “Orta Koridor Boyunca: Jeopolitik, Güvenlik ve Ekonomi” konulu uluslararası konferansta açıkça ifade etti: “Askeri tatbikatlara başlamak zorunda kaldık. Onlardan korkmadığımızı göstermek için İran sınırını çizdik.” .
Yani Cumhurbaşkanı bir kez daha İran’ın Araz Nehri boyunca düzenlediği askeri tatbikatlara aslında askeri tatbikatlarla karşılık verdiğimizi söyledi.
İran şu anda Azerbaycan ile mevcut gerilimi hafifletmeye çalıştığını gösterse de gerçek şu ki hiçbir şey değişmedi. Görünen o ki, Cumhurbaşkanı’nın konuşmasının ardından Tahran bu şekilde pozisyonunu göstermeye çalışıyor.
Bakü ve Tahran arasındaki deniz rekabeti
İran’ın Hazar Denizi’nde kendisini Azerbaycan’dan üstün gördüğü açıktır. SEPAH’ın Telegram kanallarında İran’ın Azerbaycan’a yönelik saldırısını denizden yansıtan provokatif haber ve yazıların yayılması da bunu söylemek için sebep veriyor. Tahran, Bakü’nün deniz gücünü zayıf görse de gerçekte durum tamamen farklıdır.
Genel olarak, Rusya Hazar Denizi’ndeki en büyük güç olmasına rağmen, son yıllarda diğer dört ülke – Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan ve İran – denizdeki askeri güçlerini önemli ölçüde artırdı. İran donanmasına gelince, resmi Tahran Hazar donanması Azerbaycan ile aynı zamanda kuruldu.
Nitekim SSCB döneminde İran’ın Hazar Denizi’nde askeri gücü yoktu. SSCB’nin dağılmasını fırsat bilen Tahran, Hazar Denizi’nde hızlı bir filo kurmaya başladı. Azerbaycan Donanması, Hazar Donanması’nın bölünmesinden sonra 1992 yılında kurulmuştur. Azerbaycan’ın bağımsızlığını kazanmasının ardından Rusya, Hazar Filosunu kuzeye kaydırdı ve Azerbaycan’a yüzde 25 pay verildi.
Bölünme sonucunda Çeşitli amaçlarla 18 savaş gemisi Azerbaycan’a ulaştı. Yani her iki ülkenin Hazar filosu kısa bir zaman farkıyla aynı dönemde oluşturulmuştur.
Başlangıçta İran, Rusya’dan birkaç savaş gemisi satın aldı ve ardından güneyden birkaç gemiyi Hazar Denizi’ne getirdi. Son yıllarda İran, Hazar Denizi’nde yeni gemiler inşa ediyor. İran’ın Hazar Denizi’ndeki askeri gücü, 4 “Sina” tipi topçu botu, 2 “Jamaran” tipi 1400-1500 ton deplasmanlı 95 metrelik korvet, Çin “Hoodong” projesinin deplasmanlı 3-5 füze botundan oluşuyor. 34 metre ve yaklaşık 200 tonluk, birkaç denizaltı teknesi yapar.
Son yıllarda Azerbaycan Donanması yeni veya yenilenen gemiler ve yurt dışından alınan tekneler sayesinde gücünü artırmıştır. Ayrıca bir adet 205U projesi füze botu da modernize edilmiş, çok yer kaplayan eski füze tesisatları kaldırılarak S-008 numarası ile bu kuvvetlere verilmiştir.
Ayrıca S-201 borda marka devriye botları, S-11 ve S-12 “48-foot Silver ship” küçük devriye botları, RIB-36 tipi metal çerçeveli şişme lastik botlar ve S-09 da satın alındı. Amerika Birleşik Devletleri ve S-10 birleşme için kabul edildi.
DSX Sahil Güvenlik Komutanlığı’na bağlı Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın 2014 yılında hizmete açtığı “Gemi İnşa ve Onarım Merkezi”nde bugüne kadar 6 adet “Şahdağ” ve 6 adet “Tufan” projesi sınır güvenlik gemisi inşa edildi. şunu da not etmeliyim
Azerbaycan’ın Türkiye ve İsrail ile imzaladığı askeri anlaşmalar temelinde, filonun silahları ve teknik teçhizatı düzenli olarak güncellenmektedir.
Görüldüğü gibi Azerbaycan Hazar Donanması, İran Donanması’nın gerisinde kalmıyor ve modern yetenekler açısından düzenli olarak güncelleniyor.
Bakü’nün Tahran’a tepkisi
Azerbaycan, İran’ın güney sınırlarında başlattığı askeri tatbikatlara, Hazar Denizi’nde yapacağı tatbikatlarla, XTF tatbikatlarıyla karşılık verdiği gibi karşılık vermelidir.
Bakü’nün Hazar Denizi’nde tatbikat yapmasından bahsediyoruz. Tatbikatlar bile geçen sene olduğu gibi Türk denizcilerle bir arada yapılabiliyor. Böylece İran, bu tatbikatlardan en çok endişe duydu ve Bakü’ye itirazını resmen dile getirdi.
Resmi Bakü’nün şu an Hazar Denizi’nde Türkiye ile yapacağı askeri tatbikat İran için etkili bir tehdit olacaktır.
Turan RzayevKafkassam