Viyana’da gelecek hafta yedinci turunun başlaması beklenen nükleer müzakerelerle ilgili Rusya ile İran arasında görüşmelerin seyrini etkileyecek derecede anlaşmazlıklar yaşanıyor.
Kimliğinin açıklanmasını istemeyen bir kaynak, bugün İngiltere merkezli Independent gazetesine yaptığı açıklamada, Rusya’nın İran’a ülkenin güneyindeki Buşehr’de yer alan nükleer santralin masraflarını ödememe konusunda bir uyarı gönderdiğini aktardı. Kaynak, Tahran ve Moskova arasındaki anlaşmazlıkların ciddi olduğunu ve Viyana müzakerelerini etkilediğini dile getirdi.
Rusya’da İran’ın ‘Viyana’da daha fazla esneklik göstermesini bekleyenler’ oladuğunu ifade eden kaynak açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Özellikle ABD Başkanı Joe Biden, açıkça nükleer anlaşmaya dönmek istiyor. Mevcut nükleer krizin devam etmesi, Rusya ve Moskova’nın Washington ile ilişkileri açısından ekonomik sonuçlar doğuruyor.”
Kaynak, Moskova’nın ‘Suriye iç savaşının koşulları, ülkede İran ve Rusya arasındaki ekonomik rekabet ve Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Cenevre’de gerçekleşen son görüşme’ koşullarına ilişkin yeni tavrında ısrarcı olduğuna dikkat çekti.
İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi dün yaptığı açıklamada, ikinci ve üçüncü Buşehr santrallerinin inşaatı ve tamamlanmasındaki yavaşlamanın mali sorunlardan kaynaklandığını söyledi. Salihi “Sorunu çözmek için Ekonomi Komitesi’ne öneriler sunacağız. Onaylanmaları halinde çalışmalar kolaylaştırılacaktır” ifadesini kullandı. Salihi, Rusya’nın borçlarının ödenmesi olasılığıyla ilgili olarak da “Rusya’ya olan 500 milyon euro borcun geri ödenmesini hızlandırma emri verildi” açıklamasında bulundu.
Müzakereler sürüyor
Tahran ve uluslararası arenanın önde gelen ülkeleri, İran’ın ‘kendisine uygulanan uluslararası yaptırımları kaldırması karşılığında nükleer programını sınırlandırmayı’ kabul ettiği, 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmak için müzakerelere devam ediyorlar.
Washington, 2018’de anlaşmadan geri çekildi ve İran bu hamleye karşılık olarak nükleer kısıtlamaların bir kısmını ihlal etti. Tahran şubat ayında Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile İran’ın nükleer tesislerinin ek denetimlere turulmasına izin veren anlaşmayı askıya aldı. Bazı denetimler, geçici anlaşmalar uyarınca geçen perşembe gününe kadar uzatılmıştı.
