25 Eylül 2023 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Nahçıvan’ı ziyaret edip orada mevkidaşı İlham Aliyev ile bir araya gelmiştir. Bu ziyarette Türkiye ve Azerbaycan arasında iki ülke arasındaki projelerle ilgili görüşme yapılmış ve ortak basın toplantısında şu noktalara değinilmiştir:
1. Türkiye-Azerbaycan Arasındaki ilişkilerin olağanüstü şekilde gelişmiş olması ve gelişecek olması
2. Nahçıvan ve Türkiye arasındaki enerji ve demiryolu projelerinin sürdürülmesi
3. Karabağ Sorunu konusunda Türkiye’nin Azerbaycan’ın yanında yer alması
Bunlara bakıldığında Nahçıvan ziyareti Türkiye ve Azerbaycan arasındaki dostluğunun pekiştirilmesine katkı sağladığı gibi görülmektedir. Fakat ortak basın toplantısında Tayyip Erdoğan Karabağ Sorunundan bahsederken sadece “Ermenistan’ın gereken adımları atılması gerektiği”ni ve “topun Ermenistan’ın elinde olduğu”nu ifade etmiş ve “Zangezur Koridoru’nun açılması” gibi net ifadeleri kullanmamıştır. Bu durum Türkiye-Ermenistan ilişkileri konusunda Türkiye ve Azerbaycan arasında ciddi anlaşmazlığın mevcut olduğunu ve basın açıklaması önceki toplantıda bu iki ülke arasında ciddi tartışmaların yaşandığını ima etmektedir. Muhtemelen Azerbaycan Türkiye-Ermenistan sınırının açılması için Zangezur Koridorunun açılması gerektiğine dair cümlenin basın toplantısında eklenmesi gerektiği konusunda iddialıyken Türkiye ise bunu kabul etmemiştir. Böylece Türk-Ermeni ilişkileri konusunda Türkiye ve Azerbaycan arasında ciddi çıkar çatışması yaşanmış ve basın toplantısındaki Türkiye’nin ifadesi bunu net bir şekilde yansıtmaktadır. Azerbaycan Zangezur Koridoru’nun açılmasının Türkiye-Ermenistan sınırının açılması için ön koşul olması gerektiğini savunurken Türkiye ise kendi çıkarı açısından Türkiye-Ermenistan sınırının şartsız şekilde açılmasına ve diplomatik ilişkilerin kurulmasına karşı çıkmamaktadır. Bu açıdan bakıldığında Türk-Ermeni ilişkileri konusunda Azerbaycan’ın tutumu Türkiye’den daha ziyade Rusya ve İran’a yakın olduğu gibi görülmekte ve Türkiye ve Batı’nın çıkarlarıyla uyuşmazlık vardır.
Sonuç olarak Erdoğan’ın Nahçıvan ziyareti Türkiye-Azerbaycan dostluğunu pekiştirmeyi hedeflemişken Türk-Ermeni ilişkileri konusunda Türkiye ve Azerbaycan arasında ciddi çıkar çatışması ve anlaşmazlığın mevcut olduğunu net bir şekilde göstermiştir.
Dr. Öğr. Üyesi Keisuke Wakizaka (İstanbul Gelişim Üniv., Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü)
