Uluslararası oyunu ve oyuncuları iyi bilen bir adamdan duyduğum sözler dikkatimi çekti. ABD’nin devasa bir imparatorluk olduğunu ama yine de sıradan ya da zayıf bir adam tarafından yönetilebileceğini söylüyordu. ABD huysuz bir adam veya tökezleyen bir adam tarafından yönetilebilir. Bir savaş kaybedebilir. Bir soruşturma komisyonu kurar ve atları değiştirmesi gerektiği sonucuna varır. Yeni bir başkan, yeni bir yönetim gelir. Kongre’de belki de yeni bir çoğunluk oluşur. ABD’nin depremleri ve şokları soğurmasına yardımcı olan kurumları vardır.

ABD’de kurum kişiden daha güçlüdür. Ona geniş yetkiler verir, ancak risk alıp kaybederse veya temel kuralları çiğnerse onu caydırır. Rusya başka bir hikâye. Gerekli düzeyde güveni ancak güçlü bir adamın gölgesinde hissedebilir. Zayıf bir adam, kendisini kapana kısılmış ve tehdit altında, tüm seçeneklerin maliyetli olduğu zor bir dönemeçte durduğunu hissetmesine neden olur. Güçlü adam onu ​​kaygıdan, başkalarından ve haritasında gizlenen güçlerden duyduğu korkudan kurtarır. Sovyetler Birliği deneyimi dersler açısından zengindir. Rusya etnik, dinsel ve kültürel çeşitlilik üzerinde uyuyan bir kıta, istikrarı Avrupa’nın güvenliği, Asya ve uluslararası dengeler için bir gereklilik. Bu nedenle Rusya’ya Ukrayna çıkmazından çıkması için yardım edilmeli.

Önümüzdeki aylarda gelişmiş Batı uçaklarının Ukrayna hava sahasında Rus uçaklarıyla savaştığını görmemiz son derece tehlikeli olacak. Hiç kimse çatışmanın sınırlarını süresiz olarak kontrol edebileceğini garanti edemez. Kaldı ki, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının yıllara yayılan açık bir savaşa dönüşmesini de günümüz dünyası kaldıramaz. Mevcut savaşın çıkmazı çok derin. Batı, Rusya’ya kendisi için açık bir zafer sayılacak hediye sunmayı kabul edemez. Putin’in Rusyası da maliyetli Ukrayna gezisinden mağlup dönemez. Kremlin’in efendisinin yenilgisi, Rusya Federasyonu’nun kendisini tehdit edebilir.

Rus-Ukrayna savaşında öldürücü bir darbe ile zafer kazanmak imkânsız. Ukrayna, uğradığı insani ve ekonomik kayıpların büyüklüğü göz önüne alındığında, neredeyse intihara benzer bir misyon yürütüyor gibi görünse de Rus işgaline direnmekten başka çaresi olmadığı temelinde hareket ediyor. Halihazırdaki karşı taarruzu başarısız olsa bile, Ukrayna teslim bayrağını çekmeye meyilli olmayacak. Daha fazla Batı desteği arayacak ve vatandaşlarına daha sonra düzenleyeceği yeni bir karşı taarruz sözü verecek. Rusya savaşı öldürücü bir darbe ile bitirme kudretine sahip değil, ancak uzun bir savaşın maliyetine katlanma kudretine sahip. Ama bu, Ukrayna savaşıyla uluslararası denklemleri sarsan Rusya’nın, güçlüler kulübündeki konumunu zayıflattığı gerçeğini ortadan kaldırmıyor.

Ukrayna’nın savaşı sürdürmekten başka seçeneği yok. Aynı şey Rusya için de söylenebilir. Bununla birlikte, savaşın devam etmesi, sıçrayabilecek kıvılcımlar korkusu açısından yakın ülkeler için birçok tehlikeyle dolu. Aynı durum, savaşın enerji ve tahıl faturası üzerindeki yansımalarının bedelini ağır ödeyen uzak ülkeler için de geçerli. Dünya ek savaş yıllarını kaldıramaz.

Savaşı durdurmak için ciddi bir irade netleştirilmeli. Çin bu türden bir kurtarma rolü üstlenmeli, özellikle de Avrupa’nın bir çözüm arama havasına girmesi, ABD’nin Rusya’nın “saldırganlığı” karşılığında bir ödül almadığını düşünmeye başlaması halinde. Çözülemeyecek veya çözüm yoluna konulamayacak hiçbir ihtilaf yoktur. Ölümcül bir darbenin imkânsız olduğu duygusu, sonu olmayan bir savaşın temelini atmamalı. Yarı galibiyet, yarı mağlubiyet temelinde bir formülün kristalleştirilmesine, küçük kazançların ve büyük hayal kırıklıklarının adil bir dağılımına kapı aralanmalı. Rusya’nın bu çatışmadan çıkmak için bir bedel ödemeye istekli olması halinde, Ukrayna’nın bir sonraki konumu tarafsızlık ve katı garantiler temelinde değerlendirilebilir.

Karar merkezinde uzun süre kalmak Putin’in kanaatlerini değiştirdi mi? Onu tanıyanlardan bazıları, bu yüzyılın ilk yıllarında Batı’ya olumlu mesajlar verdiğini söylüyor. Putin ülkesini, dünyayı ve uluslararası kurumlarını yöneten kurallara entegre etmeye hazırdı. ABD ile dengeli veya yarı dengeli, Avrupa ile normal ve güçlü ilişkiler kurmaya hazırdı. Bu kişiler Putin’in, daha sonra Batı’nın ülkesinin Sovyet yolculuğunu affetmediğini, Rusya’yı hâlâ kontrol altına alınması gereken bir tehlike olarak ele aldığını keşfettiğini belirtiyorlar. Sovyet imparatorluğunun bir parçası olan ülkelerin kendilerini Avrupa Birliği’nin ya da NATO’nun kucağına atmakta acele etmelerinin Rusya’nın eski korkularını tazelediğini vurguluyorlar. Bu nedenle Putin, komşu haritaları uyarlayarak ülkesinin güvenliğini ve rolünün sınırlarını belirlemesi gerektiğini düşündü. Sovyet enkazından doğan dünyaya karşı büyük bir darbeye öncülük etmesi gerektiğine inanma noktasına geldi. Putin’in Kırım’ı geri alma kararını, Suriye’ye askeri müdahalesini, Sırbistan ve Kosova’daki NATO müdahalesinden ve Rusya’nın sınırlarına yaklaşan “renkli devrimler” dalgasından intikam alma arzusunu bu bağlama yerleştiriyorlar.

ABD zayıf bir adamın gölgesinde yaşayabilir ama Rusya yaşayamaz. Dünya Putin’in zaferinin bedelini ödeyecek ama yenilgisinin bedelini daha yüksek bir şekilde ödeyecek. Gerçekleşmesi halinde Ukrayna karşı taarruzunun başarısız olması, Batı’daki karar alma merkezleri üzerinde gerçekçilik rüzgarlarının esmesine, yani yarı yenilgi yarı zafer temelinde çözüm arama yolculuğunun başlamasına katkıda bulunacak mı? Rusya’yı ve dünyayı kurtarma gayretine girmenin zamanı geldi mi? Kremlin, Ukrayna’daki maliyetli yıpranmadan kurtulmasına yardım edecek birine ihtiyacı olduğunu düşünüyor mu? Putin’in savaşa girme kararı alırken yanlış hesap yaptığı açık. Raporların efendisi raporlara aldandı.

Gassan Şerbil

https://turkish.aawsat.com/home/article/4378336/gassan-%C5%9Ferbil/rusyay%C4%B1-ve-d%C3%BCnyay%C4%B1-kurtarmak