Rus askeri istihbarat teşkilatının eski çalışanlarından Albay Sergei Skripal ile kızı Yula, esrarengiz bir şekilde yoğun bakıma kaldırılmış, kimyasal bir zehirlenme yaşadıkları anlaşılmıştı. Sergei Skripal, bir dönem Soğuk Savaş sonrası kurulan Rus askeri istihbarat teşkilatı GRU’da görev yapan emekli bir albay. Skripal, 1990’ların sonu ve 2000’lerin başında İngiliz dış istihbarat birimi MI6 için önemli bir kaynak olmuştu. GRU’nun personel dairesinde üst düzey bir isim olarak görev yapmış, İngiliz istihbaratına da örgütün muharebe düzenini vermişti.Skripal ayrıca İngilizlere Avrupa’da görev yapan Rus casuslarının kimlik bilgilerini de teslim ettiği ortaya çıkmıştı.
Rusya, emekli albayın verdiği istihbarat karşılığında MI6’ten 100 bin dolar ödeme aldığını iddia etmişti. Skripal, 2010’da ABD ile Rusya arasında “casus takası” sırasında serbest bırakılmıştı. Rusya, ABD’ye farklı kimliklerle yerleştirdiği ancak daha sonra yakalanan 10 gizli ajan karşılığında serbest bırakmayı kabul ettiği dört isimden biri olan Skripal, bu takas sonucu İngiltere’ye gitmiş ve İngiltere’nin güneybatısında “emekliler” kenti olarak bilinen Salisbury’e yerleşmişti. İngiltere’de uğradığı kimyasal saldırıyla dünya gündemine oturan eski Rus ajanı Sergey Skripal’in Türk bakkal Ebru Öztürk’ün sürekli müşterisi olduğu ve alışveriş yaptığı ortaya çıkmıştı. Skripal’in uzun süredir müşterisi olduğunu ifade eden 41 yaşındaki Öztürk, İngiltere’de son 10 yıldır bir iş kadını ve bekar bir anne olarak yaşıyor. Öztürk, yaşlı Rus ile aralarında bir baba kız ilişkisi geliştiğini,
Skripal’in de yakın zamanda eşini ve oğlunu kaybetmiş olmasının ve İngiltere’de bir Rus olarak yalnız yaşamasının birbirlerine yaklaşmalarında etkili olduğunu söylüyor.
Skripal, Ebru Öztürk’ün 5 yaşındaki kızı Asya ile de ilgilenmiş, sevgi ve şefkat göstermiş, hatta birkaç kez harçlık vermiş.
Skripal, 2006 yılında Rusya’da İngiltere adına casusluk yapmak suçlamasıyla yargılandığı davada 13 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
İngiltere Başbakanı Theresa May, eski Rus casus Sergey Skripal ve kızı Yuliya’nın Salisbury’de sinir gazıyla zehirlenmesine ilişkin olarak 23 Rus diplomatı sınır dışı edeceklerini ve bunun Soğuk Savaş döneminden bu yana gerçekleştirilen en büyük ihraç olacağını açıkladı.
İngiltere Başbakanı Theresa May, eski Rus ajanı Sergey Skripal’in zehirlenmesiyle ilgli olarak Türkiye dahil tüm ülkeleri olayla ilgili Rusya’yı kınamaya çağırmıştı. ABD, İngiltere, Fransa, Suudi Arabistan ve Ürdün’le birlikte gerçekleştirdikleri toplantıda “Astana ve Soçi süreçlerini sabote etmeyi amaçladıklarını” açıkça ifade etmelerinin üzerinden kısa bir süre sonra İngiltere, eski Rus ajanı Sergey Skripal’in zehirlenmesiyle ilgili olarak Türkiye’yi Rusya ile karşı karşıya getirme girişiminde bulundu. İngiltere’nin Skripal soruşturmasıyla ilgili olarak Türkiye’den Rusya’yı eleştirme talebinde bulunmasının “kasıtlı bir hamle” olduğuna işaret eden Rus parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması’nda Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Leonid Slutskiy, “İngiltere’nin Skripal soruşturmasıyla ilgili olarak Türkiye’den Rusya’yı eleştirme talebinde bulunduğuna dikkat edin. Bu, Suriye konulu Astana’daki üçlü dışişleri bakanları görüşmesi ile İstanbul’daki devlet başkanları görüşmesi öncesinde Moskova ile Ankara arasındaki ilişkilere nifak sokma yönünde oldukça beceriksiz bir girişim. Tüm bunlar aynı zamanda Rusya’yı kötülemeye ve Suriye’yle ilgili Astana mekanizmasını bozmaya yönelik bir girişim” demişti. Rus vekil Leonid Slutskiy’a göre; İngiltere’nin Astana ve İstanbul görüşmeleri öncesinde Rusya ile Türkiye arasında nifak sokmaya çalıştı ama bunu beceriksizce yaptı.
Türkiye’nin Rusya’yı kınamaması üzerine İngiltere İçişleri Bakanlığı, iş kurmak üzere Ankara Anlaşması kapsamında ülkeye gelen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına verilen süresiz oturum izninin koşullarını değiştirme kararı aldı. Ankara Anlaşması (ECAA Agreement), Avrupa Birliği ile işbirliği anlaşması imzalamış olan ülkelerin vatandaşlarına, İngiltere tarafından verilen bir iş kurma izni vizesi.
Bu anlaşma uyarınca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, Avrupa Birliği üyesi ülkeler ve İngiltere arasında imzalanan, Ankara Anlaşması çerçevesinde serbest meslek vizesi başvurusunda bulunarak İngiltere’de ticaret yapma ve yerleşim hakkı elde edebiliyorlardı.
İngiltere’de kendi işini icra edeceğini yetkili makamlara beyan eden ve yeterli belgeleri sunan kişilere şimdiye kadar bir defada en fazla 3 yıl için olmak üzere 4 yıla kadar oturum izni veriliyor, 4. yıl da süresiz oturum iznine başvurma hakkı tanınıyordu.İngiltere İçişleri Bakanlığı, Ankara Anlaşması çerçevesinde ülkede bulunan iş
insanlarının süresiz oturum izni başvurularını 16 Mart 2018 tarihinden itibaren artık kabul etmiyor. Türkiye Rusya yakınlaşmasının İngiliz çıkarlarına çomak soktuğu bu süreçte önümüzü görebiliyor muyuz?
Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39
