yeşilköy’den tarihe bir başka gözle bakınca osmanlı”nın tarih sahnesine veda ettiğinin resmi çıkar

abdülhamit elbette büyük bir liderdir. ama ittihat terakki gelir gelmez bulgarların edirne’ye kadar gelip burayı işgal ettiğini söyleyenler abdülhamit’in saltanatının ikinci yılında yapılan 93 rus harbiyle (1878) rusların istanbul’u işgal etmesine ramak kaldığını, yeşilköy’e rus postalının hakim olduğunu, bu durumun ingiliz menfaatlerine aykırı ve stratejisinin aleyhine bir durum olduğundan sebep osmanlı’yı rus tasallutundan kurtardığını, bunun karşılığında kıbrıs’ı osmanlı’dan diyet olarak aldığını, ardından da 1882’de mısır’ı işgal ettiğini bilerek mi enver paşa’yı suçlarlar.

hele batum’u yine 93 harbi’nde abdülhamit döneminde verdiğimizi bir tarafa bırakalım kimsenin sözünü dahi etmediği hasir altı edilen çok acı bir gerceği buraya yazınca belki de şaşıracaksınız…

93 harbiyle batum’la beraber kars, ardahan, artvin ile erzurum’un bazı ilçeleri rus işgaline uğrayarak elimizden çıkmış ve 40 yıl sonra yenilmiş olduğumuz savaşa rağmen 1918’de tekrar batum hariç türkiye topraklarına dahil edilmişti.
bu da aslında yerden yere vurduğumuz ittihatçılar ve özellikle enver paşa, nuri paşa, mürsel bakü paşa ve en son da karabekir paşa sayesinde olmuştu.

“şark meselesi” ile “büyük oyun” stratejilerini ustaca bir arada yürütmekte iken rusların akdeniz’e inmesinin önünü açacak olan 93 harbi ve ayastefanos anlaşmasıyla hindistan ve ortadoğu’daki menfaatlerine karşı rus tehditini hisseden ingiltere duruma el koymasaydı osmanlı’,nın avrupa toprakları 1912 balkan savaşından (aslında sanılanın aksine balkan savaşında hezimete uğrayan hükümet ittihat terakkiye pek de yakın değil hatta ona karşıttı) tam 34 yıl önce elden çıkmış olacaktı. yani o toprakları 1878 tarihinde abdülhamid han değil britanya krallığı kurtardı.

buna rağmen 93 harbi sonucunda osmanlı; balkanlar’da 212 bin, asya’da 232 bin olmak üzere toplam 434 bin metre kare (yani bugünkü topraklarımızın yarisindan daha fazlası) toprak ve yaklaşık 6 milyon teba kaybetti.

bunun yanında osmanlı topraklarına rumeli, bosna, bulgaristan, kırım ve kafkasya’dan dalga dalga müslüman göçü ve bu göç esnasında binlerce ölüm vakası da dahil bir çok elim hadise zuhur etti.

93 harbi bozgunu ile ilk kez “ne oluyor lan” deyip tereddüt ve endişeye gark olan gayritürk müslüman unsurun zihninde milliyetçilik ve bağımsızlık fikri yavaşça gelişmeye başlamıştı.mesela 93 harbi neticesinde suriye ve hicaz’da arap milliyetçliğinin, doğu tarafında kürt milliyetçiğinin, balkanlarda ise arnavut milliyetçiliğinin ilk kıpırdanışları başlamıştır.

yani; 93 harbi, viyana’da 1699’da durdurulan osmanlı’nın 1878’de tamamen çöktüğü bir savaştır; yoksa osmanlı denildiği gibi enver paşa’nın osmanlı’yı cihan harbi’ne sokmasıyla çökmüş değildir. bilakis cihan harbi’ne girme kararı; osmanlı’nın temellerinden gelen çatırtı seslerini duyan aydın ve askerlerin osmanlı’nın çökmesini durdurmak için biçare çırpınışlarından mütevellit idi.

abdülhamit han bu savaşı önleyecek kudrette olmadığına göre tarihi yeniden kurgulayıp saltanatta olsaydı bizi savaşa sokmazdı demek de tarihi hakikatlere aykırıdır. zira, birinci dünya savaşının birincil sebebi emperyalist devletlerin osmanlı topraklarını paylaşmak konusunda düştükleri ihtilafken enver paşa bizi savaşa soktu demek başını kuma sokar gibi gözünü gerçeğe yummaktır.

herşeye rağmen reddedileceklerini bile bile ittihat terakki yöneticileri ingilizlere yanaşmaya çalışmış ama ingilizler bunu kabul etmediği gibi uluslararası hukuka aykırı bir şekilde parasını peşin alıp inşa ettikleri iki osmanlı savaş gemisini süresi geldiği halde osmanlı’ya teslim etmemişlerdir. sonuçta osmanlı’nın sadece kanına değil canına da göz koymuş itilaf devletlerine karşı, yanına almanya, avusturya-macaristan ve bulgaristan’ı alarak savaşa girmek en akıllıca hareketti yoksa eninde sonunda tek başımıza bu kan emici emperyalistlerle tek başımıza mücadele etmek durumunda kalacaktık ve belki de şu andaki sınırlarımız bile bize hayal olacaktı..

sonuç itibariyle 93 harbiyle tarih sahnesine veda etmiş osmanlı’ya birinci dünya savaşı ile sun’i teneffüs yapmaya çalışan özellikle enver paşa’nın öncülüğündeki idealist kadro her ne kadar osmanlı’nın hayatta kalmasını sağlayamadıysa da savaş meydanlarında yetiştirdiği kadroyla milli mücadelenin kıvılcımlarını vatan sathının her yerine atarak osmanlı’nın külleri üzerinde türkiye adlı yepyeni bir devletin doğmasına vesile olmuştur.

ufuk doruk