Cumhurbaşkanı Recep T. Erdoğan’ın Bulgaristan gümrüğünde Türkiye’nin ihracatına neden zorluk çıkarıldığı sorusuyla başlayan incelemeler sonucu şovmen Slavi Trifonov’un bağlantısının ortaya çıkmasıyla siyasi kriz derinleşmiştir.
Bazı Milletvekillerin istifasıyla hükümet feshedilmesinden sonra, Cumhurbaşkanı Radev’in kararıyla 2 Ekim 2022’de Bulgaristan 15 ayın içinde 4. kez parlamento seçimlerine gitmiştir.
Eski Başbakan Boyko Borisov’un GERB partisi ile üyelerinin çoğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH); hükümetin feshedilmesine neden oldular.
Son seçimlerden sonra beraber koalisyon kurma seçeneğini de ortaya koymuşlardır, fakat daha önceki seçimlerde de olduğu gibi HÖH’ün istenmeyen bir ittifak ortağı ilan edilesi, bu kararı bu kez de değiştirmeyecektir.
2 Ekim 2022’de yapılan seçimlerde 7 parti meclise girmek için 4% barajını aşmış, ancak hepsi de kendi aralarında aşamadıkları kırmızı çizgilerinin olması sebebiyle koalisyon görüşmelerinden olumlu bir sonuç çıkacağı beklenmiyor.
Bulgaristan vatandaşlarının bu seçime 30% civarında katılım oranı, ülkedeki siyasetçilere bir uyarı ve protesto niteliği taşımaktadır.
240 milletvekili olan Bulgaristan Meclisi’nin ilk açılışı 19 Ekim 2022’de gerçekleşecek ve sonrasında koalisyon görüşmeleri başlayacak. Ardından yeni kabinenin oluşması için 121 milletvekilinin destek vermesi şart olacaktır. Peki sağlıklı hükümet kurulabilir mi?
Partilerin milletvekili dağlımı:
Eski Başbakanlardan ve ülkede 12 yıl iktidarda olan Boyko Borisov’un lideri olduğu GERB partisi -67 milletvekili,
Eski Başbakan Kiril Petkov’un eş başkanı olduğu Değişime Devam partisi -53 milletvekili,
Üyelerinin çoğunu Türk ve Müslümanlardan oluşan HÖH partisi -36 milletvekili,
Rusya yanlısı ve kısa zamanda büyük başarı sağlayan popülist milliyetçi “Yeniden Doğuş” (Vızrajdane) partisi -27 milletvekili,
Rusya yanlısı, Bulgaristan Sosyalist Partisi -25 milletvekili,
Sağcı, AB ve NATO savunucusu “Demokratik Bulgaristan” ittifakı -20 milletvekili,
Eski Savunma Bakanı olan Stefan Yanev’in yeni kurduğu Rusya yanlısı “Bulgar Yükselişi” partisi -20 milletvekili.
Siyasi gözlemciler şimdilik koalisyon alternatifleri seçenekleri sunmuş olsalar da, Bulgaristan’ın bahar gelmeden yeni bir seçimle karşı karşıya kalacağı büyük bir olasılıktır.
Görünen o ki; 2 Ekim 2022 seçimleri dikkate alınması gereken bazı önemli hususları ortaya koyuyor:
1. Hükümetin feshedilmesine sebep olan partiler fazla oy alarak yeni hükümetin kurulmasında koalisyon ortağı olma aritmetiğini yakalamışlardır.
2. Bulgaristan’da Bulgar Milliyetçiliği giderek çıta yükseltmiştir. Bulgar gençliği tarihlerine ve kimliklerine özen göstermekte. Bu hususun 2017 yılında kurulan DOST partisi esnasında 3 Bulgar milliyetçi partinin birleşip hükümete girmesine neden olmuştu. HÖH’ün bölünmesiyle 30 yıldır Bulgaristan siyasetinde önemli bir rol oynayan HÖH’ün hükümet dışında kalmasına ve ilerleyen tarihlerde istenmeyen bir parti sıfatı almasına neden olmuştur.
Ülkede Bulgar gençliği milli şuurlarını yükseltirken, Türk gençliği kaybolmuştur. Bulgar gençliği uyanış devrindeki büyüklerini örnek almaktadır. Türk gençleri ise giderek anadilini okumayıp milli şuurdan uzaklaşmışlardır.
3. HÖH Partisi, Bulgaristan’da oylarını arttırmış, Türkiye’den gelen oylar düşmüştür. Türkiye’den gelen oylar sayesinde Bulgaristan seçim yasasındaki en az arda kalan Hare–Niemeyer seçim metoduna göre hesaplanan yurtdışı oyları sayesinde partiye 3 Bulgar milletvekili kazandırmıştır.
4. Cumhurbaşkanımız Recep T. Erdoğan, Bulgaristan seçimlerine önemli bir sebep olduğu gibi, bundan sonra HÖH’ün AB hassasiyeti olduğu kadar, Türklüğümüz için de hassasiyet göstermesi için ültimatom vermesini arzu edenlerdenim.
Görünen o ki koalisyon hükümetinin kurulması zor bir ihtimaldir. Aksi takdirde derhal Sofya’da yeniden protestoları izleyeceğiz ve tekrar protesto partileri ilk baharda iktidarda olacaktır..
Bulgaristan’a çok soğuk bir kış geliyor…

Nesrin Sipahi Kıratlı