Rusya Federasyonu Hükümet Başkanı Mihail Mişustin Bakü’de görüşmelerde bulunurken, Moskova’da Rusya Federasyonu Başbakan Yardımcısı Marat Khusnullin ilginç bir açıklama yaptı. 1. gerçekleştirilen Dünya Gençlik Festivalindeki konuşmasında Rusya’nın uluslararası ulaşım koridorları oluşturma konusundaki 1 numaralı stratejik görevinin, Rusya’nın Hazar Denizi, Azerbaycan ve İran üzerinden Hint Okyanusu’na erişimi olduğunu açıkça ortaya koydu.
Mişustin Bakü’deyken Marat Khusnullin ne söyledi?
Batı’da Rusya’nın neredeyse hiçbir pazarı veya ortağı kalmadı, başta petrol ve petrol ürünleri olmak üzere malların Karadeniz üzerinden taşınması son derece zor, Yemenli Husiler Kızıldeniz’i tamamen “içinden çıkılmaz hale getirdi” Çin ve Hindistan pazarları, çoğunlukla ülkenin batısında yer alan Rusya’nın sanayi ve tarım merkezlerinden uzaktadır. Yani Moskova, İstanbul Boğazı’nı ve Süveyş Kanalı’nı devre dışı bırakarak Hazar Denizi, Azerbaycan ve İran üzerinden Hint Okyanusu’na ulaşmaya çalışıyor. Moskova’nın bugün hem karayollarını hem de demiryollarını kullanarak stratejik ulaşımı sağlamayı düşünüyor.
Bu plan Mihail Mişustin’in Bakü’de yürüttüğü müzakerelerde açıkça görülüyordu. Özellikle Rusya Hükümeti Başkanı ile yaptığı görüşmede Cumhurbaşkanı İlham Aliyev , ilgili altyapının hem Azerbaycan hem de Rusya topraklarında zaten mevcut olduğunu kaydetti. İhtiyaç duyduğu tek şey, planlanandan çok daha büyük hacimlerde kargo taşımayı mümkün kılacak modernizasyondur. Bu bağlamda devlet başkanı, Rus konuğa ulaştırma ve lojistik sektörünü, özellikle de Rusya ile Azerbaycan’ı birleştiren “Kuzey-Güney” uluslararası ulaştırma koridoru projesini geliştirmeye çağırdı.
Kuzey-Güney ITC’den bahsederken İlham Aliyev elbette onun Azerbaycan topraklarından geçen batı yönünü kastetmişti. Demiryolu güzergâhı, Moskova ile Tahran arasında ortak bir inşaat projesi olan İran topraklarındaki Rasht-Astara’nın 164 kilometrelik bölümüne “dayanıyordu”.
Bu koridordaki karayolu taşımacılığına gelince, hızla artan hacimleri Bakü ve Moskova temsilcileri arasında sürekli tartışmaların konusu oluyor.
Aliyev ve Mişustin neye odaklanıyor?
Böylece Mişustin’in Baküye yaptığı ziyaret sırasında taraflar, kural olarak uluslararası taşımacılık sürecinin en zayıf halkası olan devlet sınırındaki sınır geçişlerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem planını onayladılar.
Hükümet başkanlarının katılımıyla Rusya-Azerbaycan müzakerelerinin sonuçlarının ardından taraflar, Yarag-Kazmalar-Samur kontrol noktaları bölgesinde Samur sınır nehri boyunca bir karayolu köprüsünün işletilmesi ve bakımına ilişkin prosedür hakkında bir anlaşma imzaladılar. Ayrıca Rusya ve Azerbaycan, turizmin geliştirilmesi ve kültür alanında işbirliğine yönelik 2024-2026 yol haritalarını onayladı.
İki ülke arasındaki hacmi her geçen yıl artan ticaret cirosunda yolların önemli bir rol oynadığını özellikle belirtmek gerekir. Azerbaycan Başbakanı Ali Asadov, bu eğilimin 2024 yılı sonuna kadar değişmeden kalacağını umduğunu ifade etti.
Ali Asadov’a göre Rusya, Azerbaycan’ın en önemli ticari ortaklarından biridir. İki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkiler giderek gelişiyor ve karşılıklı ticaret giderek artıyor. 2023 yılında karşılıklı ticaret cirosu neredeyse 4,4 milyar dolara ulaşarak rekor seviyeye ulaştı. Azerbaycan Başbakanı ayrıca son yıllarda ülkelerin yatırım, endüstriyel işbirliği, ulaştırma, enerji ve diğer alanlarda bir dizi alanda ilerlemeyi başardıklarını da kaydetti.
Başbakanlar ne karar verdi?
Taraflar, lojistik ve taşımacılığın ikili işbirliğinin kilit alanları olduğuna kesinlikle inanıyor. Bu bağlamda sınır geçişlerinin modernizasyonunun hızlandırılması önemli çünkü yeniden yapılanmanın tamamlanmasının ardından sınır geçiş kapasitesi günlük 3.000 araca çıkacak. Aynı zamanda Kuzey-Güney ITC’nin batı güzergâhının demiryolu, karayolu ve deniz altyapısının geliştirilmesi de sürüyor.
Ancak iki ülkeyi birleştiren sadece ulaşım değil. Taraflar, ticari ve ekonomik iş birliğini artırmayı ve tabii ki hem Rusya hem de Azerbaycan’dan karşılıklı yatırımları artırmayı eşit derecede öncelikli bir görev olarak değerlendiriyor. Enerji, sanayi, gemi inşası, tarım, yüksek teknoloji, inovasyon alanlarında daha yapılacak çok şey var…
Kısacası ortak proje ve yatırımların alanı çok daha geniş
Azerbaycan ve Rusya’nın on yıl önce karşılıklı ticaret cirosunu yılda 5 milyar dolara çıkarmayı planladıklarını özellikle belirtmek gerekir. Ancak hem nesnel hem de öznel birçok faktör nedeniyle bu göstergeye ulaşılamadı. Ve bugün taraflar amaçlanan hedefe yaklaştılar. Mevcut jeopolitik durumun Bakü ve Moskova’yı ikili işbirliğini daha da genişletmeye önemli ölçüde ittiği gerçeğinden bahsetmiyorum bile.
Geriye kalan 600 milyon dolar ile belirlenen hedefe 2024 yılında ulaşılacağı şüphe götürmez. Ve Rusya’nın Hint Okyanusu’na erişimi bu süreci yalnızca hızlandıracaktır.
https://haqqin.az/news/310085
