o nedenle uzmanlığın önemi büyüktür. Bir doktor , avukat veya mühendis tarihe, siyasete, uluslararası ilişkilere merak sarabilir. Bu nedenle pek çok şey okumuş ve öğrenmiş de olabilir fakat onun müktesebatı bağlamsal ilişkileri kurmaya yetmez. Ayrıca sosyal bilimler sadece deskriptif değil aynı zamanda analitiktir. Analitik düşünce ise büyük oranda yeteneğe ve yatkınlığa bakar. Kümülatif bilgi ve yatkınlık bir araya geldiğinde ortaya hermenötik bilgi çıkar.
Verilerin regülasyonu ve reprodüksiyonu bilgi üretmez. Okuduğunuz şeylerin üst üste konulması bir araya getirilmesi de birikimsel bilgi anlamına gelmez. Bilişim teknolojilerinin sağladığı bilgiye ulaşım kolaylığı da insanı alim yapmaz.
Malumunuz, bilimlerin akademideki adı disiplindir. Bunun nedeni her bilimin kurallar çerçevesinde çalışılması zorunluluğudur. Serbest okuma yapan biri, örneğin suyu kaldırma kuvvetini Arşimet’in bulduğunu öğrenir, fakat bu bulgunun hangi arka plan ve koşullara dayalı olarak orta çıktığını ve neye bağlam olduğunu da bilmez. Herkes hamamda tasın yüzeyde kaldığını görmesine rağmen neden ve nasıl Arşimetin bunu bir kural halinde ifade ettiğini bilmek lazım. Yani aynı şeyi Arşimed değil de sıradan bir adam söyleseydi bu gözlem bir kural haline gelmezdi. Bu kapsamda bir disiplinin uzmanı olmayan kişinin yorumları isabet etsede hatadır. Uzmanın ise hatası dahi bir isabettir.
Günümüzde bilgiye ulaşım kolaylığının neden oldugu kaos kendini en çok din, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler alanında göstermektedir. Çünkü herkes hayatın icinde bu konulara temas ediyor. Aynı herkesin hamamda tasın suyun yüzeyinde kaldığını zaten görmesi gibi.
Kendi alanım açısından söylemek gerekirse TV de izlediğim yorumlar, ya görünenin tekrarı ya da çoğu zaman anlamsız konuşmalar şeklindedir. En kötüsü ve tehlikelisi ise pratik siyasetin “bilim insani kimliğiyle” onanması ihtimalidir. Böylelikle yapılan pek çok hataya sözde bir meşruiyet kaftanı biçilmesine hizmet ediliyor.
Eğer farklı bir disipline merak sardıysanız yapılacak olan şey o disipline ait lisans düzeyi temel bilgilerinden başlayarak sağlam bir okuma yapmak, doktora düzeyine çıkana kadar da alanın kült kitap ve makalelerini bitirmektir. Ardından eğer eklektik bir bilimle meşgulseniz o bilime terettüp eden diğer alanların temel okumalarını da yapmalısınız. Örneğin makro iktisat bilmeyenin uluslararası ilişkiler konuşması, tarih ve coğrafya okumayanın jeopolitik yorumlar yapması son derece sorunludur. Hele hele felsefe ve mantık bilmeyenin teoriden söz etmesi kadar absürb birşey yoktur. Zaten uluslararası ilişkiler alanında bunları bilenle bilmeyen arasındaki fark daha ilk dakikalarda kendini gösteriyor.
Şahsen ben sitaset bilimi ve kamu yonetimi lisans mezunu olmama rağmen lisans sonrasi tüm hayatım bu aşamaları yaşamakla geçti. Y.lisans ve doktora tezim de dahil olmak üzere ulusal ve uluslararası güvenlik çalıştım. Çok dağınık okudum, ama dağınık çalışmadım. Genellikle hep aynı alan üzerinde kalem oynattım. En büyük handikapım danışmanımın alan dışı olması oldu. O nedenle kendi işimi düşe kalka öğrenmek zorunda kaldım. Herkes bir iki ders verirken (bölümde yeterli hoca olmadığı için) ben uluslararası ilişkilerin neredeyse tüm derslerini lisans düzeyinde vermek zorunda kaldım. Böylelikle saydığım tüm aşamaları sadece öğrenerek değil aynı zamanda öğrendiğini ögreterek de geçirmiş oldum (şimdi bu zorlu sürecin faydasını görüyorum). Haliyle benim Yardımcı Doçentliğim aslında bölüm asistanlığı ile karışık geçmiş oldu. En fazla ve derinlemesine doçentlik sınavları sırasında çalıştım. İlk başvurum 2013 doçentligimi aldığım tarih 2017 nin sonu. O gün, bugün bilgim ve tecrübem arttikca tereddütüm ve ihtiyatım da artıyor.
Fikret Birdişli