Çin, “borçlarını ödeyemediği” gerekçesiyle Kenya’nın en büyük ticari limanının işletmesini devralmış. Bu durum, Çin’in Kuşak ve Yol Projesi’nin içeriği ve genel gidişatını yakından izleyen uzmanlarda hiçbir şaşkınlık yaratmadı. Zira bu projenin, “asla” yalnızca bir ticari inisiyatif olmadığını ve “debt trap (borç tuzağı)” olarak görülebilecek bir strateji ekseninde, projede yer alan/alacak ülkelerin altyapı yatırımları, kredi ve ticari inisiyatifler çerçevesinde Pekin’e ağır bir biçimde borçlandırıldıklarını ve sonuçta da Çin’e bağımlı hale geldiklerini/geleceklerini görüyoruz. Bunu daha önce Sri Lanka’da Hambantota Limanı ve özel bölgesinin Pekin’e devrinde de görmüştük. Hatta Hindistan, burnunun dibindeki Sri Lanka’nın Çin tarafından ele geçirilmesinden ve Hambantota’nın Çin Donanma Üssü haline getirilmesinden endişe ediyor. Şimdi Kenya’da da böyle bir ihtimal, “orta veya uzun” vadede gündeme gelecektir. Üstelik Kenya, Doğu Afrika’nın Hint Okyanusu çıkışında yer alıyor ve aynı zamanda Kızıldeniz’in güvenliği ve bu bölgedeki ticari işleyişin yakından izlenmesi adına da kritik önemde bir ülke. Somali’nin istikrarı hususunda oynadığı/oynayacağı role de vurgu yapmak gerekir. Kenya’nın aynı zamanda ABD’nin Afrika’daki yakın müttefiklerinden olduğunu ve Nairobi’nin bu çerçevede Washington’un en rahat hareket ettiği Afrika başkenti olduğunu da ifade edelim. İşte, böyle bir ülkede büyük bir liman Çin’in işletmesine geçti ve sebebi de ödeyemediği borçlar. Kim bilir, belki de bir süre sonra o limanda bir Çin Donanma Üssü görürüz değil mi? Cibuti’de askeri üs kuran Pekin için hiç de yabana atılmayacak bir iddia olur. Bu arada Kuşak-Yol Projesi’nin “emperyal” bir içeriği olduğunu böylece bir kez daha vurgulamış olalım.
Bu hususta, yakın gelecekte bir “kitap” hazırlayacağız…Üstelik yalnızca Çin ile de sınırlı olmayacak…
Doç Dr. Göktürk Tüysüzoğlu