Suriye; Kore ve Vietnam savaşlarını aratmayan uluslararası emperyalist odakların mücadele sahasına, kim ne derse desin İran ve Rusya’nın katkılarıyla dönüştürüldü. Hibrit savaşlarının post modern uygulamaları burada denendi. Yahudi, Hıristiyan ve Müslüman fanatikler, kıyamet savaşının başladığı iddiasına sımsıkı sarıldılar. Gelinen nokta ve yaşananlar ortada. Ama özellikle bugünkü gelişme, ABD’nin Suriye’de kaçak güreşmesinin sonuna gelindiğini gösteriyor. Deyim yerindeyse pandoranın kutusu açıldı.
Neden mi? Bir İsrail F-16 uçağı, Suriye’de İran hedeflerine düzenlenen saldırı sırasında açılan uçaksavar ateşi sonucu düştü. İki pilot, uçak İsrail’in kuzeyindeki bir bölgede düşmeden önce paraşütle karaya indi.
İsrail, İran’a ait bir insansız hava aracının (İHA) İsrail’e gönderilmesi ardından Suriye’de hava operasyonları düzenledi. İHA, İsrail ordusu tarafından engellendi.
Suriye ise İsrail’in yaptığını saldırı eylemi olarak tanımlayarak İsrail uçaklarına ateş açtı.
İsrail jetinin düşürülmesi, bölgedeki ciddi bir gerilim artışına işaret ediyor.Son gelişme, İsrail’in İran’ yönelik saldırı tehditleri bağlamında da önemli. İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri’ne giren İran’a ait bir insansız hava aracının bir helikopter tarafından düşürüldüğünü duyuran İsrail ordusu, Suriye’de İran’a ait hedefleri vurduğunu belirtti. Suriye’de konuşlu İran paramiliter güçlerinin karargahlarına ve mevzilerine saldıran İsrail uçağının düşürülmesinin hemen ardından,
Afrin’de düzenlenen Zeytin Dalı Harekatı’nda Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait bir helikopter düşürüldü.
Tüm bu gelişmelere bakıldığında, ABD Dışişleri bakanının Türkiye ziyareti öncesinde yaşanması, görüşmelerin seyrininin ABD’nin planladığı çerçeveden farklı olabileceğini söylemek mümkün.
NATO müttefiki Türkiye ve ABD arasındaki ilişkiler; Suriye politikası, özellikle de YPG nedeniyle oldukça gergin. Washington’ın, Türkiye’nin terör örgütü olarak gördüğü YPG’yi IŞİD’le mücadele adına silahlandırması Ankara’nın tepkisini çekiyor. 20 Ocak’tan bu yana YPG’nin kontrolünde olan Afrin’e askeri harekât düzenleyen Türkiye, ABD’nin bölgeye silah desteğini kesmesini istiyor. Tillerson; Afrin konusunda Ankara’ya baskı yapmak için gelecekti. Hevesi kursağında kaldı.
Rex Tillerson’a bizimkilerin söyleyeceği şimdiden belli, Türkiye’nin Afrin’e askeri operasyon başlatmasının başlıca sorumlusunun ABD’nin dar görüşlü politikası olduğu özellikle yüksek perdeden söylenecek. Amerikalı sığır çobanlarının, TSK ‘nın Afrin’deki operasyonlarında ve Kuzey Suriye’de sınır boyunca giriştikleri operasyonlarda itidalli davranmaları çağrısında bulunması artık İsrail uçağının düşürülmesinden sonra zor. O nedenle bu zorlu bir görüşme olacak.
Rus uçağının düşürülmesinden sonra Türkiye, Afrin’e düzenlediği hava harekâtına ara vermişti. Çünkü, Türkiye’nin 48 saate yakın hava harekatı yapmamasının nedeni, Rusya’nın kendi uçağının İdlipte ABD destekli muhalif gruplarca düşürülmesinin ardından daha etkili yeni bir hava savunma sistemi kuruyor olmasıydı. O nedenle Türk ve Rus yetkililerin ortak ‘uçuş yok’ açıklaması yeni sistemle ilgiliydi.
Türkiye’nin Afrin’e yönelik operasyonlarını sürdürdüğü süreçte, Esad rejiminin ülkenin kuzeyinde yeni hava savunma sistemleri konuşlandırması, iki taraf arasında çatışma riskini artıracağı yorumları yapılırken İsrail uçağının düşürülmesi, Suriye’deki dengeleri değiştirdi. Masada kartlar yeniden karılacak. ABD’nin İsrail’i koruma refleksi, Rusya, İran ve Suriye ile fiili savaşını nasıl durdurabilir? Türkiye bu açıdan ABD için bulunmaz nimet. Ama Türkler Amerikalılara PYD/YPG tercihlerinden dolayı çok öfkeli. Şimdi hangi yüzle Türkiye’den yardım isteyecekler? İsrail savaş uçağının Suriye’de düşürülmesi İncirlik üssünün önemini güncelledi. Daha bir kaç gün önce eski NATO subayı Prof.Dr. Edward Erickson “Eğer bizim bundan sonra yapacaklarımız Türklerin çıkarlarına ters düşerse, onların yapacağı tek şey İncirlik Hava Üssü’nü kapatmak olacaktır. Eğer burayı kapatırlarsa biz bölgede şu anda yürüttüğümüz operasyonlarımızı sürdüremeyiz. Suriye’deki operasyon kabiliyetimiz yarı yarıya azalır” demişti. Kim ne derse desin, Türkiye’nin eli her zamankinden daha güçlü.ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson sözde Türkiye’ye ayar vermeye geliyordu. Ayar alıp gidecek!
Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39
