Rusya; Baltık Denizi, Karadeniz, Hazar Denizi ve Türk Boğazları üzerinden Ak Deniz’e ulaşmayı bir devlet politikası olarak benimsemiş ve Karadeniz Havzası; Rusya tarihi ve tarihi belleği için tüm zamanlar içinde en önemli etken olmuş ve halende bu konumunu sürdürmekte olduğu için Karadeniz’de etkinliğini artıracak adımlardan hiç vazgeçmemiştir.
Bu konuda Abhazya girişimi ve Kırım’ın işgali, Rusya’ya ciddi avantajlar sağlasada, Karadeniz jeopolitiğinde çok önemli bir yere sahip olan Ukrayna’nın Rusya sınırları içerisine dahil edilmesi aslında Rusya’nın temel amaçları içerisinde yer almakta olup, Rus siyasi tarihinde bu süreç I. Petro ile başlatılmış ve II. Katarina döneminde tamamlanmıştır.
Rusya Ukrayna’nın bu öneminden dolayı Kiev’i “Ana Şehir” olarak tanımlamaktadır.
Bu gerçeği bilmeyenler Rusya’nın Ukrayna konusundaki ciddiyetinin farkında olamazlar.
Ancak Rusya’nın yaklaşık 12 yıldır pervasız bir şekilde yaptığı hamlelerin ABD’deki basiretsiz yönetimler ve Birleşik Krallığın AB içerisinde etkisiz kalması nedeniyle karşılık bulmaması sonucunda istediğini alan bir Rusya görüntüsü verirken, 2022 yılı itibari ile bu durum Rusya aleyhine değişmiştir.
Çünkü bir taraftan ABD küresel liderlik iddiası olan orijinal ayarlarına dönerken, diğer taraftan Birleşik Krallık yeniden küresel eksenindeki hinterlandında etkili olma sürecini başlatmıştır.
Önemli bir gelişmede Rusya’nın Avrupa’daki en sıkı bağları olan ve aslında tarihte işbirliği ve çatışma noktasında Avrupa’da en çok karşı karşıya geldiği Almanya’da Scholz ile birlikte yeni bir politik yaklaşım ortaya çıkmıştır.
Aslında Putin’in ikna olması konusunda iki ziyaretin çok etkili olduğunu söylemek mümkündür.
Bunlardan birincisi; Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Truss’ın Moskova’da çok açık ve net olarak Rusya’ı tanımlayıp; kralın çıplak olduğunu deşifre etmesi,
İkincisi; Almanya Başbakanı Scholz’un Moskova’da ortaya koyduğu tavır.
Almanya Başbakanı Scholz’un 15 Şubat 2022 tarihinde Moskova ziyareti sırasında;
Bir taraftan Putin’in diplomatik görüşmelere açığız yaklaşımı ve Rusya’nın Ukrayna sınırından asker çekme ile ilgili bir yaklaşım sergilemesi diğer yandan Scholz’un Avrupa’nın güvenliğinin Rusya ile birlikte sağlanacağı yaklaşımı ve diplomatik sürecin henüz tükenmediği yönündeki açıklaması önemli bir yer tuttu.
Putin’in Minsk’e vurgu yapması ve NATO’nun Ukraynayı içine alan bir genişlemesinden duyduğu rahatsızlığı dile getirmesi üzerine;
Scholz NATO’nun doğuya doğru bir genişleme planının gündemde olmadığını açıklaması durumun kontrol edilebilir bir çerçeveye çekilmesine neden olduğu görülmektedir.
Bu noktadan sonra Rusya’nın Ukrayna krizin de tansiyonu yükseltmesi beklenmemelidir.
Aksi durum daha öncede ifade ettiğim gibi Rusya için hayati öneme sahip Karadeniz’deki varlığını bile tehlikeye sokabilir.

Selçuk Duman