Rusya federasyonu’nun yerel/ana dillerle ilgili olarak aldığı karar hakkında Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı’nın değerlendirmesi
Rusya Federasyonunun Yerel Dillerde Zorunlu Eğitimin Kaldırılması
Yasa Teklifini Kınıyor Ve Kabul Etmiyoruz.
Rusya Federasyonu anayasası aşağıdaki paragraf-sözleşme ile başlar.
Biz, kendi toprakları üzerinde ortak bir kaderde birleşmiş Rusya Federasyonun çok uluslu halkı, İnsan hak ve özgürlüklerini, toplumsal barışı ve anlaşmasını doğrulayarak,
devletin tarih boyu oluşmuş birliğini koruyarak, halkların eşitliği ve kendi kaderini belirleme haklarının evrensel ilkelerinden yola çıkarak, bizlere, Vatana sevgi ve saygıyı, adaleti ve iyiliğe inancı aşılamış atalarımızın anısına saygı duyarak, Rusya’nın egemen devletçiliğini ihya ederek ve onun demokratik temellerinin dokunulmazlığını doğrulayarak, Rusya’nın refahını ve gelişmesini sağlamağa can atarak, bugünkü ve gelecek nesiller karşısında Vatanımız için sorumluluk duygusundan yola çıkarak, topluluğunun bir parçası olduğumuzun bilincine vararak,
RUSYA FEDERASYONU ANAYASASINI kabul ederiz.
Ve anayasanın aşağıdaki maddeleri de şöyle devam eder:
İKİNCİ BÖLÜM
İNSAN VE VATANDAŞ HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ
Madde 17
1. Rusya Federasyonunda, uluslararası hukukun evrensel ilke ve normları doğrultusunda ve bu Anayasaya uygun olarak, insan ve vatandaş hak ve özgürlükleri tanınır ve güvence altına alınır.
2. İnsanın temel hak ve özgürlükleri ayrılmaz ve doğuştandır.
3. İnsan ve vatandaş hak ve özgürlüklerinin gerçekleştirilmesi diğer kişilerin hak ve özgürlüklerini ihlal edemez.
Madde 18
İnsan ve vatandaş hak ve özgürlükleri doğrudan yürürlüktedir. Bunlar kanunların ruhunu, sözünü ve uygulanmasını, yasama ve yürütme hakimiyetini ve yerel yönetimlerin faaliyetini belirler ve yargı tarafından güvence altına alınır.
Madde 19
1. Herkes kanun ve mahkeme önünde eşittir.
2. Devlet; cinsiyet, ırk, milliyet, dil, köken, malvarlığı ve makam, ikamet yeri, dini tutum, görüş, toplumsal birliklere mensubiyet, ayrıca diğer durumlarına bakmaksızın insan ve vatandaş hak ve özgürlüklerinin eşitliğini güvence altına alır. Sosyal, ırki, milli, dil veya dini mensubiyet niteliğine göre, vatandaşların haklarının her hangi bir şekilde sınırlandırılması yasaktır.
3. Erkek ve kadın eşit hak ve özgürlüklere, onların kullanılmasında eşit imkanlara sahiptirler.
Madde 68
Rusya Federasyonu genelinde devlet dili Rusçadır.
Cumhuriyetler kendi devlet dillerini belirleyebilirler. Bu diller Cumhuriyetlerin devlet hâkimiyeti organlarında, yerel yönetim organlarında, devlet kurumlarında Rusya Federasyonunun devlet dili ile bir arada kullanılır.
Rusya Federasyonu, tüm halklarına ana dillerini muhafaza etmeleri, öğrenmeleri ve geliştirmeleri için ortamın oluşturulması hakkını güvence altına alır.
Madde 69
Rusya Federasyonu; milli azınlıkların haklarını, uluslararası hukukun evrensel ilke ve normlarına ve Rusya Federasyonunun uluslararası antlaşmalarına uygun olarak güvence altına alır.
Özellikle 68 inci madde Cumhuriyetlerin kimliklerini koruma, yitirmeme çalışmalarına ciddi destek sağlanmasını güvence altına almışken ve tüm dünyada Unesco verilerine göre son 3 kuşak yaşamda 200 bin dil kaybolmuşken ve de 2300 dil daha kaybolma riski altında iken, Rusça dışındaki tüm dilleri seçmeli hale getiren yasa tasarısı, TEK MERKEZCİLİĞİN VE YOK SAYMANIN SON NOKTASIDIR.
Anayasada açıkça vurgulanan haklar anlaşılmaz bir gerekçeyle ayaklar altına alınarak, henüz kimliklerini yaşamın her alanında korumaya çalışan halklara dayatılması son derece antidemokratik, acımasız ve haksız bir politikadır. Bu karar Kafkas halklarının yaşadığı her coğrafyada, Rusya Federasyonu bünyesindeki Rus olmayan cumhuriyetlerde özellikle Çerkes cumhuriyetlerinde, merkez yönetiminin korkunç emperyal politikasını yansıttığı gerekçesiyle şaşkınlık, üzüntü ve öfkeyle karşılanmıştır.
Unesco Bir Dil Yok Olmaktan Nasıl Kurtulabilir adlı kılavuz bildirisinde “Bir dili yok olmaktan koruyabilmek için yapılabilecek en önemli şeyin insanların o dili konuşabilmesi ve çocuklarına öğretebilmesi için uygun koşulların yaratılmasıdır. Bu genellikle, azınlık dillerini tanıyan ve koruyan ulusal politikaların, anadili eğitimini destekleyen eğitim sistemlerinin, o dili konuşan toplulukla dilbilimciler arasında bir yazı sistemi ve biçimsel yapı kazandırmak için yaratıcı bir işbirliğinin var olmasını gerektirir. diye belirtir.
“En belirleyici etken dili konuşan topluluğun dile yönelik tutumu olduğundan, çok dilliliği ve azınlık dillerine saygıyı yüreklendiren, bir dili konuşmanın ödev değil, zenginlik olduğunu hissettiren toplumsal ve siyasi bir ortam oluşturmak esastır.
En kısa zamanda bu yanlıştan dönüleceği umudu ve beklentisi ile bu konuda diyasporadaki tüm kurumlarımızın geç kalınmış bir ortak hedefle birlikte hareket edeceklerine inanıyoruz.
Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı
