İran ve Rusya dün, 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın uygulanmasını amaçlayan Viyana görüşmelerinin ikinci turu öncesinde Washington ve Avrupalılara karşı birleşik bir cephe oluşturdu.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İran’ın başkenti Tahran’da mevkidaşı Muhammed Cevad Zarif ile ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Nükleer anlaşmanın yeniden uygulanabilmesi için ABD’nin ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararını uygulamaya tam ve kapsamlı bir şekilde dönüş yapması gerekiyor” dedi. Washington’u Tahran’a yönelik yaptırımları kaldırmaya çağıran Lavrov, “Anlaşmaya doğrudan aykırı olarak Washington tarafından alınan tüm tek taraflı yaptırımlar kaldırılmalı” ifadesini kullandı.

Rusya Dışişleri Bakanı, ülkesi ile Batı ülkeleri arasındaki ilişkilerin özellikle Ukrayna konusunda yeni bir gerginlik dönemine tanık olduğu bir zamanda, Avrupa Birliği’ni (AB) şiddetle suçlayarak, Pazartesi günü İranlı güvenlik görevlilerine Kasım 2019 gösterilerinin şiddetle bastırılmasında oynadıkları rol nedeniyle yaptırımlar uygulaması kararının yürütülen mevcut çabaları tehdit ettiğini vurguladı. “AB’de bir koordinasyon eksikliği varsa, sol elin yaptığını sağ el bilmiyorsa, bu talihsizlik. Eğer bu karar Viyana’da KOEP’i kurtarmaya yönelik görüşmeler devam ederken kasıtlı olarak alındıysa, bu talihsizlik değil, suçtan daha kötü bir hata” diyen Lavrov, Avrupalıları görüşmelerin aksamasına izin vermeyecek tedbirler almaya çağırdı.

İran, Viyana müzakerelerini koordine eden AB’nin kararına cevaben Pazartesi günü yaptığı açıklamada, 27 ülkeyle yapılan tüm insan hakları diyaloğunun ve Avrupa ile mülteciler ve uyuşturucu ticareti ile mücadele konusunda işbirliğinin askıya alındığını duyurdu.

Bakan Zarif açıklamasında, “Avrupa’nın yükümlülüklerini yerine getirememesi (Viyana Anlaşması çerçevesinde) ve Amerikan baskısına rıza göstermesi ile uluslararası arenadaki yararlılığının giderek azaldığını kanıtladığını” ifade etti. Ayrıca 27 AB ülkesinin ahlaki açıdan üstün bir konumda olmadığını belirten Zarif, Hafız Şirazi’nin bir şiirinden alıntı yaparak, Avrupalıları ‘Anka kuşunun etrafında uçmaya çalışan sivrisineğe’ benzetti.

Zarif ayrıca, “Taahhütlerimize dönmekte bir sorunumuz yok. Ancak ABD, yaptırımların ya da sabotajların müzakere imkanı sağlamayacağını bilmelidir. Bu eylemler sadece durumu onlar için karmaşık hale getirecektir” dedi.

İranlı bakan İsrail’e bir mesaj göndererek, “İsrail kötü bir kumar oynadı ve saldırıyla İran’ın nükleer görüşmelerdeki elini zayıflatacağını düşündü ancak bu saldırı bizi daha da güçlendirecektir” ifadesini kullandı.

Beyaz Saray önceki gün yaptığı açıklamada, ABD’nin Pazar günü yaşanan saldırıyla hiçbir ilgisi olmadığını ve olayla ilgili, sebepleri veya etkileri hakkında spekülasyon yaratacak hiçbir şeyin olmadığını belirtti.

Halen nükleer anlaşmaya taraf olan Almanya, Çin, Fransa, İngiltere, İran ve Rusya, AB öncülüğünde Viyana görüşmelerine katılıyor. Washington da görüşmelere katılsa da İranlılarla herhangi bir doğrudan görüşme yapmıyor.

Reuters’e göre Bakan Zarif, “Natanz’da olanlar, İran’ın bu terörist aptallığı telafi etmek için yasal olarak gerekli olanı yapmasını mümkün kılıyor. Yakın gelecekte Natanz tesisine daha gelişmiş santrifüjlerin yerleştirileceğini temin ederim” dedi.

İran hükümeti, Lavrov’un ziyaretinin hedeflerinin iki tarafın her beş yılda bir yenilediği işbirliği anlaşmasını genişletmek ve ikili ilişkileri güçlendirmek olduğunu belirtti. Ayrıca, nükleer anlaşmayı canlandırmak ve yaptırımları kaldırmak için başlatılan Viyana görüşmelerini ele aldıklarını bildirdi.

İran hükümet sözcüsü, ABD yaptırımlarını kaldırmak için Moskova ile Tahran arasındaki “ortak tutumu” vurguladı.