​Suriye İç Savaşı başladığı gündün bu güne, halkın büyük çoğunluğu Türkiye başta olmak üzere, en yakın ülkelere kitlesel boyutta göç etti. Bunun yanı sıra Suriye’den ayrılmak istemeyen ya da PYD, YPG’nin zoru ve baskısıyla nedeniyle bölgesinden ayrılmayan veya ülke için de zorunlu yerinden edilenler ise savaşın acı yüzünü daha çok hissetti.
​22 Mart 2018 tarihi itibariyle Azez’de çadırlar içinde belirli bir bölgede yaşayan Tel-Rıfatlı yerinden edilmişler ayaklanmaya başladı. Öncüpınar Sınır Kapısı’nın geçişlerine engel olacak şekilde eylem yapan bu yerinden edilmiş Suriyelilerin tek isteği var o da Türk askerinin Tel-Rıfat’a girip şehirlerini PYD, YPG unsurlarından temizleyip kendilerine geri vermesi.
​Türkiye Afrin Operasyonu’nu başlattığı andan itibaren dünya kamuoyu ve bölgedeki birçok aktör tarafından eleştirilmişti. Ülkenin Suriye’nin topraklarına işgal amaçlı girdiğinden başlayıp uluslar arası hukukta yeri olmayan bir uygulamayı bölgede ika ettiğine kadar birçok iddiayı gündeme getirmişlerdi. Yakın zamanda Türkiye’nin Afrin müdahalesinin hukuki zeminini açıklayan bir yazıyı KAFKASSAM’ın bünyesinde yayınlamıştık. Dolayısıyla hukuki yanı bir yana görünen o ki Suriye halkı da Türkiye’nin mevcut uyguladığı bu müdahaleye dair tavrını ortaya koymuş görünmektedir.
​Azez’de bugün yaşanan tepkinin nedeni, bu duruma önemli bir ışık tutmaktadır. Ancak soru şu ki; Tel-Rıfatlı yerinden edilmiş bu insanların şehirlerindeki yapı esas itibariyle kimlerden oluşuyor? Bu sorunun cevabı Türkiye’yi Tel-Rıfat’a doğru operasyonu genişletmek konusunda bir yol ayrımına sokacaktır.
​Bilindiği üzere PYD ve YPG Tel-Rıfat’ı kontrol altında tutuyor. Ancak beraberinde göz ardı edilemeyecek kadar önemli bir bilgi de söz konusu. Bölgede rejimin Şebbiha unsurları ve Rus güçleri de varlık göstermektedir. Hal böyle iken Suriye konusunda en son Astana’da bir araya gelen Rusya, Türkiye ve İran halkın bu isteğini hangi doğrultuda ve nasıl karşılayacak? Türkiye’nin Tel-Rıfat’a doğru operasyonu genişletmesi halinde Rusya ile ortak bir yol haritası şekillendirirse Rusya, bölgedeki Şebbiha unsurlarının üzerindeki etkisini Türkiye lehine kullanacak mı? Kuvvetle muhtemel ki, dün ortaya çıkan ve Azez bölgesinde şiddet olmasa da bir kargaşaya neden olan Tel-Rıfat’a dair halkın yakarışının Türkiye’de karşılığını bulması için bölgedeki aktörlerin ortak bir paydada buluşması gerekmektedir. Tel-Rıfat’ın mevcut durumu bu ortak paydayı çıkaracak kadar Türkiye, Rusya ve rejim açısından marjinal fayda zemini hazırlayacak mı?
​İşte bu noktada Rusya ve Türkiye’nin tutumu, Suriye konusunda bugüne kadar ittifak içerisinde olan iki ülkenin ilişkilerine zarar verecek nitelikte olur mu? Ortak bir çizgide ilerleyen iki ülke için Tel-Rıfat konusu ilişkilerdeki yol ayrımına neden olur mu? Önümüzdeki günlerde belirginleşmeye başlayacaktır.

Z. Deniz ALTINSOY / KAFKASSAM Uzmanı