Türkiye bir taraftan sağlık ile mücadele, bir taraftan eğitim ve sosyal politikalarının yeniden dengelenmesi için sarf ettiği gayretlerin yanı sıra en çok da terörle mücadele alanında başarılı çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor.

Öte yandan tüm dünya gibi ülkemiz de ekonomik bir zorluk evresi ile mücadele içerisinden geçiyor.

Covid19 sonrası sağlık alanı ile başlayan zorlukların yanı sıra üretim, istihdam, ihracat, ithalat vb. alanlarında ülkemizi de etkiledi.

Ekonomi çok boyutlu bir şekilde dengeli politikalar ile düzelir. Çünkü ekonominin hitap etmediği alan yok, her kesimi etkiliyor.

Ekonomi politikalarında tezahür eden sorunları aşabilmek için doğru adımlar atılmalıdır.

Bunun için sanayi, iş dünyası, bürokrasi, akademisyen hepsi bir masada buluşup her kesimi etkileyen ekonomik sorunlar ortak bir şekilde ele alınması doğru bir adım olacaktır. Bunun için ekonomi stratejisinde yeni bir yol izlemeliyiz.

Bütün olan sorunu parçalayarak çözmek daha kolaydır. Bir kaya parçası çakıl haline nasıl getirildikten sonra kullanıma sevk ediliyorsa bizlerde ekonomi alanında kaya etkisi yapan sorunları çakıl taşına dönüştürüp ayrıştırdıktan sonra çözmek için gayret etmeliyiz.

Ekonomi dört ayaklı bir masadır. Masanın ayakları ne kadar sağlam ve dirayetli olursa masa o kadar sağlam olur.

Ekonomide çözüm sunacak masa stratejisi saha, yasa, tasa ve kasa olarak ele alınmalıdır.

Saha, sanayi ve iş dünyası olarak ele alınmalıdır. Üretici ile işbirliği içinde sorunlar sahadan toplanıp masaya yatırılarak çözülmelidir.

Yasa, ekonomiye hitap eden bürokrasi alanını ve komu yönetimi olarak ele alınmalıdır.

Başarılı bir bürokrat masada karar almadan önce sahanın nabzını tutmalı ve sorunlara yönelik objektif analizler yaparak kamu yönetimi doğru bir şekilde ilerlemelidir.

Tasa, saha olarak tabir ettiğimiz sanayi ve iş dünyasına yönelik değişen ve gelişen süreçleri doğru bir şekilde yasa olarak ele aldığımız karar vericilerin kararlarını belirleyip uygulamaya almadan önce ekonomi, sanayi ve iş dünyası alanında uzman olan bilirkişi ve akademisyenler tarafından eleştirilmesidir. Bir nevi teze karşı sunulan anti tez ile senteze ulaşmayı sağlayacak bir görev icra edilmelidir.

Böylece alınan kararlar daha doğru ve kazanım odaklı olacaktır. Son olarak kasa olarak belirlediğimiz alanda hazinedir.

Kasa dolması için masanın sahada uygulayacağı politika tasa (bilimsel eleştiri) olmadan olmaz.

Kasa dolması için masanın sahaya inmeden karar alması ile doğru bir tasa (bilimsel eleştiri) olmaz.

Kasanın dolması için masanın saha ile işbirliği süreci tasa yani uzman eleştirisi olmadan olmaz.

Kasanın dolması için masanın sahaya vakıf olup değişen ve gelişen süreçleri uzman görüşü ile değerlendirip karar aşamasına vardığında uygulanacak yasaların bugün, yarın ve yarından sonrasına yönelik etkilerinin neler olacağı üzere görüş alıp daha sonra eksik noktaları telafi ettikten sonra kararı uygulama aşamasına sevk etmelidir.

Yani sanayi, iş dünyası, bürokrasi, uzman ve akademisyenler bir arada ortak bir şekilde strateji oluşturmadan ekonomik zorluklardan çıkmak zor olacaktır.

Bütün bu saydığımız süreçler akıl ve fikir geliştirmek için ortak bir kanaat içerisinde kazanım elde etmek adına buluşturulmalıdır.

Bu buluşmayı tıpkı sağlık alanında uzman ve akademisyenler ile bir araya gelip nasıl sağlık bilim kurulu olarak doğru bir şekilde ele aldıysak aynı şekilde ekonomi bilim kurulu eşliğinde krizleri yönetmek için adım atmalıyız.

Ekonomi her kesimi etkiliyor. Çünkü hayat mücadelesi üretim, tüketim, dağıtım vb. ölçüler ile devam ediyor.

Öyleyse ekonomi alanında gelişen süreçler bilimsel bir metot içerisinde doğru bir şekilde ele alarak ilerlemek gerekiyor.

Bu da ekonomi bilim kurulu ile sağlanmalıdır.

Ekominin başlıca sorunları nelerdir?

İhracatın önündeki engeller nelerdir?

İthalatın zorunlu gerekçeleri nelerdir?

İthalat yapmadan üretim yapamamanın nedenleri nelerdir?

İhracat aşamasında ithal edilen ara ürünler, ülkemizde milli politikalar ile alım garantili bir şekilde nasıl üretile bilinir?

Ara eleman ve usta eleman alanında endüstri ve meslek liseleri ve meslek yüksek okulları iş garantili nasıl bir eğitim sürecine çevrilir?

İthal edilen makineler, milli politikalar ile ülkemizde nasıl üretilir, bu alanda nasıl bir yol izlenmelidir?

İthal edilen ara ürünler ve makineler döviz ile alınıyor, bu yüzden pazar politikasında Türk lirası değer kaybediyor, bu sorunlar nasıl aşılabilir?

Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın da sıkça dile getirdiği gibi iç mihraklar, dış mihraklar ve faiz lobilerine karşı mücadele etmek, Türk Devleti ve Türk Milletinin müreffeh seviyesini artırmak için nasıl bir mücadele yöntemi uygulanmalıdır?

Dövizin düşürülüp Türk lirasının değeri nasıl artırıla bilinir?

İsrafla mücadele aşamasında nelere dikkat edilmelidir?

MÜSİAD, TÜSİAD, TİM, DEİK, TOBB vb. sivil toplum kuruluşları ile ekonomi bilim kurulu eşliğinde nasıl hareket planlaması yapılabilir?

Üniversiteler ve sanayi iş birliğinin ekonomiye etkileri nelerdir?

Belirttiğimiz bu ve benzeri soruları ve sorunları her açıdan değerlendirmeliyiz.

Kazananın Türkiye ve Türk Milleti olması için ekonomi bilim kurulu eşliğinden ortak akıl ile hareket edilmelidir.

Mahmut Sami Mallı
Siyaset Bilimci