KAFKASSAM – Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Rusya
  4. »
  5. Rusya’nın Komşularına Yönelik Stratejisi ve Türkiye

Rusya’nın Komşularına Yönelik Stratejisi ve Türkiye

Kafkassam Editör Kafkassam Editör - - 6 dk okuma süresi
266 0

Türk-Rus yakınlaşması Moskova için stratejik öneme sahiptir. Rusya da Türkiye gibi bir kara gücüdür ve savunma stratejisini buna göre inşa etmektedir. Kara güçleri deniz güçlerinden farklı olarak çok sayıda karasal komşulara sahip oldukları için kendilerini tarihsel olarak daha az güvende hissederler. Komşulardan gelebilecek güvenlik tehdidini azaltmak ya da ortadan kaldırmak için komşularıyla dostluk ilişkisi kurmak isterler. Rus dış politika esaslarından biri de böyle bir jeopolitik hassasiyete dayanır. Dolaysıyla Rusya’nın yakın komşularına yönelik politikası birkaç farklı yaklaşıma sahiptir.

Rusya’nın önceliği eski Sovyetler Birliği ülkelerinin kendisiyle aynı ittifakta olmaları ve Rusya’nın güvenlik endişelerini paylaşmalarıdır. Eğer bu ülkeler Rusya’yla ittifak ilişkisine sıcak bakmıyorlarsa bile, en azında diğer ittifaklara dâhil olmaktan da kaçınmaları gerekir; yani tarafsız olmalılar. Diğer merkezlerle işbirliğin geliştirseler bile Rusya’dan uzaklaşmamalılar.

Rusya’nın bu çerçevede stratejisinin diğer bir aşaması ise, ne eski Sovyetler Birliği üyesi ne de karşı ittifaka üye olan komşularına yöneliktir. Bu ülkelere karşı politikaları da benzeri bir mantığa sahiptir ancak bu ülkelerin karşı ittifaka geçme girişimleri Rusya için jeopolitik bir konu olur ancak hayati çıkarlarına ters düşmez.

Rusya’nın komşularına ilişkin üçüncü stratejik ayağı ise karşı ittifaka üye olan komşularına yöneliktir. Karşı ittifaktaki ülkelerin ilk aşamada Rusya’ya karşı düşmanca politikalarından vazgeçmesini sağlamak önemli bir hedeftir. Rusya’nın bu ülkelerden sonraki aşamadaki beklentisi karşı ittifak içinde olmakla beraber Rusya’ya karşı “tarafsız ülke” gibi davranmalarıdır. Rusya’nın bu ülkelerden en çok beklediği son aşama ise Rusya’yla stratejik işbirliğini güçlendirerek ittifakın çıkarlarından çok Rusya’nın çıkarlarına uygun davranmalarıdır. Rusya’nın karşısındaki ittifakta güçlü ortaklarının olması bu ülkeler üzerinden karşı ittifakın daha gevşek işlemesini ummaktadır. Ayrıca bu ülkeler üzerinden karşı ittifakın kendisine karşı kararların etkileyeceğini ummaktadır.

Rusya’nın hayal ettiği en büyük ödül ise, karşı ittifaktaki komşularının ittifaktan çıkarak söz konusu ittifakın dağılmasını başlatmalarıdır.

Türkiye tarihsel olarak Rusya’nın en önemli komşularındandır. Rusya Türkiye’yle çok kez bölgesel hâkimiyet için karşı karşıya gelmiştir. Soğuk Savaş döneminde karşı ittifaklarda yer almış, Soğuk Savaş’ın bitiminden günümüze kadar ise eski Sovyetler Birliği coğrafyasında olduğu gibi Balkanlarda ve Orta Doğu’da jeopolitik rekabete tutuşmuş, bazı alanlarda ise işbirliğine geliştirmiş iki komşudur.

Rusya’nın “komşularına yönelik stratejisinde” NATO üyesi Türkiye önemli bir yere sahiptir. Türkiye ulusal kapasite açısında birçok NATO üyesi ülkelerden daha güçlü olan Türkiye’nin bu ittifakla bağlarının zayıflatılması ve Rusya’nın güçlü olduğu ortak alanlarda işbirliğini artırması Moskova için jeopolitik başarı olarak görülmektedir.

Türk-Rus işbirliğinin artması bazı gelişmelere neden olacaktır. Bunlardan en önemlisi NATO ittifakının kendi içinde ikiye bölünmesidir. Bu durum Rusya ile Batı arasında güç dengesinin Rusya lehine çevrilmesi anlamına gelmektedir. Diğer bir değişle, ABD müttefik kaybederken, Rusya müttefik kazanacaktır.

Türk-Rus işbirliği Rusya’nın dâhil olduğu ve sorunlar yaşadığı bölgesel konuları da etkileyecektir. Suriye konusunda Türkiye kadar Rusya da Suriye iç savaşının bitmesini istemektedir. Aksi takdirde Suriye savaşı Rusya için ne gibi sorunlara yol açacağı belirsizdir. Suriye iç savaşının Rusya’nın da beklentilerine uygun bir şekilde sonlandırılması önemli bir gelişme olarak görülmektedir. Burada Türkiye’yle işbirliği yapılması Rusya’yı çok rahatlatmıştır. Suriye krizinde Türkiye dâhil Batı ve Orta Doğu’daki müttefikleriyle karşı karşıya gelen Rusya, bu kez daha önce karşı cephelerde olan Türkiye’yle aynı cephede buluşma fırsatı yakaladı. Türkiye gibi Rusya’da düşmanlarını azaltmış, dostlarını artırmıştır.

Rusya’nın komşularına ilişkin stratejileri ve bu stratejilerinin gerçekleşmesi Rusya’nın politikalarının yanında bir de söz konusu ülkelerin dış politika tercihlerine bağlı olarak gelişecektir. Rusya’nın Türkiye’yle ilişkileri, Türkiye’nin ABD ile ittifak ilişkisine bağlı olarak gelişecektir. Sabir Askaroğlu www.soyledik.com

İlgili Yazılar

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir