Hakkında az bilgi sahibi olunan Nogaylar hakkında biraz bilgi verelim.
Bazı kaynaklarda Nogay’ı tanımlarken ismi önce tahrif ederek yani Nohay yaparak sonrada Moğolcada köpek anlamına gelir diye tanımlanmaktadır. Nasıl Türkiyeyi tanımlarken İngilizcede hindi anlamına gelir diye tanımlanması yanlış ise yukarıdaki tanımlamada yanlıştır. Türk düşmanlarının ortaya attığı ve bazı yazarlarımızın incelemeden kullandığı bu tanımlamayı düzeltmek zorundayız.
Şöyle ki:
Nog-Noğ veya Nok sağlam güçlü anlamına gelir. Ay ile birleştiğinde sağlam güçlü aile diye tanımlanabilir.
Nogay veya Nokay ismi Moğollardan 700 yıl önce Kaf-kasya ve Kırım bölgesinde Avarlar’ın hükümdarının da adıdır.
Nogay Han Boy beyliğini dedesi Taval beyden almıştır. Taval bey boy beyi iken henüz Cengiz han dünyada yoktur. O tarihte Moğollar kabile halinde Orta Asya’da yaşamaktadır.
Haliyle Nogay Han’ın Cengiz Han’ın torunu olması da mümkün değildir. Bu tamamen Kıpçak kökenli Nogayları Moğol kökenli diyebilmek için uydurulmuş yanlış bilgilerdir.
Bir zamanlar Nogay Hanlığında yaşayan Moğol köken-li Mangıt boyu sonradan Nogaylardan ayrılıp Buhara’da Mangıt Hanlığı kurmuşlardır.
Altın Orda’nın zayıflaması sonucunda, doğu kanadı Nogay Orde (1440) ve başkenti Chingi-Tur (1428) ile Özbek Han Abulkhair olarak ikiye ayrıldı. modern Kazakistan ve Rusya bölgesi.
Özbek Hanlığı nüfusunun etnik bileşimi, temelde Ulus Orda-Ejen’in başka bir parçası olan Nogay Ormanı’nın nüfusuyla aynıydı ve ilgili kabilelerden – Kangllar, Kongratlar, Kıpçaklar, Mangitler, Uisun, Argyn, Karluklar’dan oluşuyordu. Bunlara ek olarak, kaynaklarda Burkutlar, Utarchi, Chimbas, Keneges, Datura, Karlaut, Taimas, Shadbakly, Medjar vb. Kabilelerin adı verilmektedir. Bu kabilelerin çoğu şu anda Kazak Orta ve Genç Zhuzlarında bilinmektedir. Aşiretlerin bir başka kısmı 15-16. Yüzyılların başında Orta Asya’ya gitmiş ve burada siyasi adı olan “Özbek” adını almış ve bu isim daha sonra bir etnik isme dönüştürülmüştür. Ana mesleği göçebe sığır yetiştiriciliğiydi. Bu kabileler ekonomik ve kültürel gelişme açısından birbirine çok yakındı.
Venera Lukmanova
