ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın Ankara ziyareti öncesinde her iki ülkede bir diğerini ilgilendiren gelişmeler yaşandı. ABD’de Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla göz altına alındı ve New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesinde hakim karşına çıkarıldı. Türkiye’de ise 15 Temmuz Darbe Girişimi’nde yönetici isimlerden biri olmakla suçlanan Adil Öksüz’ün, 21 Temmuz’da ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu’ndan telefonla arandığı bilgisi Washington-Ankara hattında rahatsızlık yarattı. Türkiye’deki ABD Büyükelçiliği, geçen yılki darbe girişiminin önde gelen şüphelilerinden Adil Öksüz’ün, girişimden 6 gün sonra elçilik personelince telefonla arandığını kabul etti. Büyükelçilik, Türk yetkililerin talebi üzerine Öksüz’ün vizesinin iptal edildiğini, iptal bilgisini iletmek için arandığını açıkladı. Ancak ABD Büyükelçiliği’nin konuya ilişkin “şüphe uyandırmaktan çok uzak” ifadesine ve Türk makamlarıyla işbirliği yapıldığı vurgusuna rağmen ABD ile 15 Temmuz Darbe Girişimi arasında ilişki kurmaya dönük yaklaşım haberlere yansıdı. Son olarak Başbakan Yıldırım da ABD’nin açıklaması hakkında tatmin olmadığı mesajı verdi. (Bkz. http://www.amerikaninsesi.com/a/ankara-washngton-arasinda-oksuz-rahatszligi/3787332.html )
Bir diğer önemli gelişme; Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Gennadiy Gatilov’un, Suriye’deki gelişmeler açısından ‘birçok şeyin Ankara’ya bağlı olduğunu’ ifade etmesinin ardından geldi. Milli Güvenlik Kurulu, 29 Mart 2017 tarihli toplantısında; “Suriye ve Irak’ta yaşanan siyasi, askerî ve insani gelişmeler hakkında kurul’a bilgi sunulmuştur. Ülkemizin sınır güvenliğini sağlamak, DEAŞ terör örgütünün ülkemize yönelik tehdit ve saldırılarını önlemek, yerinden edilmiş Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine dönüşlerine imkân vermek ve Fırat kalkanı harekâtı bölgesinde huzur ve güven içerisinde yaşamlarını sürdürmelerini sağlamak maksadıyla yürütülen harekâtın başarıyla sonuçlandığı ifade edilmiştir. Suriye ve Irak’ta DEAŞ terör örgütü ile mücadelede PKK/PYD-YPG terör örgütü unsurlarının kullanılmasının, bölgede huzur ve güven ortamının tesisine katkı sağlamayacağı, bilakis orta ve uzun vadede yeni sorunların ortaya çıkmasına sebep olacağı bir kez daha kaydedilmiştir.” kararını verdi. (Bkz. http://www.mgk.gov.tr/index.php/29-mart-2017-tarihli-toplant )
Başbakan Binali Yıldırım, Fırat Kalkanı Harekâtı’nın sona erdiğini açıkladı. Yıldırım, bundan sonra bölgede Türkiye’nin güvenliğini sağlamaya yönelik atılacak bir adımın başka bir isimle anılacağını kaydetti. “Bundan sonra gerek DEAŞ’a yönelik gerek başka bir şekilde bizim güvenliğimizi tehdit edecek bir şey olursa, herhangi bir icraat yaparsak bu yeni bir harekâttır” dedi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında toplanan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısının ardından yayınlanan 5 maddelik bildiride de harekâtın başarıyla sonuçlandığına ilişkin ifadelere yer verilmişti. (Bkz. http://www.dw.com/tr/y%C4%B1ld%C4%B1r%C4%B1m-f%C4%B1rat-kalkan%C4%B1-harek%C3%A2t%C4%B1-sona-erdi/a-38199641 )
Dün gece Ankara’ya gelen ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ı, ABD’nin Ankara Büyükelçisi John Bass karşıladı. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın Ankara ziyareti çerçevesinde, Türkiye’nin Suriye’de PYD-YPG işbirliğinden vazgeçilmesi ve Rakka Operasyonu’nun TSK ile yapılması taleplerine olumlu yanıt alması beklenmiyor. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson Ankara’ya yapacağı bir günlük ziyarette Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve bazı bakanlarla görüşecek. Ziyaretin ana gündeminde Suriye ve Irak’ta IŞİD’e (Irak Şam İslam Devleti) karşı yürütülen mücadele var. Ankara’daki görüşmelerin odak noktasının ABD öncülüğündeki Rakka operasyonu, militanların terk ettiği bölgelerin normalleştirilmesi ve mültecilerin evlerine geri dönmesini sağlama gibi konular olması kuvvetle muhtemel. ABD ile Türkiye arasında Suriye’deki YPG güçleri konusundaki görüş ayrılıklarının da gündeme gelmesi rutinleşmiş bir durum. ABD, Rakka operasyonunda Suriye Demokratik Güçleri içinde Arap savaşçıların yanı sıra Kürt güçlerinin bulunmasının önemli olduğunu savunuyor. ABD’li yetkililer bu konuda, “Türkiye’nin endişelerinin farkındayız ve bu, toplantı konularından biri olmayı sürdürecek” sözleri, bir değişiklik olmayacağını gösteriyor. (Bkz. http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-39427818 )
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın gardını Türkiye nasıl düşürdü! Bu konuda şimdilik yorumlayabileceğimiz iki ana materyal mevcut. Bunlardan biri 15 darbe girişiminde ismi Genelkurmay imamı olarak kayıtlara geçen Adil Öksüz’ün ABD Büyükelçiliği ile olan bağlantısının Telekom kayıtları ile kanıtlanması. Türkiye’de kamuoyunda sıklıkla gündeme getirilen ABD’li bazı kurumların darbe girişimin planlanmasında sevk ve idaresinde sorumlu olduğu iddiaları, bu son bilgiyle birlikte Rex Tillerson’ın önüne konulacak, “-buyur burdan yak’’ denilecektir. Bir diğer gardını düşüren etkeni size söyleyeyim. Amerikalılar Türkiye’nin Fırat Kalkanı harekâtını sürdüreceği, DAEŞ (IŞİD) güçleriyle savaşacağını öngörüyorlardı. Türkiye’yi Rakka operasyonunda yamak gibi kullanmak isteyeceklerdi. DAEŞ Türklerle savaşırken Musul ve Rakka’da gereken direnişi gösteremeyecekti. Amerikalı conilerde ellerini kollarını salaya sallaya Musul’a Rakka’ya girecekler, zafer kazanmış olacaklardı. Evdeki pazarlık çarşıya uymadı.
Türkiye’nin gardını düşürdüğü Rex Tillerson kim? Donald Trump’ın dışişleri bakanı petrol devi Exxon Mobil’in CEO’su Rex Tillerson. Diplomatik hiçbir deneyimi olmayan Tillerson’ın aynı zamanda ABD’de Rusya lideri Putin’e en yakın isimlerden biri. Rex Tillerson’ın dışişleri bakanlığına getirilmeden önce CEO’su olduğu, ABD’nin çok uluslu petrol ve doğalgaz devi Exxon Mobil’in merkezi Texas eyaletinin Dallas kentinin banliyölerinden Irving’te.. Şirket, John D. Rockefeller tarafından kurulan dünya petrol endüstrisinin ilk büyük şirketi Standard Oil firmasınının en büyük mirasçısı. 1952 yılında Texas’ta dünyaya gelen Rex Tillerson, 1975 yılında katıldığı Exxon’da 2006 yılında CEO oldu. 1998 yılında Exxon Hazar denizi havzası ve Rusya’daki yatırımlarının sorumlusu olduğu dönemde Rusya ile ilişkileri derinleşti.
Tillerson’ın da yönetim kurulunda yer aldığı Uluslararası ve Stratejik Araştırmalar Merkezinin (CSIS) başkanı John Hamre, 2016 Aralık ayı başında Wall Street Jorunal gazetesine Tillerson’un Rusya ile yakınlığını anlatırken, ‘’muhtemelen Henry Kissinger hariç Putin ile en fazla yakın vakit geçirmiş Amerikalı’’ ifadesini kullanmıştı. Tillerson, Putin’in Kremlin’de en yakın adamı olan ve Putin’den sonra ülkenin en güçlü ismi olduğuna inanılan Igor Sechin’in de çok yakın arkadaşı. Tillerson’ın sadece 2011 yılında Rusya yönetimi ile vardığı ve hem Arktik denizde hem de Karadeniz’de petrol arama ve üretmeyi içeren anlaşmanın bedeli 300 milyar dolar. Tillerson, Putin tarafından 2013 yılında Rusya’nın sivil kişilere verdiği en değerli madalya ile ödüllendirildi.
Tillerson, 2011 yılında Irak Kürdistan bölgesi ile Bağdat yönetimini bypass ederek gerçekleştirdiği petrol üretimi anlaşması ile de dikkatleri üzerine çekmişti. Irak Anayasasına göre bu anlaşmanın yasadışı olması uluslararası krize neden olmuştu. Evli ve dört çocuk babası olan Tillerson, küresel ticarete geldiğinde ‘korumacı ve yerli ekonomi yanlısı mesajlar veren Trump’ın aksine serbest ticaret yanlısı, petrol ve savaş konularında muhafazakâr şahin bakışa ve gay hakları gibi sosyal konularda ise liberal bir yaşam felsefesine sahip. Doğma büyüme tipik bir Texaslı olan Tillerson, atlara düşkünlüğü ile biliniyor. Texas Bartonville’de bulunan Bar RR adlı çiftliğinde yüzlerce değerli at besliyor. (Bkz. http://amerikabulteni.com/2016/12/13/trumpin-disisleri-bakanligi-icin-sectigi-isim-petrol-ceosu-rex-tillerson/ )
Doğma büyüme tipik bir Texaslı Tillerson, madem atlara düşkünlüğü ile tanınıyor, ona birisi çıksın desin ki “- ey Tillerson; Abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır. Ata binersen Allah’ı, attan inersen atı unutma.” Bizden söylemesi Burası Türkiye merkez bizi tanır herkez!
Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39
omurcelikdonmez@hotmail.com
