Hasan Oktay: İraq və Türkiyə arasında tarixi saziş: Nə vəd edir?

İraqın baş nazirinin müavini və xarici işlər naziri Fuad Hüseynin Ankaraya səfəri çərçivəsində İraq və Türkiyə arasında Su Əməkdaşlığı Sazişi imzalanıb.

Fuad Hüseyn bu sənədin iki ölkə arasında münasibətləri gücləndirən birgə layihələr vasitəsilə su böhranına davamlı həll yolu təklif etdiyini bildirib.

Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan qeyd edib ki, saziş İraqın su sistemlərinin bərpasına yol açacaq və bu, İraq tarixində ən böyük infrastruktur investisiyası olacaq.

Qafqaz Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, türkiyəli politoloq Hasan Oktay məsələ ilə bağlı TodayPress TV-yə danışarkən deyib ki, Türkiyə ilə İraq arasında münasibətlər son dövrlərdə mühüm strateji mərhələyə qədəm qoyub və “İnkişaf yolu layihəsi” adlandırılan əsas nəqliyyat dəhlizi ilə bağlı sazişlər imzalanıb.

Türkiyə bu razılaşmaları təkcə Bağdad mərkəzi hökuməti ilə deyil, eyni zamanda Ərbil hökuməti ilə də imzalayaraq Bağdad–Ərbil–Ankara üçtərəfli əməkdaşlıq formatını formalaşdırıb.

Ekspert bildirib ki, terrorla mübarizə, qarşılıqlı əməkdaşlıq və strateji tərəfdaşlıq bu üç mərkəz tərəfindən imzalanan əsas istiqamətlərdəndir:

“İraqın sabitliyini daha da möhkəmləndirmək məqsədilə su resursları ilə bağlı fikir ayrılıqlarının aradan qaldırılması üçün aparılan danışıqlar ən yüksək səviyyəyə qaldırılıb. Xüsusilə Hakan Fidanın İraqa etdiyi səfər zamanı imzalanan sazişin “səssiz diplomatiya” nümunəsi kimi dəyərləndirilməsi region diplomatiyasında mühüm addımdır. Bu, qarşılıqlı etimadın və strateji tərəfdaşlığın yeni mərhələsini göstərir”.

Hasan Oktay qeyd edib ki, PKK-nın silahı yerə qoyaraq bəzi əsas üzvlərini İraqa çəkməsi bundan sonrakı mərhələdə Türkiyə–İraq münasibətlərinin strateji əhəmiyyətini artıracaq:

“PKK-nın xarici qüvvələrlə mümkün ittifaqları və Türkiyəyə qarşı İraqda yeni cəbhə açmaq riski nəzərə alınır. Ankara bu ehtimalları qiymətləndirərək İraqın prioritetlərini diqqətdə saxlayır və daha sağlam əməkdaşlıq infrastrukturu formalaşdırır. Bundan sonra İraqla bütün sahələrdə qarşılıqlı fəaliyyət genişlənəcək, terror təhlükəsinə qarşı isə Bağdad, Ərbil və Ankara birgə hərəkət edəcək. Bu, bölgədə sabitliyin və təhlükəsizliyin təmin olunması üçün mühüm zəmindir”.

Politoloqun fikrincə, su ilə bağlı imzalanmış son saziş də bu mənada xüsusi əhəmiyyət daşıyır:

“Su ehtiyatları həm iqtisadi, həm də sosial baxımdan regionun gələcəyi üçün həyati resursdur. Bu mövzuda əldə edilən anlaşma, Türkiyə və İraqın bir-birinə qarşılıqlı etimadının göstəricisidir. Artıq regionda yeni əməkdaşlıq modeli formalaşır – bu model həm təhlükəsizlik, həm iqtisadi, həm də diplomatik baxımdan sabitlik gətirəcək”.

Analitik əlavə edib ki, Türkiyə bu proseslərdə həm regional liderlik, həm də vasitəçilik rolunu davam etdirəcək.

Qiymət Mahir
https://todaypress.tv/az/tehlil/iraq-ve-turkiye-arasinda-tarixi-sazis-ne-ved-edir-serh