KAFKASSAM – Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Azerbaycan
  4. »
  5. Hasan Oktay: bütün savaşlar barış için yapılır

Hasan Oktay: bütün savaşlar barış için yapılır

Hasan Oktay Hasan Oktay - - 6 dk okuma süresi
294 0

Bütün savaşlar barış için yapılır barış ile sonuçlanmayan savaş yoktur. Onun İçin barışın erken tesis edilmesi açısından savaş sırasında belirli kurallar içerisinde davranılması gerekir. 44 günlük Karabağ Savaşı boyunca Azerbaycan ordusu işgal altındaki topraklarını kurtarmak İçin mücadele ederken İlhan Aliyev Ermenistan Başbakanı Paşinyan ile ilgili “ne oldu Paşinyan it gibi kaçırsan” gibi açıklamalar yapıyordu. Bütün savaşlar bir barış için yapılır. Azerbaycan bu gerçeği göz ardı ederek savaş süresince Ermenistan’ı aşağılayan açıklamalar ile diploması yolunu kapatmak istiyordu. Aynı zamanda Azerbaycan savaşa yanlış başlamanın stratejik hatasını kapatabilmek adına dikkatleri başka tarafa çekmek isyordu. Çünkü ihtilaflı dağlık Karabağ problemi çözülmediği gibi eskisinden daha tehlikeli hukuki bir sürecin başlamasının da önünü açmış oluyorlardı. 20 yanvar 1990 da topraklarında kovmuş oldukları Rus askerini 10 Kasım 2020 Moskova anlaşması ile tekrar Azerbaycan topraklarına gelmesinin önünü açan Azerbaycan bu durumu dikkatlerden kaçırmak için oldukça farklı açıklamalar söylemler yapmaktadır. Savaşın üzerinden bir yıl geçmiş olmasına rağmen Azerbaycan açısından kayda değer ciddi bir kazanım olmadığı hatta Ermenistan’ın bu süreçten devletleşme noktasında daha sağlıklı bir zemine doğru hareket ettiği görülür. Paşinyan dört darbe girişimini savuşturup erken seçim ilan ederek Savaşı kaybeden seçimi kazanamaz şeklinde yapılan yorumlara rağmen iktidarını devam ettirdi. Azerbaycan bir taraftan işgal altındaki Toprakları barış yolu ile alabileceği Toprakları savaş yolu ile alarak aynı zamanda da dağlık Karabağ’ı Rusya’ya bırakmak durumunda kaldı. Bunun yanında güney komşusu İran ile son günlerde müthiş bir gerginlik içerisine düştü. Azerbaycan küçük düşmanı Ermenistan ile uğraşırken birden karşısına nispeten oldukça büyük bir İran dikilince ister istemez panik hali yaşamaya başladı. Her ne kadar Türkiye Azerbaycanın her şartta yanında olduğunu ifade etmiş olsa da İran söz konusu olduğunda Türkiye’nin en azından arabulucu rolüne soyunacağı ihtimali söz konusudur. Zira Türkiye’de İrancılık hala en etkili fikir akımıdır. Buda Azerbaycan için zor günlerin başlayacağı anlamına gelebilir. Şimdi İran Rusya ilişkileri Türkiye Azerbaycan ilişkileri ile mukayese edildiğinde daha ön planda olması Türkiye’de İrana bakış açısının hala olumlu olması ister istemez Azerbaycan yeni araçlara sevk ediyor. İşte bu noktada acilen Ermenistan Azerbaycan ilişkilerine normalleşmesi Aliyev ile Paşinyan görüşmesi gündeme geliyor. Zira 10 Kasım barış anlaşmasında Ermenistan ile dağlık karabağ arasındaki Laçin koridoru tabiri anlaşma metninde ifade olarak geçiyor ve bu koridor ilk günden beri açık tutuluyor aynı anlaşma Metninde ise Türkiye’nin ve Azerbaycan’ın talepleri doğrultusunda gündeme gelen Zengezor iletişim ve ulaşım hattı tabiri uluslararası hukuka göre bir denk ifade olmadığı anlaşılıyor. Laçin koridorunun güvenliği tamamen Rus askerlerine bırakılmış durumda. Zengezur koridorunun güvenliği konusunda herhangi bir açık ifade söz konusu değil. Buradan hareketle özellikle son zamanlarda İran Ermenistan ilişkilerinde artan görüşme trafiği İran’ın Zengezor iletişim hattının yollarının durumunu itibarsızlaştırmak için Tahran tebriz Erivan Batum demir ve otoban yolunun devreye girmesi ile ilgili çalışmaları artırması ister istemez Zengezur koridorunu devredışı bırakacak. Bir taraftan bu koridor Savaşı bir taraftan da iran’ın Azerbaycan İsrail ilişkilerini gerekçe ve bahane göstererek Azerbaycan‘a karşı düşmanca tutumu ister istemez Azerbaycan‘ın yeni diplomatik hamleler yapmaya sevk edecektir.İşte bu noktada İran Rusya ittifakına karşı Azerbaycan Türkiye ittifakının daha sağlıklı bir zemine taşınabilmesi adına Azerbaycan Ermenistan görüşmeleri derhal gündeme gelmelidir. Bu anlamda geçen aylarda Tiflisde başlayan orta ölçekli görüşmeleri iki ülke liderler arasına acilen taşımak gerekir. Ermenistan ve Azerbaycan da etkili olan Rusya ve İran lobilerinin faaliyetlerini göz önünde bulundurarak Azerbaycan Türkiye ile görüşerek Türkiye Ermenistan AzerbaycanSınır kapılarının hiçbir şartta bağlanmadan derhal açılmasını sağlaması gerekir. Böylece Zengezur iletim hattı yol belirsizliği devredışı kalır ve Ermenistan üzerinden Türkiye Azerbaycan rahat bir şekilde ulaşabilir Azerbaycan’ı batıya açılan kapı Ermenistan problemi çözülmüş olur aynı şekilde Ermenistan’ı batıyı açan Ermenistan Türkiye problemi de bitmiş olur. İran Rusya ittifakı Suriye toprakları ile yetinmek zorunda kalır.
Hasan Oktay

İlgili Yazılar

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir