Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü tarafından yayınlanan Küresel İnovasyon Endeksi 2025 ,  Orta ve Güney Asya’nın sıralamalardaki yükselişini “bu yıl göze çarpan bir gelişme” olarak nitelendiriyor ve bölgenin yıllık sıralamada ilk kez Latin Amerika ve Karayipler’i geride bıraktığını ekliyor. Raporda, “Bu değişim, Hindistan, Özbekistan ve Kazakistan’ın güçlü üretim performansından kaynaklanıyor” deniyor.

Bilgi üretimi, teknolojik çıktılar ve insan sermayesi gelişimi de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda istikrarlı ilerleme kaydeden Kazakistan, Özbekistan ve Hindistan’ı övüyor. Özbekistan, Küresel Endeks’te incelenen 139 ülke arasında 79. sıraya yükselirken, Kazakistan hemen arkasında 81. sırada yer alıyor.

Raporda, “Bu ekonomiler, güçlü bir teknoloji benimseme ve girişimcilik kültürü oluşturmuş durumda ve ileri teknoloji ihracatı, araştırma bağlantıları veya girişimcilik yoluyla olsun, inovasyon çıktılarına odaklanmanın, bir ekonominin en gelişmiş inovasyon sistemine sahip olmasa bile sıralamalarda öne geçmesini sağlayabileceğini gösteriyor” ifadeleri yer alıyor.

Özbekistan, üst üste dördüncü kez “dinamik üstün performans gösteren” ülke olarak sınıflandırıldı ve işgücü verimliliğindeki büyüme, “elverişli bir iş ortamı yaratma” ve “artan ekonomik verimlilik” alanlarında kaydettiği ilerleme nedeniyle takdir edildi. Sıralamada ayrıca “bilim ve mühendislik mezunları”, “girişimcilik politikaları ve kültürü” ve “startup ve scaleup’lar için finansman” güçlü alanlar olarak nitelendirildi.

Kazakistan’ın değerlendirilmesinde güçlü yönler olarak ortaöğretim ve yükseköğretim, bilgi ve iletişim teknolojileri ve enerji üretim kapasitesine işaret edilmektedir.

Çalışmanın diğer bölümlerinde, Kırgızistan (96.) ve Tacikistan (108.) için yapılan değerlendirmeler, alt-orta gelirli ekonomiler kategorisinde “gelişme düzeyiyle uyumlu” bulunmuştur. Çalışmada, Türkmenistan’ın inovasyon kapasitesi değerlendirilmemiştir.

Yükselen yıldızlar olarak kabul edilmelerine rağmen, Kazakistan ve Özbekistan eski Sovyet cumhuriyetleri arasında en iyi performans gösterenler değildi. Güney Kafkasya ülkeleri Gürcistan (56.) ve Ermenistan’ın (59.) biraz daha yenilikçi ortamlara sahip olduğu değerlendirildi. Rusya (60.), Ukrayna (66.) ve Moldova (74.) da Orta Asya ülkelerinden biraz daha yüksek sıralarda yer aldı. Belarus (85.) ve Azerbaycan (94.) ise geride kaldı.

Küresel tabloya bakıldığında, 2025 anketi, inovasyon ortamının artık “sonuçların daha karışık” olduğu son yıllara kıyasla “daha homojen bir şekilde olumlu” olduğunu belirtiyor. Aynı zamanda, Endeks inovasyon yatırım büyümesinin “tarihsel olarak düşük bir seviyede” olduğunu belirtiyor.

Endekste, “2023’teki durgunluğun ardından, inovasyon yatırımları 2024’te toparlanma belirtileri gösterdi; ancak toparlanma hala kırılgan; inovasyon yatırımlarının çoğu uzun vadeli büyüme trendinin altında” ifadeleri yer alıyor.