Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dün Soçi’de bir araya geldi. Tahran zirvesinden sadece 15 gün sonra görüşmeleri, Türkiye açısından pek sürpriz sayılmazdı. Zira zirvedeki görüşmelerden sonuç alınamamıştı. Türkiye’nin, olası harekatı İran’ın olmadığı bir ortamda tekrar görüşmek istediği söylenebilir.

Görüşmenin sonunda yayınlanan ortak bildiride ‘Tüm terör örgütlerine karşı mücadelede dayanışma ve eşgüdüm içinde hareket etme kararlılıklarını teyit etmişlerdir’ ifadesi ile terörle mücadelenin süreceği vurgulandı.

Fakat hangi terörle mücadele?..

Suriye’de faaliyet gösteren silahlı gruplar bölge aktörü ülkelerin politikalarında muhtelif yerlere sahipler. YPG Türkiye’nin terör listesinde iken, Amerika’nın açıkça destek verdiği sözde ordudur. Türkiye ÖSO’yu ılımlı muhalifler olarak nitelerken, Nusra vb. fraksiyonlar Rusya’nın devlet düzeyinde terör listesindeler. Dolayısıyla mutlak ve adil bir mücadele yapılamayacağı açıktır. Vekaletler üzerinden ‘terörle mücadele’ görünümlü çıkar çatışmaları devam edecektir.

Tam bu noktada, Türkiye, Rusya, İran ve Amerika’nın bölgesel çıkarlarını iyi okuyabilmek önemli;

Rıfat-Menbiç hattı Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı bölgeleri için güvenlik problemi oluşturmaktadır. Şubat 2016’dan beridir YPG işgalinde olan bu bölgeden, Türk Silahlı Kuvvetlerinin konuşlandığı bölgelere saldırılar gerçekleşiyor. Aynı zamanda Esad ordusunun kontrolü altındaki Halep’e 40 km mesafede. Burada, rejim askerlerine ev sahipliği yapan Minnag askeri hava üssü de var. Dolayısıyla Türkiye’nin bu alanda kontrolü sağlaması, Şam yönetiminin müttefiği Rusya’yı ve YPG’nin finansörü Amerika’yı stratejik açıdan zor durumda bırakacaktır.
İran yönetimi ise, IŞİD sonrası stratejik mücadelede Türk nüfuzunun genişlemesinden endişeli. İran’dan Akdeniz’e uzanan bir lojistik hat kurabilmek için, buraları sadece Şii gruplar aracılığıyla değil Kürt gruplar ile işbirliği yaparak da sağlamaya çalışıyor.

Dolayısıyla YPG ile mücadeleyi, IŞİD vb. gruplar ile mücadeleden ayrı görmek gerekiyor. Biri küresel terör tehdidi olarak nitelendirilirken, YPG ise kimi aktörlere göre ‘’kullanışlı’’ yerel bir güç. Böyle bir zeminde Türkiye’nin ulusal güvenlik konularındaki endişeleri dikkate alınmıyor.

ABD’YE MESAJ

Erdoğan’ın Soçi ziyaretinin bir başka anlamı ise ABD’ye verilecek diplomatik mesaj:

ABD ordusunun CENTCOM bölge komutanlığı uzun yıllardır PKK ve uzantılarını Ortadoğu topraklarında eğitip donatarak finanse etmektedir. Askeri danışmanlık sağlayarak onları düzenli ordu haline getirmeye çalışmaktadır. YPG-PYD Rusya’nın terör listesinde olmasa bile, bu anlamda güvenmediği bir örgüt.

Rekabet ettiği Atlantik bloğunun tekelinde olan bir örgütle zaman zaman işbirliği yapsa da, kendi kontrolü dışındaki kazanımlarını Amerika’nın kazanımı olarak okuyor. Türkiye bu dinamiği çok iyi değerlendirebilmek adına Rusya’yı ikna etmeye çalışırken ABD’ye de bölgesel işbirliği konusunda tek alternatif olmadıkları mesajını veriyor.

Türkiye’nin olası Suriye operasyonu mevcut tablo göz önünde bulundurulduğunda kısa vadede olası görünmemektedir. Ayrıca, ortak bildiride ‘Suriye’nin toprak bütünlüğüne sadık kalınacağının’ vurgusu, Ankara ile Şam arasında diyalogun başlaması gerektiğine Rusya’nın bir işaretidir. Diplomasinin mi yoksa askeri müdahalenin mi kapıları açılacak? bilinmez fakat uzun bir süre daha -diplomatik çekişme- devam edecektir..

GÜLDENİZ GENÇTÜRK
Kafkassam Ortadoğu Küresel Terör ve Bölge Analisti