Corona virüsü salgını elbette geçecektir. Ama bu sürecin, ülkemizde de dünyada siyasi ve sosyal yaşamı etkileyecek bazı önemli sonuçları mutlaka olacaktır. Üstelik bu sonuçlar her yerde görülecektir. Aslında şimdiden bu sonuçların tartışılmaya başlandığını bile söyleyebiliriz.

Bu tartışmalardan biri salgın sonrası devletin liberal kimliği mi yoksa sosyal devlet kimliğini ön planda olacak tartışmasıdır.

Liberal anlayışla son yıllarda devletin sosyal yardım özelliği neredeyse tamamen kaldırıldı. Sosyal amaçla oluşturulan devlet kurumları liberal anlayışa uygun olarak, devletin ekonomiden uzaklaşması, eğitim, sağlık, savunma gibi temel görevlerine odaklanması gibi söylemlerle birer birer satıldı. Ama bu virüs salgını bütün dünyaya gösterdi ki devletin sosyal özellikleri mutlaka güçlü olmalı. Ve bizde olduğu gibi, özelleştirme adıyla AB’den gelen dayatmalarla küçültülen kamu ekonomileri, yani devletlerin ekonomideki payları, tekrar büyütülmelidir.

Bu, kamu yatırımlarının tekrar arttırılması, kamu işletmelerinin var ve çalışır olmasının gerekliliği demektir.

Kanaatimizce salgın sonrası toplumlar kamu politikaları yürüten devletçi yönetimlere dönüş isteyeceklerdir. Bütün dünyada uygulanan karantina süreçleri bunun gerekliliğini herkese göstermiştir.
Bu bağlamda virüs salgını sonrası, sosyal devleti savunan fikirlerin, düşüncelerin ve de siyasi partilerin güçleneceğini tahmin edebiliriz.

Bazı görüşlere göre virüs salgını tehdidi yüzünden bazı yerlerde otoriteleşme ve otoriter yönetimlerin kalıcı olacağı gibi bir düşünce varsa da bizce, halk bunlara çok çabuk tepki gösterir. Dolayısıyla bu tür otoriterleşmeler sürdürülemez ve kalıcı olmaz, olamaz.

Virüs sonrası toplumların, insan haklarını savunan, demokratikleşmeye özen gösteren, kamu ekonomisini, sosyal devleti savunan ve kamu güvencesinin ön planda olduğu eğilimler, düşünceler ve fikirlerden yana tavır alacağını; liberalizmin sıkıntılarına bu tür yaklaşımları çare olarak göreceğini ve bunlara yöneleceğini söyleyebiliriz.

Diğer sonuçlarını da daha sonra değerlendiririz.
Cemalettin Taşkıran