Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov ATƏT Xarici İşlər Nazirləri Şurasının Skopyedə keçirilən 30-cu iclası çərçivəsində NATO baş katibinin Qafqaz və Mərkəzi Asiya üzrə xüsusi nümayəndəsi Xavyer Kolomina ilə görüşüb.
Tərəflər Azərbaycanla NATO arasında mövcud əməkdaşlığı, həmçinin regional və beynəlxalq məsələləri, Azərbaycan-Ermənistan normallaşma prosesini və danışıqların perspektivlərini müzakirə ediblər.
Vurğulamaq lazımdır ki, Bakının NATO ilə strateji tərəfdaşlıq xətti qırılmayıb, hərçənd ki, Alyansın nəhənglərindən olan ABŞ-nin, Fransanın Azərbaycanla münasibətlərində ciddi bir siyasi gərginlik mövcuddur.
NATO məsələsi isə fərqlidir, çünki o, təhlükəsizlik və sülh məsələsinə kollektiv tərzdə yanaşaraq konkret bir ölkənin ambisiyalarını ifadə etmir.
Bildirək ki, Trans-Qafqaz və Mərkəzi Asiyanın enerji resursları, mövcud və planlaşdırılan strateji boru kəmərləri üzərində qızğın rəqabət aparılması səbəbindən NATO diqqətini Cənubi Qafqaza yönəldir.
NATO-ya bu mənada öz maraqları çərçivəsində təhlükəsizlik sferasının bərqərar olması üçün müxtəliflik önəmlidir, çünki Alyans müxtəlifliyi güc kimi qəbul edir.
Azərbaycan Cənubi Qafqazın münasibətlər sistemində siyasi müxtəlifliklər formalaşdırır və bu işdə ona NATO-nun əhəmiyyətli bir üzvü olan Türkiyə dəstək verir.
Ümumi bir fonda regionda yaranan müxtəliflik NATO-nun kursu ilə daban-dabana ziddiyyət təşkil etmədiyindən o, Azərbaycan və Türkiyənin bölgədəki bacarıqlarına, təcrübələrinə dəstək verməkdə maraqlıdır.
Deməli, Alyansı gələcəyə daşımaq üçün Cənubi Qafqaz oxu vacibdir. Bu, ümumilikdə NATO-nun regional səmərəliliyinə, geniş diapazonlu fəaliyyətindəki inkişafa təkan verir.
Ancaq Azərbaycanla NATO müxtəlif qarşılıqlı ehtiyaclar üçün tam uyğunlaşa bilən bir şərait qurmalıdırlar.
Burada təhlükəsizlik məsələlərindən dolayı bəzi aspektlər razılaşdırılmaya bilər, çünki Bakı üçün regionu geosiyasi poliqona çevirmək yox, uzlaşdırılmış maraqları təmin etmək prioritetdir.
Lakin Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə planetar səviyyəli oyunçular və regional aktorlar arasında şiddətlənən mübarizədən dolayı hər istəniləni etmək çətindir.
Hesab etmək mümkündür ki, Azərbaycan öz səylərinin dəstəklənməsi üçün hərbi-siyasi ittifaq olan NATO-dan mənalı bir iş istəyir. Bu rejim, təbii ki, regionu geosiyasi qarşıdurma məkanına çevirməməli və sadəcə olaraq, səmərəli əməkdaşlığın strateji tərəfdaşlıq prinsiplərini aliləşdirməlidir.
Ancaq Cənubi Qafqazda Rusiyanın, İranın, Çinin xarici siyasətlərinin fırlandığı müstəvidə NATO-nun necə manevrlər edəcəyi sualı gündəmə gəlir.
Güman etmək olar ki, Azərbaycanla NATO arasında bu mövzu ətrafında ciddi fikir mübadilələri aparılır və regionun strateji maraqlar sferasındakı rolu yenilənən qiymətləndirmələrlə təhlil olunur.
Aqşin Kərimov
