Pentagon uzun zamandan beri yönlendirilebilir enerji silahları teknolojisi üzerinde çalışmaktadır. ABD patriot füze sisteminin orta doğuya gönderilmesi ve bu sistemin bölgedeki tehdide cevap verip veremeyeceği önemli bir soru işaretidir. Özellikle hava savunmasının patriotlara bağlı olması ABD’yi farklı savunma sistemlerine yönlendirmiştir. Bu sebeple yönlendirilebilir enerji silahları teknolojisinin önemi ortaya çıkmıştır. YAL-1 hava lazer programı yıllarca geliştirilmiştir. Lazer sistemlerinde kimyasal bileşenli lazerler geçmiş zamanda ön plana çıkmıştır. Temelde çok büyük ve çok güçlü lazer sistemleri geliştirme stratejisi ortaya atılmıştır. Lazer silahlarının taktiksel ortamlarda yardımcı olabileceği fikri genel kanı haline gelmiştir. Tüm bu gelişmeler doğrultusunda mevcut ve yeni gelişebilecek tehditlere karşı teknoloji evirilmeye devam etmektedir. Bu sebeple mevcut teknolojiye geniş spektrumlu ihtiyaç vardır temelde: hedefi yakalamak amaçlı sen sörlerin çalışmasına dayanmaktadır.
YAL-1 sistemi kimyasal oksijen-iyot lazer sistemi kullanmaktadır. Zamanla kimyasal temelli lazerlerin sakıncalarından dolayı araştırmalarından vazgeçilmiş yeni yönlendirilebilir teknolojilere yönel inmiştir. Yeni araştırmalar ile fiber temelli lazerler geliştirilmeye çalışılmıştır. Özellikle kütle boyutu ve enerji tüketen özellikleri dikkate alınmış, temelde verimlilik öne çıkarılmaya çalışılmıştır. İlk dönemlerde lazerlerde enerji ve verimlilik problemlerinin ortaya çıktığı araştırmalarda belirtilmektedir. Bir uzmana göre 10kw lik sistemde herhangi bir sorun yoktur lakin güç yapıları 50kw ve üstü sistemlerde öneli sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple lazerlerde verimlilik en önemli sorun olarak tanımlanmıştır. Bir diğer uzmanın örneğinde 100kw’lik bir sistem için 200kw enerji ihtiyacı olduğu bununda neredeyse yüzde elli bir enerji kaybının ortaya çıktığı belirtilmiştir. Bu enerji kayıplarının pil jeneratör şarj ihtiyacı gibi önemli problemleri ortaya çıkarmıştır.
Yakın zamanda DARPA teknoloji küçük boyutlu yüksek güçlü bir fiber lazer sistemini başarıyla geliştirdiğini ve test ettiğini açıklamıştır. Lakin bu sistem hakkında şimdiye kadar tam bir bilgi ortaya çıkmamıştır. Lazer silahları teknolojisi konusunda bir diğer gelişmede lazer ile mikro dalga sistemlerinin birleştirilmesi ve ortak kullanım ortaya çıkması sağlanmaktadır. Bu ortak kullanım sayesinde daha fazla hedefe müdahale mümkün kılınmıştır.
Raytheon Polaris MRZR lazer sistemini lazer-mikro dalga ortaklığı temelli geliştirdiğini açıklamıştır. Çok kesitli nişangah sistemi ve bu sisteme entegre edilen yüksek güçlü mikro dalga yapısının eklenmesinden oluşmaktadır. ABD mevcut teknolojileri deniz Kuvvetlerinde de çeşitli projelerle uygulamaya çalışmaktadır. HELİOS( yüksek enerjili lazer ve gözetleme entegre ortak sistemi), SSL-TM( katı hal lazer sistemi), NLFoS( Donanma lazer sistemi), RHELL( sağlamlaştırılmış yüksek enerjili lazer), HELCAP( yüksek enerjili lazer ve gemi füze önleme sistemi programı) geliştirilmeye devam etmektedir. Yakın zamanda ABD kongresinde bir rapor sunulmuştur. Raporda lazer sistemlerinin gemilere entegrasyonunun çok fayda sağladığı ifade edilmiştir. Hedefe kısa sürede temas, aktif manevra kabiliyeti hassas hedefleme ve doğru tepki gibi önemli noktalar ortaya koymuştur. Raporda olumsuz noktalara da yer verilmiştir. ABD donanması da bu rapor doğrultusunda kompakt lazer sisteminin uçar birliklerde denemeye başlamıştır. Özellikle Boeing CLVS lazer sistemi testleri devam etmektedir.
ABD kara Kuvvetlerinde de lazer silah sistemleri geliştirilmeye başlanmıştır. MEHEL(mobil deneysel yüksek enerji lazeri), MMHEL(çoklu görev yüksek enerji lazeri), FMTV( orta ölçekli taktik araç grubunda denenmeye başlamıştır. Bu testler özellikle 6×6 araç gruplarında test edilmektedir.
Ayrıca uzay temelli çalışmalarda da SHIELD ATD(koruma amaçlı yüksek enerji lazer sistemi) pilot programı çerçevesinde ABD başkanı Ronald Reagan’ının başlattığı stratejik savunma stratejisi devam edileceği tahmin edilmektedir. Tüm bu projeler çerçevesinde uluslararası arenada yönlendirilebilir enerji silahları teknolojisi yatırımlarının daha da artacağı tahmin edilmektedir.
Kafkassam / Ömer GÖK