Cemalettin Taşkıran: TRUMP’IN GAZZE PLANI

ABD başkanı Trump, İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için tasarlanan 20 maddelik bir planı İsrail’in kabul ettiğini belirterek, bunu “barış için tarihi bir fırsat ” olarak nitelendirdi.
Önce şu 20 maddeye bir bakalım ve sonra değerlendirmemizi yapalım.

1. Gazze, Filistin halkının yararına yeniden inşa edilecektir.

2. Taraflar bu teklifi kabul ederse savaş derhal sona erecektir.

3. Rehinler, mahkumlar ve cenazeler karşılıklı teslim edilecektir.

4. Barışçı bir sekilde birlikte yaşamayı kabul eden Hamas üyelerine af sağlanacaktır,

5. Gazze’ye derhal tam insani yardim gönderilecektir.

6. Gazze, geçici süreyle
bağımsız bir Filistinli komite tarafından yönetilecektir.

7. Filistinli komite günlük
kamu ve belediye hizmetlerinden
sorumlu olacaktır.

8. Filistin Komitesi yeni oluşturulacak
“Barış Kurulu’nun gözetiminde faaliyet gösterecektir.

10-“Barış Kurulu’nun başkanlığını Donald Trump üstlenecek, diğer yönetici ve devlet başkanları (aralarında Tony Blair de olacak) daha sonra açıklanacaktır.

11-“Barış Kurulu” Gazze’nin
yeniden inşasını fonlayacaktır.

12-Filistin Yönetimi reform e tamamlayıp güvenli ve etkin bir şekilde Gazze’nin kontrolünü
devralana kadar “Barış Kurulu” yönetimini sürdürecektir.

13-Gazze’de özel bir ekonomik bölge
oluşturulacaktır.

14-Hiç kimse Gazze yi terk etmeye zorlanmayacak; ayrılmak isteyenler
serbestçe ayrılabilecek ve geri
dönebilecektir.

15-Hamas Gazze yönetiminde hiçbir rol üstlenmeyecektir.

16-Gazzede tüneller ve tüm askeri
altyapı yok edilecektir.

17-ABD, Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte Gazze’de konuşlanacak geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü kuracaktır.

18-Israil, Gazze’yi işgal veya ilhak etmeyecektir.

19-Israil, kademeli sekilde Gazze den çekilecektir.

20-Gazze yeniden inşa edilirken ve Filistin Yönetimi reform programını eksiksiz uyguladığında, nihayet Filistin
halkının kendi kaderini tayin ve devlet kurma hedefine ulaşması için güvenili bir yol oluşabilecektir.

Kanaatimizce İsrail’in güvenliği için Hamas’ı etkisizleştirme plandaki en önemli hususlardan biridir.

Planın tamamı değerlendirice kalıcı ve sürekli olmasının çok zor olduğu gözüken bir plandır.

İsrail’in kurulduğu günden bugüne kadar, özellikle de son zamanlarda yaptıklarına bakınca, bu planı kabul etmesi ve buna eksiksiz uyuması mümkün gözükmemektedir.

Planın açıklanması sırasında Trump’ın. Planın kabul edilmemesi halinde Amerika’nın bütün desteğiyle İsrail’in arkasında olacağını açıklaması şimdilik İsrail’e bunu kabul ettirmiş gözükmektedir. Hamas ve Filistin kabullenmezse, İsrail, ABD destekli saldırı, katliam ve soykırıma devam edecektir. Yani planda. Uymaması halinde Filistin’e bir yaptırım vardır.

Ama İsrail plana uymaz ve kabullenmezse herhangi bir yaptırım öngörülmemiştir. Nitekim Netenyahu İsrail’in asla Gazze’den çekilmeyeceğini ve bir Filistin devletinin kurulmasına müsaade etmeyeceklerini, planı kabul ettiğini bildirmesinden hemen sonra, açıkça ifade etmiştir. Yani bu plan İsrail’in kabul edebileceği bir plan değildir. Kabul etmemesi durumunda da bir yaptırım öngörülmiştir.

Diğer yandan Filistin devletinin resmen kurulmasına ve şimdiye kadar tanıyan 164 devletten çok daha fazlasının tanımasına, Arap-İsrail Savaşlarından sonra, hiç bu plan kadar yaklaşılmamıştır.

Bu plan uygulanabilir, sürdürülebilir gözükmemekle birlikte, Gazze’deki soykırımı, katliamı ve insanlık faciasını durdurabilecek bir plandır.

İsrail’in Gazze’den çekilmemesi ve plana uymaması halinde, her ne kadar bir yaptırım yoksa da, İsrail dünya kamoyunca daha suçlu olacak ve Filistinlilerin davalarında haklı olduğu bir kere daha tescillenecektir.

2023 Ekim ayında başlayan ve insanlık faciası olarak kanlı bir şekilde günümüze kadar gelen Gazze’deki olayların bir anlamda başlatıcısı olan Hamas’ın bu planı iyi değerlendirmesi ve Filistin halkına biraz nefes aldırarak insani bir hayat düzenine geçip Filistin devletini bir an önce kurulmasına çaba göstermesi kanaatimizce bu şartlarda kabul edilebilecek en iyi çözüm olarak gözükmektedir.

Filistin’de soykırımın, katliamın önlenmesi, İsrail’in Gazze’den çekilmesi, işgal ve ilhaktan vaz geçmesi, Gazze’nin yeniden inşa edilmesi, inşa maliyetinin karşılanması Filistin devletinin resmen kurulmasına gidilmesi ve tanınması, bulunduğumuz konjonktürel şartlarda şimdilik iyi bir çözüm gözükmektedir.
Bekleyip göreceğiz…