Gürbüz Evren: Hangi ülkede kaç adet orman yangını söndürme uçağı var?

Söz konusu kamplaşmayı, ülke gündemine gelen hemen her konuda görüyoruz.

Taraflar, dünyanın en vahşi, en acımasız ortamı haline gelen sosyal medyada birbirlerine amansızca saldırıyorlar.

Herkes ne kadar haklı olduğunu göstermek için çarpıtılmış, yalan yanlış bilgileri, verileri paylaşıyor.

Orman yangınları sadece Türkiye’nin değil, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Kanada, Fransa, İspanya, Brezilya başta olmak üzere birçok ülkenin de sorunudur.

Orman yangınlarına maliyetler, yanan alanların yüzölçümü ve uçak-helikopter filolarının büyüklüğü gibi temel konular üzerinden bakmanızı sağlayacak bir yazı hazırlamaya özen gösterdim.

Bu yazıda konu edeceğim ülkelerdeki tüm orman yangınlarını yıllara göre aktarmam mümkün değil.

Bu nedenle bazı ülkelerden sadece en büyük orman yangınlarının yaşandığı yıllara ait veriler paylaşacağım.

Türkiye’de yabancı ülkelere ilişkin yayınlanan birçok veride, insansız hava araçları da yangın söndürme filosuna eklenerek verildiği için ortaya abartılı rakamlar çıkmıştır.

Yazımda sadece uçak ve ulaşabildiğim helikopter sayılarını vereceğim.

Amerika Birleşik Devletleri

ABD’de her yıl 70 bin orman yangını çıkıyor ve ortalama 7 milyon dönümlük alan yanıyor.

Orman yangınlarını söndürmenin yıllık maliyeti 3 milyar dolar.

Orman yangınlarına müdahale için Amerikan eyaletlerinin elinde 259 uçak vardır.

İhtiyaç halinde eyaletler, orman yangını söndürme şirketlerinden uçak kiralayabilirler.

Orman yangınlarına müdahale helikopterlerinin sayısı hakkında net bir bilgi yok.

Ancak eyaletlerin ve kurumların elinde, sayıları 12 ila 50 arasında değişen helikopter bulunuyor.

Örneğin, Kaliforniya eyaletinin 16, Alaska eyaletinin 12, Orman İdaresi Kurumu’nun 48 helikopteri vardır.

İhtiyaç halinde eyaletler orman yangını söndürme şirketlerinden helikopter kiralayabilirler.

Kanada

Bu ülkede 2023 yılında 15 milyon hektar orman alanı yandı.

Yangınları söndürme maliyeti 10 milyar dolara ulaştı.

2024 yılında ise orman yangınlarını söndürme maliyeti 8,5 milyar dolar olarak açıklandı.

Orman yangınlarının sıklıkla görüldüğü Britanya Kolombiyası eyaletinde 39, Ontario eyaletinde 28, Alberta eyaletinde ise 18 uçak var.

Orman İdaresi Kurumunun ise 30 uçağı bulunuyor.

Fransa

2022 yılında meydana gelen orman yangınlarının maliyeti 2 milyar euro civarındadır.

2008-2024 arasında 2 bin 300 kilometrekare orman alanı yandı.

Fransa’nın orman yangınlarına müdahale filosunda 9 adet Dash uçağı, 13 adet Canadair CL-415 uçağı ve 37 helikopteri bulunuyor.

Orman yangınlarıyla mücadele amacıyla mevcut filoya ek olarak 2025 yılı için 10 helikopter ve 6 uçak kiralandı.

Avrupa Birliği’nin 22 uçak ve 4 helikopterden oluşan filosundan da yardım alınıyor.

İspanya

Bu ülkede orman yangınlarının yıllık maliyeti 1 milyar euro olarak kaydedildi.

2015-2025 döneminde yaklaşık 100 bin yangında 270 bin hektar ormanlık alan yandı.

İspanya’nın orman yangınlarını söndürme filosunda 14 uçak var.

2027 yılına kadar geçerli olan yeni bir sözleşmeyle de 42 uçak ve 16 helikopter kiralandı.

Ayrıca, AB filosundan da yardım alınmaktadır.

Portekiz

Bu ülkede 2023 yılında yaklaşık 37 bin hektar orman alanı yandı.

Orman yangınlarının maliyeti 370 milyon euro oldu.

Portekiz’in orman yangınlarında kullandığı 2 adet uçağı var.

Bu ülke, Avrupa Birliği’nin orman yangınlarına müdahale için ayırdığı 22 uçak ve 4 helikopterden oluşan filodan yardım alıyor.

Rusya

Dünyanın orman varlığı bakımından 1. Ülkesi Rusya’da, 2022 yılındaki orman yangınlarının maliyeti 14 milyar ruble olarak açıklanmıştır.

2024 yılında yaklaşık 1 milyon hektar, 2025’de 2 milyon hektar orman alanı yandı.

2018 yılında ise en büyük yangınlardan biri yaşanmış, toplam 15 milyon hektar ormanlık alan yandı.

Rusya, orman yangınlarını söndürmek için tasarlanmış ve 12 ton su taşıyan Be-200 uçaklarına ağırlık veriyor.

Bu uçaklar su yüzeyinden 14 saniyede 12 ton su toplayabiliyor.

Acil Durumlar Bakanlığının elinde halen 21 Be-200 uçağı var.

Ayrıca, bakanlığın envanterinde 5 ayrı model yangın söndürme uçağı daha vardır.

Bu uçakların sayısı ise 95 civarındadır.

Yunanistan

2023 yılında yaklaşık 400 bin dönüm orman arazisi yandı.

Söz konusu orman yangınlarını söndürmenin maliyeti 250 milyon euro oldu.

Yunanistan’da orman yangınlarını söndürmek için 18 uçak ve 20 kiralık helikopter var.

Avrupa Birliği’nin 22 uçak ve 4 helikopterden oluşan filosundan da yardım alınıyor.

İtalya

Bu ülkede orman yangınlarını söndürmenin maliyeti hektar başına 10 bin euro olarak açıklandı.

İtalya’da sadece 2025 yılının temmuz ayında 18 bin hektar orman yandı.

2021 yılında rekor düzeyde orman yangınları meydana geldi ve maliyeti 5,6 milyar euro oldu.

İtalya’nın orman yangınlarına müdahale filosunda 18 uçak 28 helikopter var.

Ayrıca, AB filosundan da yardım alınıyor.

Avustralya

Eylül 2019’da başlayan orman yangınları tam altı ay sonra yani Mart 2020’de söndürülebildi.

Ülke tarihin en büyük orman yangınlarından olan felaketin maliyeti 5,6 milyar doları buldu.

Bu yangınlarda 47 milyon hektar ormanlık alan yandı.

Bu rakam ülke ormanlarının yüzde 35’ine tekabül ediyor.

Eyaletlerin hizmetine verilmiş, farklı büyüklüklerde 162 orman yangınlarına müdahale uçağı var.

Bulgaristan

Son 15 yılda Bulgaristan’da 1,1 milyon hektar ormanlık alan yandı.

Orman yangınlarının maliyeti 15 milyon euro olarak açıklandı, ancak bu rakamın felaketin gerçek boyutlarını yansıtmadığı iddia edildi.

Bulgaristan’ın 5 adet orman yangını söndürme uçağı var.

Avrupa Birliği’nin 22 uçak ve 4 helikopterden oluşan filosundan yardım alınıyor.

Brezilya 

2023 yılındaki yangınlarda Brezilya’nın ormanlık alanlarının yüzde 2’si yok oldu.

Son 40 yıldaki yangınlarda ise ülkedeki ormanlık alanlarının dörtte biri yok oldu.

Orman yangınlarının çok büyük bir bölümü tarım ve yerleşim alanı kazanmak isteyenler tarafından çıkarıldı.

Brezilya Federal Hükümeti orman yangınlarıyla mücadele etmek için 2023 yılında 1,2 milyar dolar ek ödenek ayırdı.

Dünyanın en büyük 5. ülkesi olan Brezilya’nın 2024 yılı sonuna kadar orman yangınlarıyla mücadele edecek uçak ve helikopter filosu yoktu.

Tarım uçaklarına su deposu ekleyerek orman yangınlarına müdahale eden Brezilya, komşu ülkelerin filolarından ve özel şirketlerden yardım alıyordu.

Federal hükümet 2025 yılının başından itibaren kendi yangın söndürme filosunu oluşturmaya başladı ve bu kapsamda 9 helikopter ve 2 uçak alındı.

Brezilya, 2030 yılına kadar kendi filosunu tamamlamayı planlıyor.

Türkiye’deki duruma ilişkin verileri paylaşarak bitirelim.

Ülkemizde 27 orman yangını söndürme uçağı ve 70’i kiralık 105 helikopter var.