Musul operasyonu başlayınca; Türkiye’nin Başika ısrarı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Lozan tartışmaları ile ateşlediği Musul çıkışları nedeniyle Ankara’nın, Irak Başbakanı El-İbadi’nin büyük Musul operasyonunun başladığını duyuran açıklamasının şaşkınlığını yaşadığı, Avrupa basınında özellikle altı çizilerek belirtiliyor. Yapılan yorumlarda; Irak’ın bölgeyi ‘felakete’ sürüklediğini düşünen Türk Dışişleri’nin Irak hükümetine ‘sert yanıtlar’ niteliğindeki hareket planını da harekete geçirmesinin an meselesi olduğu, Irak Büyükelçisini geri çekmeyi de bu plana dâhil eden Ankara’nın, bölgedeki sivillerin korunmasına dönük özellikle Amerikan hükümetinden güvence almayı planladığından söz ediliyor. (Bkz. http://www.dw.com/tr/ankarada-musul-%C5%9Fa%C5%9Fk%C4%B1nl%C4%B1%C4%9F%C4%B1/a-36057384 ) Bence bu yorum ve analizlerin aslı astarı yok.

Öncelikle Musul’da çok şiddetli savaşlar yaşanmayabilir. Suriye’de ve Irak’ta oldukça örselenen, güç kaybeden IŞİD’in kuvvetlerini Musul kuşatmasında kaybetmek istemediği anlaşılıyor. IŞİD Musul savaşının her şeyden önce bir yıpratma savaşı olduğuna inanıyor ve bu nedenle işgal ettiği bölgeleri düşünmek yerine örgüt üyeleri arasında en az can kaybıyla kurtulmaya çalışıyor. Nitekim Musul operasyonu başlamadan bir hafta önce; ABD ve Suudi Arabistan gizli servislerinin, Irak’ın Musul kentinin geri alınması için düzenlenecek operasyon öncesinde buradaki IŞİD militanlarının kentten ayrılması için güvenli bir koridor oluşturulması konusunda anlaştığı belirtilmiş, ABD ve Suudi Arabistan’ın planının Musul’daki militanların Suriye’ye geçmesini de içerdiği, “Yaklaşık 9 bin militanın, Deyr ez Zor ve Palmira’nın ele geçirilmesi amacıyla düzenlenecek operasyon için Suriye’nin doğu kesimlerine transfer edileceği” kaydedilmişti. (Bkz. 13.10.2016 /https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201610131025281518-abd-musul-isid-suriye-transfer/ )

Irak Parlamentosu üyesi ve Milli Güvenlik Eski Danışmanı Muvaffak er-Rabii’nin; Rusya’nın, Amerika ve Arabistan arasında 9 bin IŞİD’liyi Musul’dan Suriye’ye göndermek için anlaşma sağlandığı yönündeki haberlerinin çok önemli olmadığını ve bu konunun Rusya ve Amerika arasındaki bir medya savaşı olduğunu belirtmesi aslında bu anlaşmaya Irak ordusun en düşük can kaybıyla operasyonu sonuçlandırmasını isteyen Bağdat hükümetinin bilgisi dâhilinde olduğunu ortaya koymuyor mu? (Bkz. http://tr.abna24.com/service/important/archive/2016/10/17/786003/story.html ) ABD ve Suudi Arabistan arasındaki anlaşmanın gereği IŞİD’in Musul’u az bir can kaybıyla terk etmesine imkân verilmek üzere Musul’un 3 taraftan kuşatılarak kentin batı kapısı açık bırakıldı. Amaç IŞİD militanlarının Suriye’ye doğru kaçmasını sağlamak. IŞİD komutanlığının mensuplarından şehrin sol tarafından Musul’u terk etmelerini istediği operasyon başlamadan önce dün gece Musul’un sol tarafında yer alan bir mescidin hoparlörlerinden mensuplarının Musul’u özellikle şehrin sol tarafından terk etmelerini istediği, bazı IŞİD mensuplarının Musul’dan kaçtığı ve bu terör örgütü mensuplarının çoğunun da aileleriyle birlikte Musul’u terk etmeye karar verdiğini söyleniyor. (Bkz. http://www.tasnimnews.com/tr/news/2016/10/17/1214026/%C4%B1%C5%9Fid-mensuplar%C4%B1ndan-musul-u-terk-etmelerini-istedi )

Musul’da Sünni Arap aşiretlerinin ve Saddam ordusunun bakiyesi asker ve subayların desteği ile şimdiye kadar kadim şehrin kontrolünü elinde tutan IŞİD yönetimi ile görüşmeler sonunda kentin daha fazla tahrip olmasını ve sivil halkın can kaybını önlemek amacıyla bazı görüşmelerin gerçekleştirildiği anlaşılıyor. Eski Musul Valisi Esil Nuceyfi’nin, IŞİD’in elinde tuttuğu Musul’un geri alınmasının kolaylaştırılması için kent merkezindeki aşiret reisleriyle güçlü işbirliği ve koordinasyonun sağlandığını belirtmesi bu görüşmelerin her iki tarafın anlaşmasıyla sonuçlandığını gösteriyor. Nuceyfi’nin, Kent içerisinde, IŞİD’in hedef alınması ve örgütün zayıflatılması için gizli birliklerin kurulduğunu belirtmesi, Irak ordusu Musul kent merkezine içine girmeden önce Haşdi Vatani” olarak bilinen ve adını birkaç gün önce “Ninova Bekçisi” olarak değiştiren yerel güçle bağlantılı Musul komitelerinin şehirde denetimi ele alacaklarını gösteriyor. (Bkz.
https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201610161025320268-musul-asiret-reis-operasyon/ )

Şimdi haklı olarak soruyorsunuz, Türkiye bu operasyonun neresinde? Barack Obama’nın IŞİD’le mücadele koalisyon özel temsilcisi, Brett McGurk, Twitter mesajında, İbadi’nin “IŞİD yönetimi altındaki karanlık iki yıldan sonra Musul’u kurtarmak amacıyla ana operasyonları başlatma emri verdiğini” bildirdi. McGurk’un açıklamasında dikkat çeken detaylar ise Türk askerlerinin eğittiği Ninova Gönüllüleri’ne (Ninova Bekçileri/ Haşdi Vatan) başarılar dilemesi ve ABD’nin de operasyonda aktif olarak yer aldığını belirten mesajları oldu. Ayrıca Dabık’ı IŞİD’den kurtaran ÖSO ve Türkiye’ye de teşekkürlerini iletti. TSK’nın eğitim verdiği Haşdi Vatan’a soğuk bakan merkezi Irak hükümeti ve ABD nasıl oldu da Musul operasyonuna dâhil olmasına razı oldu? Türkiye’nin etkili çıkışları hiç şüphesiz ki önemli. Ancak Irak ve Musul’da yerleşik 400 Sünni aşiret lideri Türkiye’ye destek için Erbil’de basın toplantı gerçekleştirmesi ve düzenledikleri toplantının sonunda yaptıkları açıklamada, merkezi hükümetin Türkiye’ye tutumunu ahmakça olarak nitelendirmeleri, “biz Arap Aşiretleri olarak Türkiye’nin sonuna kadar yanındayız ve Musul’a İran’a Bağlı Şii silahlı örgütlerin girmesine asla izin vermiyoruz” ”demeleri, Ninova Bekçileri’ Musul operasyonuna dahil edilmesini kaçınılmaz kıldı. (Bkz. http://www.avazturk.com/haber-400-arap-asiret-i-turkiye-yi-musul-a-davet-etti-19256.html )

Peşmerge’nin Hazer Üssü’ndeki 10 bin kişilik gücü Başika’daki Türkiye’nin eğittiği birliklerle koordineli olarak terör örgütü DEAŞ’a karşı savaşta. Ninova Muhafızları Peşmerge ile hareket ediyor. Türk Silahlı kuvvetlerinin Başika Kampında yıllardır eğitim verdiği “Haşdi Vatani” olarak bilinen ve adını “Ninova Bekçisi” olarak değiştiren yerel güç, Iraklı bir generalin başında olduğu Musul Operasyonlar Komutanlığı bünyesinde yer alıyor. ÖSO Fırat Kalkanı operasyonunda hangi görevi üstlenmişse “Haşdi Vatani” yeni adıyla Ninova Bekçileri de aynı rol ve misyonla Musul cephesinde. Türk Silahlı Kuvvetleri Musul operasyonunun başlamasıyla beraber Irak sınırına askeri yoğun askeri sevkiyat yaptı. Asayiş berkemal!

Ömür Çelikdönmez
Twitter: @oc32oc39
omurcelikdonmez@hotmail.com