Ekonomik kriz ve rejimin baskıları İran halkını sokaklara döktü. Enflasyonla birlikte halkın alım gücünün düşmesi, memur maaşlarının enflasyonla erimesi halkı çileden çıkardı. İran’ın 2. büyük kenti Meşhed’de yapılan ve ‘Diktatöre ölüm’, ‘Ruhani’ye ölüm’ gibi sloganların atıldığı eyleme katılan 50’den fazla kişinin gözaltına alındı. Öte yandan ülkedeki eylemler yayılarak devam ediyor. Kirmanşah’taki eyleme polis müdahale etti.İran’da işsizlik, yükselen enflasyon ve yolsuzluğa karşı başlayıp rejim karşıtı gösterilere dönüşen protestolar, hükümetin ‘yasa dışı’ ilan etmesine rağmen üçüncü gününde de devam etti. İran’ın kuzeydoğusunda Meşhed’de başlayıp, Kirmanşah, Reşt, İsfahan ve Kum’a yayılan gösterilere binlerce kişi katıldı. Birçok şehirde çok sayıda kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Tahran, İsfahan, Sari, Raşt, Kazvin, Kum ve Hamadan’da göstericilerin Devlet Başkanı Hasan Ruhani’ye ölüm sloganları attığı da bildiriliyor. İran’da zam protestolarıyla başlayan eylemler hızla siyasi havaya bürünerek çok sayıda kente yayıldı. Gösterilerin 2009 yılındaki reform yanlısı eylemlerden bu yana en büyük hükümet karşıtı protestolar olduğu bildiriliyor.
Kürtlerin çoğunlukta olduğu Kirmanşah’ta yaşanan ve polis tarafından dağıtılan gösteriler, başta Tahran olmak üzere birçok kente yayıldı. Öğrencilerin “Gazze’ye değil, Lübnan’a değil, hayatım İran’a” sloganları attığı aktarıldı. Bu sloganın, halkın yararına harcamak yerine Ortadoğu’da İran yanlısı grupları desteklemek için milyonlarca dolar destek veren İran yönetimini eleştirenlerin hoşnutsuzluğunu yansıttığı ifade ediliyor.
İranlı yetkililer Tahran’daki gösterilerde bazı kişilerin gözaltına alındığını açıkladı. Sosyal medyada yer alan fotoğraflarda polisin Tahran ve diğer tüm kentlerde önlem aldığı görülüyor.Hem ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Heather Nauert hem de Beyaz Saray sözcüsü Sarah Sanders, İran’da rejim karşıtı gösterilere destek veren açıklamalar yaptı. Daha öncede ABD Dışişleri Bakanlığı, İran’daki gösterileri yakından takip ettiklerini açıklayarak, olaylar sırasındaki tutuklamaları kınadıklarını bildirmişti. İran’dan ABD’ye sert tepki gecikmedi.
İran hükümeti halkı protesto gösterilerine katılma konusunda uyardı. Tahran, göstericilere destek veren ABD’ye de sert tepki gösterdi.İran’da bir dizi kentte düzenlenen protesto gösterilerini teşvik eden ABD’ye Tahran ‘İran anayasası kanuni yollardan demokratik istekleri desteklemektedir’ yanıtını verdi.
İran bu duruma nasıl geldi? Trump’ın İran karşıtlığı başkanlık seçimlerine yansımıştı. Obama yönetimini İran’a destek vermekle suçlayan Trump’ın Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, 14 Haziran’da Kongre’de yaptığı konuşmada “İran’da barışçıl bir yönetim değişikliğini getirebilecek unsurlara destek vereceklerini” açıklamıştı. Son olarak da ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin ulusal güvenlik stratejisini açıklamış, Trump, kabinenin tamamının onayını taşıdığını belirttiği strateji belgesinin dört temel unsura dayandığını söylemişti. Rusya ve Çin ise strateji belgesinde ‘ABD değerlerine meydan okuyan rakipler’ olarak yer almıştı. İran’da unutulmamış, İran’a uygulanan yaptırımlardan bahseden Trump, “İran Devrim Muhafızları terörizmi destekliyordu ve biz onlara yaptırım uyguladık” ifadelerini kullanmıştı. Nüfusunun yüzde 60’ı 30 yaş altı olan İran’da rejimin koyduğu kurallara karşı çıkan gençler, daha seküler bir yaşam tarzını benimsiyor. İran’ın başkenti Tahran’a 850 kilometre uzaklıktaki kutsal kent Meşhed’de bile gençlerin evlerinde bikini partileri düzenledikleri bu partilerde alkol su gibi akarken, uyuşturucu da kullanıldığı basına yansımıştı. Nitekim 22 Ağustos 2017’de sizlerle paylaştığım ‘ŞİA’nın ve Vehhabiliğin kalesini Sekülerizm yıkacak!’ başlıklı analizimde;
Ne Şii İran’ı Vehhabi Suudi Arabistan ne de Vehhabi Suudi Arabistan’ı Şii İran yıkacak? Sekülerizm yıkacak! Belirlenmesinde bulunmuştum. Yaşananlar ortada! Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39
