Asif Nerimanlı: Azerbaycan Ermenistan anlaşma mı paraf mı

Paşinyan, Azerbaycan ile barış anlaşmasının imzalanmadan önce paraflanabileceğini söyledi. Bu konu Bakü ile Erivan arasında müzakere masasında. Burada tarafların bu niyetlerini teyit etmeleri, nihai barış anlaşmasının imzalanmasından önce bir “ön anlaşma” ilan etmeleri söz konusudur. Taraflar 17 maddelik barış anlaşması üzerinde anlaştı. Bu metin çerçevesinde bir “ön anlaşma” da imzalanabilir. Barış anlaşmasının paraflanmasında esas ilgili taraf Ermenistan’dır. – Paşinyan bunu önümüzdeki seçim kampanyasında kullanmayı düşünüyor; – Ermeni makamlarının asıl amacı, 17 maddelik metnin dışında kalan konuları -anayasa değişikliği, Zangezur koridorunun açılması, Minsk Grubu’nun hukuken çekilmesi vb.- tartışarak geri plana çekilmektir; Bunu anlayan resmi Bakü, iki talepte ısrar ediyor: Anayasanın değiştirilmesi ve Minsk Grubu’nun lağvedilmesi. Ancak anlaşmanın paraflanmasının masada görüşülmesi, tarafların pozisyonlarında bir yakınlaşmanın olduğu ihtimalini de güçlendiriyor. Ve “barış anlaşması konusunda bir ‘ön anlaşma’ hangi şartlarda mümkün olabilir?” sorusu akla geliyor. Öncelikle, Minsk Grubu’nun hukuki olarak serbest bırakılmasına yönelik ortak çağrının yakın gelecekte hayata geçirilme ihtimali yüksektir; İkinci olarak, 17 maddelik metinde “iç mevzuat bu anlaşmayı ihlal edemez” notu yer alıyor ve Erivan, bu notu gerekçe göstererek mevcut anayasasının barış için bir sorun teşkil etmediğini ileri sürüyor: Resmi Bakü, “ilk anlaşma” metninde düzeltmeler yapabilir ve “Ermenistan anayasası ile diğer normatif-yasal düzenlemelerin değiştirilmesine ilişkin bir takvim” belirleyecek bir madde ekleyebilir; Üçüncüsü, Ermenistan, Azerbaycan’ın Nahçıvan’a engelsiz erişimini garanti altına alarak üçüncü tarafların garantisiyle Zangezur koridorunu açmaya kararlıdır: Paşinyan’ın son açıklaması – Ermenistan’ın “dış kaynak kullanımı” konusunda deneyimi olduğu ve bunun ülkenin egemenliğini sınırlamadığı yönündeki – koridorun “Amerikan seçeneği” ile açılmasına sadık olduklarını söylemek için gerekçe oluşturmaktadır; Mevcut koşullarda alternatifi olmamasına rağmen, böyle bir seçeneğin bölge açısından uzun vadeli riskler taşıması ihtimali göz ardı edilemez; Azerbaycan “ilk anlaşma”ya sıcak bakmıyor, ancak mevcut duruma uygunsa bu seçeneklerde bir barış anlaşmasının paraflanması mümkün görünüyor.

Asif Nerimanlı