Nina Werkhäuser: Almanya İHA’lara karşı nasıl önlem alıyor?

Almanya’da şüpheli insansız hava araçlarından (İHA) kaynaklanan tehdit bu yıl belirgin biçimde arttı. Yetkililer çoğu zaman çaresiz kalıyor. Peki daha sert yasalar sorunu çözebilir mi?

Almanya’nın çeşitli kentlerinde son ay ve haftalarda görülen insan hava araçları (İHA) endişe yaratırken, hükümet de İHA’lara karşı önlemleri artırıyor.

İHA bağlantılı son olaylardan biri bu ay başında Nürnberg’de yaşandı. Nürnberg polisi 1 Aralık’ta alışılmadık derecede acil bir duyuru ile “Nürnberg Noel Pazarı üzerinde insansız hava aracı uçurmanın yasak olduğunu bir kez daha özellikle hatırlatmak isteriz” uyarısında bulundu.

Uyarının nedeni, kent merkezindeki ünlü Noel pazarının üzerinde aniden beliren bir İHA’ydı. Sıkı uçuş yasağına rağmen havalanan bu dron, “güzel görüntüler” çekmek isteyen bir blog yazarına aitti. Mevcut kuralları ise tamamen görmezden gelmişti.

İHA’lar hava trafiğini de tehdit ediyor
Bu olay nispeten hafif atlatıldı. Ancak her vaka böyle sonuçlanmıyor. Ekim ayı başında Münih’te görülen İHA’lar, hava trafiğini saatlerce durdurdu; çok sayıda yolcu havaalanında mahsur kaldı.

2 Ekim 2025: Çok sayıda insansız hava aracının tespit edilmesirin ardından Münih Havalimanı’ndaki yolcu uçağı trafiği saatlerce durdu2 Ekim 2025: Çok sayıda insansız hava aracının tespit edilmesirin ardından Münih Havalimanı’ndaki yolcu uçağı trafiği saatlerce durdu
2 Ekim 2025: Çok sayıda insansız hava aracının tespit edilmesirin ardından Münih Havalimanı’ndaki yolcu uçağı trafiği saatlerce durduFotoğraf: Enrique Kaczor/onw-images/dpa/picture alliance
İnsansız hava araçları sık sık limanlar, demiryolu hatları ve sanayi tesisleri üzerinde de görülüyor. Askerî alanlar da bundan muaf değil. Yetkililer, birçok vakada Rusya adına casusluk ihtimalinden şüpheleniyor. Almanya İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt de bu İHA’ların “düşman güçler tarafından da kontrol edildiğini” söyledi.

Bu tür insansız araçlara karşı koymak ise oldukça zor. Hızları yüksek, çoğu zaman kısa sürede ortadan kayboluyorlar. Kim tarafından kontrol edildiklerini tespit etmek ise genellikle mümkün olmuyor.

Hükümet adım adım harekete geçiyor
Yetkililerin “hibrit tehdit” karşısında zaman zaman çaresiz kaldığı yönündeki eleştirilerin ardından, Hristiyan Birlik (CDU/CSU) ile Sosyal Demokrat Parti’den (SPD) oluşan koalisyon hükümeti önlemleri adım adım artırmaya başladı.

– Yeni Özel Birim: Aralık ayı başında Federal Polis bünyesinde, modern teknolojilerle donatılacak yeni bir İHA savunma özel birimi kuruldu.

– Alman ordusuna yeni yetkiler: Alman ordusunun (Bundeswehr), gelecekte askerî alanların dışında da İHA’lara; gerekirse silah kullanarak müdahale edebilmesi planlanıyor.

– Yasal değişiklik: Bu durumun, Federal Meclis’te görüşülmekte olan Hava Güvenliği Yasası’ndaki değişiklikle yasal zemine oturtulması hedefleniyor.

Federal Polis’in yeni insansız hava aracı savunma birimi, Berlin yakınlarındaki Ahrensfelde’de konuşlandırıldıFederal Polis’in yeni insansız hava aracı savunma birimi, Berlin yakınlarındaki Ahrensfelde’de konuşlandırıldı
Federal Polis’in yeni insansız hava aracı savunma birimi, Berlin yakınlarındaki Ahrensfelde’de konuşlandırıldıFotoğraf: Andreas Gora/picture alliance
Almanya’da ordunun iç güvenlikte rolü sınırlı
Almanya’da polis ve ordunun görevleri anayasal olarak net biçimde ayrılmış durumda. Silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) kullanıldığı askerî bir saldırıda Bundeswehr devreye girerken; havaalanları veya nükleer santraller gibi sivil alanlar polisin sorumluluğunda.

Adalet Bakanı Stefanie Hubig (SPD), ordunun ülke içinde görevlendirilmesinin “haklı nedenlerle çok dar sınırlar içinde” tutulması gerektiğini vurguluyor.

Federal ve eyaletler için ortak İHA savunma merkezi
İHA’lara karşı savunma öncelikle polisin yetki alanında bulunduğu için, Almanya’daki 16 eyaletin emniyet teşkilatları ile Federal Polis arasında koordinasyon gerekiyor.

Bu amaçla İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt, 17 Aralık 2025’te Berlin’de Ortak İHA (Dron) Savunma Merkezi’ni (GDAZ) açtı.

2026 başından itibaren burada Federal Polis, eyalet polisleri, istihbarat servisleri ve Bundeswehr’den gelen bilgiler 7 gün 24 saat ortak bir tabloda toplanacak. Dobrindt’e göre bu sayede sabotaj ve kasıtlı provokasyonlara karşı hız ve isabet artacak.

Federal İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt, Berlin’deki Ortak İnsansız Hava Aracı Savunma Merkezi’nin açılışındaFederal İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt, Berlin’deki Ortak İnsansız Hava Aracı Savunma Merkezi’nin açılışında

Ancak yeni İHA Ortak Savunma Merkezi’nde sadece daha iyi koordinasyonu sağlamak yeterli mi? Muhalefetteki Yeşiller, sadece koordinasyonun yeterli gelmeyeceği görüşünde. Yeşiller partisine göre, İHA’lara karşı savunmada somut olarak yetkilerin de belirlenmesi gerekiyor. Yeşiller partisinden Irene Mihalic, soyut ve somut tehlike arasında fark olduğuna dikkati çekerek, “Birinci durumda, bilgi toplamak ve değerlendirmek için yeterince zaman vardır. Ancak ikinci durumda muhtemelen son derece tehlikeli bir dron karşısında ne yapılacağına birkaç dakika içinde karar vermek gerekir. Sonunda olacaklar karşısında ise bir araştırma komisyonu kurulur ve kimse sorumluluk almak istemez” sözleriyle riskleri anlatıyor.

Almanya yeterince hazırlık mı?
Peki, Almanya dronlara karşı savunmada iyi bir durumda mı? Almanya, Avusturya ve İsviçre İnsansız Hava Taşımacılığı Derneği (UAV DACH) Başkanı ve İHA uzmanı Gerald Wissel de Almanya’nın anlamlı bir tespit ve yeterli savunma sistemlerinden henüz uzak olduğu görüşünde. Wissel’in önerilerinden biri hava sahasının izlenmesi. Wissel, bu kapsamda dronların uçtuğu yaklaşık 250 metreye kadar olan alçak irtifa hava sahasının sürekli izlenmesi gerektiğini belirtiyor.

Federal İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt, Berlin’deki Ortak İnsansız Hava Aracı Savunma Merkezi’nin açılışındaWissel’in bir diğer önerisi ise tüm İHA’lar için zorunlu elektronik kimlik sistemi (ADS-L) getirilmesi. Bu sayede dron sahibinin anında tespiti mümkün olabilir.

Yüz binlerce amatör İHA sahibi var
İHA’larla bağlantılı yaşanan her olay kötü niyetli değil. Almanya’da dron uçurmak çok popüler. İstatistik portalı “Statista”nın verilerine göre, 2023’te özel kullanım amaçlı 350 binden fazla amatör İHA vardı. Wissel, bu cihazları kullananların tespit edilmesinin teknik olarak hâlâ çok büyük bir çaba gerektirdiğini belirtiyor.