David O’Byrne: Yeşil Enerjide Azerbaycan Çin işbirliği

Azerbaycan, Bakü’nün Avrupa’ya “yeşil enerji koridoru” inşa etme hedefini gerçekleştirmesine Çin’in büyük katkı sağlayacağını umuyor.

Azerbaycanlı yetkililer ve Çin’in Datang Overseas Investment Co. temsilcileri, 12 Kasım’da 100 Megawatt’lık bir güneş enerjisi santrali inşasını kapsayan bir anlaşma imzaladı . Taraflar ayrıca, açık deniz rüzgar enerjisi, enerji depolama sistemleri ve teknik eğitim programlarının geliştirilmesi konularını da ele almayı kabul etti .

Güneş enerjisi santrali, Bakü’nün güneyindeki Gobustan bölgesinde yer alacak ve 2026’nın ikinci yarısında tamamlanması hedefleniyor. Çinli Jinko Solar, santral için güneş panelleri tedarik edeceğini duyururken, Türkiye’den EPRA Energy ise proje için şebeke bağlantısı, şebeke yönetmeliğine uygunluk ve güç kalitesi analizleri gerçekleştirdiğini doğruladı.

Datang anlaşması, Azerbaycan lideri İlham Aliyev’in nisan ayında Pekin’e gerçekleştirdiği ve Azerbaycan’da yenilenebilir enerji projelerinin potansiyel gelişimini kapsayan altı ayrı işbirliği anlaşmasının imzalandığı ziyaretin bir sonucu.

Yıllık 2 gigavat elektrik üretme potansiyeline sahip açık deniz rüzgar enerjisi projesi hakkında henüz çok az bilgi doğrulandı. 100 MW’lık güneş enerjisi santrali için anlaşmanın imzalanmasının ardından Azerbaycan Enerji Bakanlığı, görüşmelerin yalnızca “açık deniz rüzgar enerjisi ve yeşil enerji koridoru projelerinin hayata geçirilmesi için gerekli teknik ve ekonomik konuları” kapsadığını belirtti.

Bakanlık, Datang ile “rüzgar türbinlerinin nakliyesi ve montajı, ekipmanların yerli üretiminin organizasyonu, denizaltı kabloları, enerji iletimi ve sistem düzenlemesi” konularında çalışmaları görüştüğünü kaydetti.

Açık deniz rüzgar santralinin, Hazar ve Karadeniz’i kapsayan ve Orta Asya’yı Avrupa’ya bağlayan planlanan koridorun katalizörü olması öngörülüyor. Bakü, Hazar Denizi’ni geçen bir elektrik hattı için Kazakistan ve Özbekistan ile, Karadeniz’in altından geçen bir kablo için ise Gürcistan, Romanya ve Macaristan ile ortaklık kuruyor.

Koridorun, Avrupa Birliği’nin doğal gaza, özellikle de Rus ithalatına olan bağımlılığını azaltabilecek alternatif bir enerji kaynağı olarak öne sürüldüğü ve aynı zamanda Brüksel’in sera gazı emisyonlarını azaltma hedeflerine ulaşmasına yardımcı olabileceği belirtiliyor.

Yeşil enerji koridoru konsepti, Ekim ayında Avrupa Elektrik İletim Sistemi Operatörleri Ağı’nın (ENTSO-E) Karadeniz üzerinden planlanan iletim hattının fizibilitesini değerlendireceğini duyurmasıyla ivme kazandı .

14 Kasım’da Gürcistan, Romanya ve Macaristan’dan bakanlar ile Bulgaristan ve çeşitli Avrupa enerji şirketlerinin temsilcileri, koridor projesinin fizibilite çalışmalarını görüşmek üzere Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te Azerbaycan Enerji Bakanı Parviz Şahbazov ile bir araya geldi.

İlerleme kaydedilse de, koridorun hayata geçirilmesi hâlâ projenin ticari olarak uygulanabilir olup olmadığına bağlı. Avrupa pazarlarının, Sahra Çölü’ndeki geniş güneş enerjisi üretim projelerine uzun süredir devam eden ilgisi de dahil olmak üzere, enerji ithalatı için başka seçenekleri de mevcut.

Bakü’nün hedefleri fedakârlıktan çok uzak. Yeşil enerji koridoru, Avrupa’ya ihraç ettiği her türlü enerjiden gelir elde etmenin yanı sıra, aynı zamanda ülke içi elektrik arzını artırmaya da yardımcı olacak ve Azerbaycan yetkililerinin ülkenin artan enerji ihtiyaçlarına ayak uydurma zorluğunu hafifletecek.

Yenilenebilir enerji üretimindeki artış, Bakü’ye, halihazırda elektrik üretmek için kullanılan gaz miktarının serbest bırakılarak AB’ye ihraç edilmesi potansiyelini de artıracaktır. Bu durum, Bakü’nün 2022’de AB’ye gaz ihracatını 2027 yılına kadar yılda 20 milyar metreküpe çıkarmayı hedefleyen anlaşmanın şartlarını yerine getirme olasılığını artıracaktır. Brüksel, Azerbaycan’ın yenilenebilir enerji potansiyelini geliştirmesine yardımcı olma sözü vermiştir.