12 Mayıs genel seçimleri sonrası oyların elle sayılmasına yönelik son karar Irak Anayasa Mahkemesi tarafından açıklandı. Konuya ilişkin kararda, Irak Anayasa Mahkemesi parlamentonun oyların elle sayılması kararına onay verirken, yurtdışındaki seçmenlerin ve sığınmacılarla birlikte Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ndeki (IKYB) güvenlik güçlerinin oylarının iptal edilmesi kararını ise anayasaya aykırı olduğuna hükmederek reddetti. Bu karara göre yurtdışındaki seçmenlerin, sığınmacıların ve IKYB’deki güvenlik güçlerinin (peşmerge) oyları geçerli sayılacak.
Seçim sonuçlarına yapılan itirazların ardından Irak parlamentosu 6 Haziran’da yaptığı özel oturumunda, Irak genelindeki seçim sonuçlarının yeniden ve elle sayılmasına , yurtdışındaki seçmenlerin ve sığınmacılarla birlikte IKYB’de güvenlik güçlerinin oylarının iptali yönünde karar almıştı. Alınan bu kararın iptal edilmesi için de Cumhurbaşkanlığı, Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği ve Mesut Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunmuştu.
Ayrıca Irak Anayasa Mahkemesi, parlamentonun Irak Yüksek Seçim Komiserliği üyelerinin görevine son verip, onların yerine elle sayım sürecinde görev alacak yargıçların atanmasını da doğru buldu.
Hatırlanacağı üzere Irak’ta 12 Mayıs tarihinde gerçekleştirilen seçimlerde Mukteda es-Sadr öncülüğündeki Sairun koalisyonu 329 sandalyeli mecliste 54 sandalye kazanarak seçimde birinci olmuştu. Haşdi Şabi komutanlarından Hadi el-Amiri liderliğindeki Fetih Koalisyonu 47 sandalye ile ikinci, Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’nin Zafer koalisyonu ise 42 sandalye ile seçimi üçüncülükle tamamlamıştı.
Ülkede yeni bir hükümetin kurulması için hem Bağdat hem de Erbil’de siyasi partiler arasında görüşmelerin devam ettiği, ancak hükümetin kurulması yönünde siyasi partiler arasında henüz bir uzlaşı sağlanamadığı da bölgedeki haber kaynaklarınca belirtilmekte.
Bilindiği gibi 12 Mayıs’ta yapılan seçimlere hile iddiaları damga vurmuştu. Kerkük’teki Türkmenler başta olmak üzere Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ndeki 6 siyasi parti, seçimlerin nihai olmayan sonuçlarına büyük tepki göstererek, oyların çalındığını iddia etmişlerdi.
Kürt siyasi partiler seçimin tekrarını talep ederken, Türkmenler ise oyların elle sayılmasını istemişlerdi. Bu nedenle günlerce Kerkük’teki seçim sandıklarının önünde nöbet tutarak protesto gösterileri düzenlemişlerdi. Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, hükümetin yürüttüğü incelemeler neticesinde bağımsız seçim komisyonunun ciddi ihlaller yaptığı sonucuna vardıklarını duyurmuş, Irak parlamentosu ise 6 Haziran’da yaptığı özel oturumunda Irak genelindeki seçim sonuçlarının yeniden ve elle sayılması yönünde karar almıştı. Irak seçimlerinde oyların ilk kez elektronik sistemle sayılmasının ardından birçok vilayette hile suçlamaları ortaya atılmıştı.
Ülkede bu tartışmalar devam ederken diğer yandan Bağdat’ın Resafiye ilçesindeki seçim sandıklarının bulunduğu depoda yangın çıktığı haberleri gündeme oturmuştu. Oyların ülke genelinde yeniden sayılmasına karar verildiği Irak’ta, başkent Bağdat’ta kullanılan oyların yarısından fazlasının saklandığı depolarda çıkan yangın, ülke genelinde büyük tartışmalara ve tepkilere neden olmuştu. Her ne kadar bütün oy sandıklarının kurtarılarak daha güvenli bir yere götürüldüğü ifade edilse de tepkilere engel olunamamıştı.
Bağdat’ta seçim sandıklarının bulunduğu depoda yangın çıkmasının ardından Irak Meclis Başkanı Selim Cuburi ile Cumhurbaşkanı Yardımcısı İyad Allavi, seçimlerin yeniden yapılması çağrısında bulunmuş, Irak Başbakanı Haydar el-İbadi ise Bağdat’ta yaptığı basın açıklamasında seçimlerin yeniden yapılması çağrılarını reddederek, seçimlerin iptal edilmesinde ne hükümetin ne de meclisin yetkisi olmadığını, seçimlerin yeniden yapılıp yapılamayacağına ise sadece federal mahkemenin karar verebileceğini ifade etmişti.
Irak Anayasa Mahkemesi’nin bugün açıkladığı seçim kararında, seçim sonuçlarının elle sayılması kararını doğru bulması Türkmenler tarafından memnuniyetle karşılandı. Türkmeneli Cephesi’nin haberine göre Irak Türkmen Cephesi’nden (ITC) yapılan yazılı açıklamada Anayasa Mahkemesi’nin kararından memnuniyet duyulduğu belirtilerek, bu kararın seçimlere hile karıştırıldığı söylemini özellikle Kerkük’te yüksek sesle dile getiren Irak halkının iradesinin zaferi olduğu belirtildi. Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Iyad Allavi’de konuya ilişkin yaptığı açıklamada karara saygı duyduklarını belirterek, Anayasa Mahkemesi’nin yolsuzluk ve hile yapanlara karşı büyük bir darbe indirdiğini ifade etti. Allavi oyların elle sayılması işleminin seçimlerdeki ihlalleri göz önüne çıkarmak için çok önemli olduğunu belirterek, ihlalleri gerçekleştirenler hakkında yasal işlemlerin başlatılmasının önemine vurgu yaptı.
Güler Gülmez kafkassam uzmanı