Emre DİNER: ABD’NİN NATO RESTİ NEYİ HEDEFLİYOR?

ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk başkanlık döneminde NATO’dan ayrılalım ısrarı gündeme gelmişti.

Kafalar karışmış, Avrupa panikteydi.

Herkes bunun bir delilik olacağını ifade ediyordu.

Ta ki, Trump’ın 2018 yılında Brüksel’de düzenlenen NATO zirvesinde, ABD’nin İttifak’tan ayrılacağına dair bir açıklama yapmak üzere olduğu ve son anda ikna edildiği ana kadar.

Trump’ın o dönemki Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton kitabında bu konuyu açıklık getirmişti.

Bolton diyor ki, Trump liderler toplantısının hemen öncesinde beni yanına çağırdı, Var mısın burada tarih yazıp NATO’dan çıkalım mı” diye sorduğunu ifade etti.

Bolton hatırat kitabında Trump’a bu yönde bir çıkış yapmaması için yalvardığını, başkana (Trump) “Sınırları zorlayın ancak aşmayın” dediğini ifade etmişti.

Aslında John Bolton’un açıklaması ciddiyeti arz ediyordu.

Bugün ise, ABD’nin “NATO’dan çıkma” restini destekleyici kritik bir gelişme daha yaşandı.

ABD Temsilciler Meclisi üyesi Thomas Massie, NATO’nun ABD’yi maddi ve diplomatik anlamda zorladığını savunarak, ülkenin ittifaktan çekilmesini öngören yasa tasarısı sundu.

NATO’nun Soğuk Savaş döneminden kalma bir ittifak yapı olduğunu söyledi Massie…

Trump’ın Politico gazetesine dün verdiği mülakatta “Avrupa’nın birçok açıdan iyi bir iş çıkaramadığını” savunan Trump, “ABD’yi yönetmek istiyorum. Avrupa’yı değil” sözü aslında niyetini en açıkça ifade eden bir cümle.

TRUMP’IN ESAS AMACI

Peki gerçekten Trump, NATO’dan ayrılma tehdidi ile Avrupa’ya hangi mesajları veriyor?

Trump’ın amacı, Avrupa’yı ABD’den ayırmak değil…

Aslında ABD Başkanı Trump, NATO içinde aşamalı ve karşılıklı olarak kabul edilmiş bir iş bölümü müzakere etmek istiyor.

Esasen bakıldığı üzere, böyle bir yol haritası, hangi ABD yeteneklerinin temel olmaya devam edeceğini, hangilerinin azaltılabileceğini ve hangilerinin Avrupa güçleriyle değiştirilmesi gerektiğini belirleyebilecek bir stratejidir.

Trump’ın hayal ettiği “proaktif bir Avrupa pozisyonu” NATO İttifakı’nın caydırıcılık duruşunu güçlendirecek, Washington için maliyetleri ve riskleri azaltacak ve Avrupa’ya ittifak içinde daha güçlü bir pazarlık pozisyonu kazandıracaktır”

Amerika’nın hedeflediği strateji 80 bin askerinin konuşlandırıldığı Avrupa’dan çekilme değil,

Çin ile her türlü rekabete kilitlenen Trump, Avrupa’nın kendi savunması için çok daha büyük bir sorumluluk üstlenmesini sağlamak istiyor.

Bir diğer değişle kıta daha stratejik olarak olgun bir transatlantik ortaklığa doğru proaktif adımların atılmasını talep ediyor, fakat bunu yaparken Trump Rusya’nın saldırganlığını Avrupa’ya karşı koz olarak kullanıyor.

Ancak Avrupa, bu yakın gelecekteki gerçeği kabul etmekte hala isteksiz…

Çıkar kokusu yakında…

Emre DİNER
Gazeteci / [email protected]