Ukrayna Ortodoks Kilisesi, Fener Rum Patriği Bartholomeos’un bugün altına imza atıp yayınladığı “tomos” ile resmen bağımsızlığa kavuştu. Böylece Ukrayna milliyetçileri ve Rusya karşıtlarının, ülkenin bağımsızlığından bu yana ısrarla altını çizdikleri talepleri gerçekleşmiş oldu. Ukrayna Kilisesi’nin bağımsızlığı, Kiev’in Moskova’dan sosyo-kültürel bağlamda uzaklaşma çabalarındaki en önemli merhaleyi ifade ediyordu. Fakat şunu söylemek gerekir ki, Fener’in bu kararı, Ukrayna Kilisesi’ni 17.yy’dan bu yana kontrolünde tutan Moskova tarafından reddedildi. Şimdi Ukrayna’da “resmen” iki Ortodoks Kilisesi var. Birisi Ukrayna milliyetçisi ve ABD ile AB’ye yakın duran Ukrayna Ortodoks Kilisesi, diğeri ise Moskova Patriği’ne bağlı Kiev Ortodoks Kilisesi. Bu ayrım, ülkenin batısı ve doğusu/güneydoğusu ekseninde de karşılık buluyor. Kilise meselesi, Fener Rum Patrikhanesi’ni “ulusal” bir kurumu olarak gören Türkiye’yi, Patrikhane’nin “ekümenik” yetki kullanması neticesinde, ABD ile Rusya arasındaki stratejik mücadelenin bir parçası haline getirirken, Ukrayna’nın stratejik kırılganlığını da konsolide ediyor.
Göktürk Tüysüzoğlu