Tramp admistrasiyası ve Amerikan strateji ağlı rasionallığını itirib şoka girmediyse ABŞ-Rusya münasibetlerinde çox böyük ve davamlı bir böhran olma ehtimalı zeifdir. Düzdü son 30 ilde Amerikalilarin aldiği xarici siyaset qerarlarini ve seçilen prezidentlerin gederek zeifleyen profillerini görünce Amerikan strateji ağlının qürub etmeye üz tutduğunu demek olar..Yene de bunun Trampın dövründe iflasını elan edeceyini demek mence Amerikan strateji aglına haksızlıq olur.Niye bele düşündüyümu daha evvel “Flinnin istefasi ve Çin-Rusiya emekdaşlığı” yazimda izah etmişdim.
Eyni şekilde Putin hakimiyyeti ve Rus strateji aglı da rasionallığı itirmezse bele böyük bir böhran olma ehtimali zeifdir. 17 illik Putin hakimiyyeti dövründe Rusiyanin ABŞ-la münasibetlerdeki siyasi kursu öz maraqlari baximindan rasyonellikden uzaqlaşmadigini gösterirmekdedir.Bu rasyonellik en çox Ukrayna prossesinde zerer gördü, Rusiya bunu aşmaga çalışir, ancaq asan olmayacaq.
ABŞ-Rusiya münasibetlerinde önümüzdeki bir neçe ay baş verecekler tereflerin bir birine qarşı psikolojik üstünlük elde etme manevralarıdır. Xüsusile bu prosesde ABŞ-da muxtelif amillerin (seckide Rus barmağı, Flyinin istefasi, kongres, bürokratiyanin muxalifeti, hakimiyyetde kontrolu tam ele almamasi ve s.) tezyiqi altında qalan Tramp hakimiyyetinin daha aktiv ve sert mesajlar vermesi gözlenilendir. Rusiya terefi bunlara cavab verecekdir.Ancaq ümumen proses kontrollu ve nisbi gerginlik dozunda davam ede biler, sonrasında emekdaşlıq konteksinin daha da yoğunlaşması mumkündür. Bu kontrollu gerginlik prossesinde emekdaşlıq konteksi prossesleri Suriya, dini radikalizm, strateji silahlar ve s. meselelerde davam edecek. Ukrayna iki ölke arasında böyük kriz olma potansiyelini itirerek getdikce daha çok Gürcistan nümunesine benzeyir. Bu aralar Ukrayna üzerinden atışmalar konyekturanın neticesidir ve genişleme ehtimali zeifdir. “Tramp admistrasiyasi Rusiya ya embarqonunu legv etmedi veya yumsatmadi” deye etiraz edecek dostlara deyim ki, her dövlet alver edeceyi qarşi devleti zeifleterek alver etmek ister.Tramp da başqa amillerle birlikde bunu da nezere alır. Bir deki embarqo meselesi ABŞ-Rusiya munasibeyleri de emekdaşlığa mane deyil. Meselen ABŞ texminen 50 ildir Rusiya qarşi Conson Venik embarqosu tetbiq edir, en Qerbci Rus hakimiyyetleri dövründe bele bunu leğv etmedi, ancaq emekdaşlıqlar davam etdi.. Dr Nazim Cafersoy