İran totaliter rejimi 1979’dan bu yana “Devrimci Şii ideolojisi” ile sosyal gelenkleri değiştirmeye kalkmıştır. Devrimci Şii’yi rejimi yüzlerce sene düzeni bozmak niyetiyle bir sahte kimlik yaratmaya çalışmakta oldu ve bu yüzden etniklere bastırıcı bir siyaset bugüne kadar uygulamaktadır.
Azeri Türkler İran’nın en büyük çoğunluk etniği olarak bu bastırıcı merkezi siyasetlerine maruz kalmışlardır.
Sefevi’ler, Avşar’lar ve kacar’ları yöneten Azeri Türkler bu totaliter sistem içerisinde diğer etnik gruplar gibi meşru ve legal haklarından mahrum kalmış, kultur ve toplumsal değerlerini devamlı bastırıcı halinde görmektedirler.

İran Şii’yi totaliter rejiminin er ya gaç çökülşünü tahmin eden siyaset bilimci akademisiyenler, İran’nın geleceği için iki harita tahminde bulunmuşlar :
Birinci haritada İran 5 yada 6 küçük ülkeye bölünecektir ve Azeri Türklerin “Güney Azerbaican ” ülkesini bağımsızlığını ilan edecekler. Bu senariyoda Azeri Türklerin diğer etink gruplarla sınırlar üzere büyük sorunlar yaşanacaklarını ve hata savaşacaklarını bile ihtimal verip böyle bir tahminlerde bulunmuşlar.
Bu kargaşada super guçlerin( ABD, AB ve Russia gibi) uluslar düzeninin koruması için araya gireceklerini ve bu bağımsızlığa karşı çıkacaklarından şimdiden bahs ediliyor. Bunun örneğide İrak’ta olan kargaşa nimunesidir. Kürdistan’a nasıl İrak’tan bağımsızlığına izin vermedikleri gibi Güney Azerbaycan bağımsızlığınada izin vermeyeceklerini bugünden bile düşünebiliriz. Bu istiklalla engelleyen çoğu mevzu olabilir ki en önemlisi Ermenistan’ın stratejik yanlızması olacağından konuşabiliriz. Russia bu konuda en muhalif çıkan büyük güçlerden olabilir. Yani İran’da olan Azeri Türkler bunu bugünden merak edebilmeleri mevzu düşünebilirler.

Ama ikinci haritada, İran’da sadece olay, rejim değişmesi ile sonuclanması olacaktır.
Bu durumda Azeri Türklerin güçlü potansiyellerini doğru kullanarak, en etkili rolu gelecek rejimde alabilecekleri çok mühtemil olacaktır. Bu yüzden Azeri Türklerin bu duruma hazır olmaları, en makul toplumsal siyaset olacaktır. Azeri Türklerin güçlü insan kaynakları ve perstijli kimlikleri varmaktadır ve bu sebeple İran’nın geleceğinde en mühim rolu almaları kafalarda çok uzak olmayacak ve hata super güçlerin(ABD, AB ve Russia gibi) bu birleşik güçü görmezden gelemezler ve bu yüzden Azeri Türkler gelecekteki İran için önemli kararlar alacaklarından emin olabiliriz.

Hossein Vahid kafkassam Tahran