KAFKASSAM – Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Gündem
  4. »
  5. Türkiye’de Ak Parti Kuzey Irak’ta KDP tasfiye mi ediliyor?

Türkiye’de Ak Parti Kuzey Irak’ta KDP tasfiye mi ediliyor?

Ömür Çelikdönmez Ömür Çelikdönmez - - 10 dk okuma süresi
430 0

15 Temmuz hain darbe girişiminden bir yıl önce bu konuyu gündeme taşımıştım. Kuzey Irak’ta Mesut Barzani ve KDP, Türkiye’de ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ak Parti’ye yönelik bazı hazırlıkların ve algı operasyonlarının yapıldığının gözlerden kaçmadığını, Mesut Barzani’ye yönelik tasfiyede görev yetkilerinin tırpanlanmasının tartışmaya açıldığını, Barzani’ye aba altından sopa gösterildiğini, ‘-dediklerimizi yapmazsan başına gelecekleri unutma!’ mesajı verildiğini belirtmiştim. Benzer bir süreç Türkiye’de gözlerimizin önünde yaşanmış, Ak Parti genel başkanlığı ve Başbakanlıktan Cumhurbaşkanlığına halk oylamasıyla seçilen Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik yetki tartışması başlatılmıştı. Bölgede tasfiyeyi hangi küresel güç tezgâhlıyor? sorusunun şimdi sorulması gereken soru olduğunu kaydetmiştim.(1)

Öngörümde ne kadar isabetli olduğum ortaya çıktı. Ancak sorunlar bitmiş değil! Bölgemizde fay hatlarını tetikleyen artçı siyasi depremler bitmek bilmiyor. Enerjiye duyulan ihtiyacın bölge dışı küresel güç odaklarının iştahını kabarttığı bir gerçek. Onun için İngiltere elini bölgeden çekmiyor, onun için ABD bütün gücüyle bölgede. Avrupa Birliği; bünyesindeki zıtlıklarıyla selden kütük kapma derdinde. Saydığımız bu küresel şer ittifakları bölge halklarından veya devletlerinden yandaş edinmeyi zaruri buluyor. Bazen kendi çıkarlarına hizmet edebilecek terör örgütleriyle gözlerini kırpmadan aynı yatağa girebiliyorlar. İnsan hakları, uluslararası sözleşmeler falan umurlarında değil. Ters düştükleri siyasi iktidarları devirmenin peşindeler. Bölgemizde yaşanan bazı siyasi gelişmeler ve güvenlik sorunlarının temelinde bu güçler var. Kendileriyle uyumlu, sözlerini dinleyen, çıkarlarına hizmet eden siyasi yapılanmalara desteklerini esirgemedikleri ortada. Tersine durumlarda da tasfiye mekanizmasını harekete geçiriveriyorlar. Eski MİT Müsteşarı ve Irak Büyükelçisi Sönmez Köksal’ın İran ve Irak’la ilgili analizinin dikkate alınmadığı gibi bir hisse kapılmak istemiyorum.

Sönmez Köksal deneyimli bir istihbaratçı ve diplomat gözüyle, İran’ın geleneksel Kürt politikası bütün Kürt örgütleriyle aynı zamanda hem dost hem düşman olmaya dayalı olduğunu, Dışişleri bakanı Zarifi’nin Talabani’nin cenaze töreninde verdiği fotoğrafın unutulmaması gerektiğini, Kuzey Irak’ta Barzani’nin aşırı zayıflatılmasının PKK’nın ekmeğine yağ süreceğini, aşiret ilişkisi yerine sınıfsal temele dayalı PKK ideolojisinin zaman içinde -ekonomik sıkıntılarla beraber- geniş alan bulabileceğini belirtmişti. Kerkük konusu çok daha sıkıntılı olduğunu, Bağdat’ın tam kontrolüne geçmesi dolaylı olarak İran’ın kontrolü anlamına gelebileceğini, çok etnili otonom statüsünün Türkiye açısından yaşamsal öneme sahip olduğunu, bu konunun güncel dışında çok uzun vadeli düşünmek gerektiğinden söz etmişti. Türkiye-ABD ilişkilerini bekleyen en önemli meydan okumanın Suriye’nin geleceği ve bu gelecekte PYD’nin rolü ile elinde bulunan silahlarla eğitimli 60.000 kişilik silahlı gücünden kaynaklanacağını, bu durumun, en kötü ihtimalle geriye döndürülemeyecek bir veri/gerçek olarak değerlendirilmesi gerektiğini, Türkiye’nin geleceğe dönük bütün hesaplarını bu gerçeği göz önünde göre yapmasının kaçınılmaz olduğunu söylemişti.(2) Birkaç gün önce 2008-2012 yılları arasında Fransa’nın ilk Erbil Konsolosu, tıp doktoru, ülkesinin prestijli üniversitelerinden Sciences Politiques’te ders veren Frederic Tissot, Barzani’nin istifası sonrası tarihi bir itirafta bulundu, Barzani’yi yanlış yönlendiklerini açıkladı.(3) Tek itirafçı Tissot değildi. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanlığı görevinden ayrılan Mesud Barzani’de; Kerkük ve ABD itirafında bulundu. Kerkük’te ihanete uğradıklarını ifade ederek, Irak ordusu ve Heşdi Şabi’nin ABD silahlarıyla kendilerine saldırdığını söyledi.(4) Barzani, Amerika’yı da Irak’a IŞİD’le mücadele için verdiği Abrams tanklarını Kürtlere karşı kullanmasına izin verdiği için de eleştirdi. Barzani, Amerikan silahlarının İran’ın desteklediği milisler tarafından kullanıldığını da kaydetti.(5)
1 Kasım’da görevi bırakma kararı alan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani; bağımsızlık fikrinin doğurduğu olumsuz sonuçların sorumluluğunu diğer Kürt gruplara yüklemek için çoktan harekete geçti bile. Barzani’nin görevi bırakması halinde bölge siyasetinde başrolde olmaya devam edeceği ve yeni başkanlık ve parlamento seçimleri yapılana kadar iktidarı elinde tutacağı öngörülüyor. Barzani’nin bu adımla Irak ve diğer ülkelerin IKBY’ye yaptığı baskıyı zayıflatma ve Kürtlerin birliğini koruma amacını taşıdığı söylenebilir. 25 Eylül’de yapılan bağımsızlık referandumunun ardından peşmerge güçlerinin Kerkük dahil statüsü tartışmalı bölgelerden çekilmesine yol açan süreç sonrası Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) siyasi gerilim arttı. Bazı kesimler Kürt yönetimine istifa çağrıları yapmaya başladı, ulusal geçiş hükümeti kurulması gündemde. Bölgesel yönetimin idari başkenti olan Erbil’de KDP, Süleymaniye’de KYB baskın.
Mesut Barzani sonrası ailede iki isim öne planda. Mesud Barzani’nin oğlu Mesrur Barzani ve Mesud Barzani’nin kızıyla evlendirdiği yeğeni Neçirvan Barzani. Babası İdris Barzani gibi mücadelesini siyasi ve diplomasi üzerinden gerçekleştiren Neçirvan, 15 yıldır başbakan. Kuzey Irak bölgesel yönetimin liderliği üstlenebilecek isimler arasında gösteriliyor. Diğer başkan adaylarına göre birçok açıdan avantajlı. Neden mi? ABD, Ankara, Tahran ve Moskova ile iyi ilişkileri var. IKYB açısından hayati öneme sahip Enerji konusunu çok iyi biliyor. Neçirvan’ın babası İdris Barzani, kardeşi Mesud Barzani lehine arka planda durmayı tercih etmişti. İdris Barzani’nin ölümünün ardından KDP’nin politbürosunda siyasi kariyerine başlayan Neçirvan Barzani şimdi başkanlık sırasının kendisine geldiğini düşünüyor olmalı. Sahibi olduğu Rudaw TV ile bu konumunu sağlama almaya çalışıyor. Mesut Barzani’nin yerine geçmesi muhtemel gözüyle bakılan oğlu Mesrur Barzani lise eğitimini İran’da tamamladığı için Farsça, dil eğitimi amaçlı Londra’da bulunduğu ve Washington, D.C’de Amerikan Üniversitesi’nde Uluslararası Çalışmalar alanından mezun olduğu için ileri derecede İngilizce biliyor. Arapça ve Türkçe bildiği de söyleniyor. KDP’nin istihbarat servisi Parastin’i o yönetiyor ve Kürdistan Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı. K24 kanalıyla medyayı kontrol etmeye çalışıyor. Peşmerge üzerinde Neçirvan’dan daha etkili oldu bir gerçek. Ama bunun dezavantajı Kerkük bozgunu ve diğer yenilgilerin faturasının ona çıkarılması.

Barzani ailesi dışında ismi başkanlık geçen Berham Salih; muhalif solcu, laik ve İslamcı isimlerden oluşan bir ittifakla hareket ediyor. Celal Talabani’nin Kürdistan Yurtseverler Birliği’nde (KYB) ikinci başkan yardımcısıydı. Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği kongre yapamayınca parti karışmış, Genel Sekreter Yardımcısı Berham Salih görevinden istifa etmişti. İngiltere’de eğitim gören ve 10 yıl boyunca Washington’da Kürt davasının savunuculuğunu yapan Salih Batı’yla iyi ilişiklere sahip. Yürüttüğü önemli görevler arasında Irak hükümetinde başbakan yardımcılığı ve Kürdistan bölgesinde başbakanlık var. Erbil’de Washington yanlısı bir ismin başkan seçilmesi çok zor. Çünkü Kuzey Irak kamuoyunda yaşanılan hezimetin sorumlusu ABD ilan edildi. ABD’nin, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesud Barzani’nin görevi bırakma kararını memnuniyetle karşıladığını duyurması bu işin tuzu biberi oldu. İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson’un Irak Başbakanı Haydar el-İbadi ile telefon görüşmesinde IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani’nin diyaloğa geçmeyi arzuladığını bildirmesi, uzun bacaklıların başkan adayının Neçirvan Barzani olduğunu gösteriyor. Türkiye’nin adayı kim sizce?
Bakınız:
1- http://fikrikadim.com/2015/08/25/turkiyede-ak-parti-kuzey-irakta-kdp-tasfiye-mi-ediliyor/
2- http://www.hurriyet.com.tr/mitten-atilan-fetoculer-hayat-boyu-izlenmeli-40611490
3- http://www.haber7.com/avrupa/haber/2460013-fransiz-itirafi-barzaniyi-yanlis-yonlendirdik
4- http://www.internethaber.com/mesud-barzaniden-bagimsizlik-ve-savas-ilanli-sok-abd-ifsalari-1818987h.htm
5- https://www.amerikaninsesi.com/a/barzani-1-kasimdan-sonra-baskanlik-gorevine-devam-etmeyi-reddediyorum/4090943.html

Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir