Tarihi bir uzlaşma olabilir
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye lideri Beşar Esad ile görüşüp görüşmeyeceği sorusuna yanıt verirken, “Siyasette dargınlık yok. Bu yönde adımlar atacağız” dedi.
Prensipte Erdoğan’ın açıklaması bekleniyordu. Böylece BAE, Suudi Arabistan ve son olarak Mısır ile ilişkilerin normalleşmesi yönünde yapıcı adımlar atıldıktan sonra bundan sonraki aşamada Suriye ile ilişkilerin normalleştirilmesi yönünde girişimlerde bulunulması bekleniyordu.
Bir süre önce Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun iki ülke ilişkilerinin normalleşmesinden bahsederken “iki ülkenin özel servisleri aracılığıyla müzakerelere başlandığını” söylemesi tesadüf değil.
2023 seçimlerine hazırlık
2023 seçimleri öncesinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da diğer ülkeler gibi Suriye ile ilişkileri normalleştirmek istediği açıktır. Bu anlamda Beşar Esad ile temas kurmak mümkün. Taraflar arasında bir toplantı yapılması bile bir istisna değildir.
Önce Erdoğan ile Esad arasında bir telefon görüşmesinin gerçekleşmesi olası. Ancak tüm bunlar olmadan önce Erdoğan’ın hem iç izleyiciyi hem de muhalefeti bu görüşmeye hazırlaması gerekiyor.
Kremlin arabuluculuk çabaları
Suriye ve Türkiye liderlerinin mevcut sorunları çözmek ve önceki düzeyde temaslar kurmak için bir araya gelmesiyle en çok ilgilenen taraf şüphesiz Rusya’dır. Kremlin birkaç kez tarafları ortak bir paydada buluşturmaya çalıştı. Bu tür son girişim, Özbekistan’da düzenlenen Şangay İşbirliği Örgütü zirvesinde Putin tarafından gerçekleştirildi. Yani Kremlin başkanı iki ülkenin liderlerini zirveye davet etmesine rağmen Esad toplantıya katılmadı.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, birkaç gün önce Türkiye ve Suriye cumhurbaşkanlarının teorik olarak Rusya’da görüşebileceğini ancak bu konuda bir anlaşma olmadığını söyledi. Taraflar bir araya gelirse muhtemelen Moskova veya Soçi’de bir toplantıda olacak.
Terörle mücadele operasyonları normalleşme sürecini baltalayabilir mi?
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’nin kuzeyinde ve Irak’ta gerçekleştirmesi muhtemel kara harekatları bu soruyu anlamlı kılıyor. Öncelikle şunu belirteyim ki Türkiye’nin ilk hedefinin Ayn El-Arab, Münbiç ve Tel-Rifat olması bekleniyor. Esad rejimi şu anda bu bölgeleri kontrol edemiyor. Yapsaydı, Türkiye’nin müdahalesine gerek kalmazdı. Uluslararası hukuka göre resmi Ankara bu bölgelerde terörle mücadele operasyonu yürütebilir.
Türkiye’nin amacı Suriye topraklarını ilhak etmek değil. Türk ordusu, 30 km uzunluğunda güvenlik hattı oluşturup terör ağlarını imha ettikten sonra Suriye’den ayrılacak.
Yani terörle mücadele operasyonları iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesine engel olmamakla birlikte fayda da sağlayabilir.
Turan Rzayev Kafkassam