Moldova Cumhurbaşkanı Maya Sandu, ülkenin Avrupa Birliği’ne (ABD) üye olması için resmi bir dilekçeyi imzaladı. Sandu, “Barış ve refah içinde yaşamak, özgür dünyanın bir parçası olmak istiyoruz. Bazı kararlar zaman alırken, diğerleri hızlı ve kararlılıkla alınmalıdır” dedi. Sayın Başkan’ın “Bazı kararlar zaman gerektirirken, diğerleri hızlı ve kararlı bir şekilde alınmalıdır” sözleri tesadüf değildir. Bayan başkanın böyle bir kararını etkileyen faktörler varmış gibi görünüyor.
Mesele, geçtiğimiz gün Güvenlik Konseyini toplayan Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukaşenko’nun, ekibiyle birlikte Rus saldırıları hakkında konuştu.
Lukaşenko’nun toplantıda harita üzerinde yaptığı konuşma dikkat çekti. Yani haritada ilk dikkat çeken nokta Ukrayna’nın 4 yere bölünmesi.
Haritada dikkat çeken ikinci nokta ise kuşkusuz Rusya’nın Odessa’yı işgal ederek oradaki birliklerini Moldova sınırları içindeki bölgeye taşıması.
Odessa’nın kadın başkanı korkutup ülkesini Avrupa Birliği’ne (ABD) üye olmak için resmi dilekçe imzalamaya zorlaması üzerine Rus birliklerinin Moldova’yı Dnestryanı bölgesine taşıması muhtemel görünüyor.
Kremlin’in yeni hedefi Moldova mı?
Rusya’nın Odessa’yı işgal etmesi ve oradaki askerlerini Moldova sınırları içindeki bölgeye getirmesi muhtemel bir senaryo. Prensip olarak Dnestryanı da Moskova’nın resmi olarak tanıdığı ülkelerden biri. Öte yandan Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski gibi, Moldova’nın Batı yüzlü kadın Cumhurbaşkanı Maya Sandu da Rusya’yı sevmiyor. Bayan Sandun’un iktidara gelmesi için aldığı ilk kararlardan birinin Rus barış güçlerinin Dnestryanı’ndan alınmasını istemek olması tesadüf değildir.
Prensip gereği, Kremlin’in Moldova’nın Batı desteğine güvenme ve Dnestryanı sorununu çözme isteği bugün hala ciddi şekilde rahatsız edici. Bu anlamda, Moldova’nın yanı sıra Ukrayna’nın da Batı’ya entegrasyonunu önlemek için Kishniyov Kremlin askerlerini Dnestryanı’na göndermekle mümkün.
Sandu yönetimi de bu senaryoyu gerçek olarak görüyor. Örneğin, bu yılın Ocak ayında Bayan Sandu, “Doğu Avrupa’da savaş başlayabileceğini söylemeye dayanarak farklı ülkelerin ve uluslararası kuruluşların yanı sıra bölgede yaşananların analizi” dedi – Askeri bir operasyonun başlatılmasıyla 24 Şubat’ta Ukrayna’da rasyon, ülke Meclis, Moldova’da 60 gün süreyle olağanüstü hal uygulanmasına ilişkin kararı kabul etti. Görünen o ki, resmi Kişniyov Ukrayna’dan sonra sıranın kendisine gelmesi için hazırlanıyor ve buna hazırlanıyor.
Kremlin Moldova’da muhtemel 3 basınç kapağı var!
Rusya-Ukrayna savaşı ile tüm eski SSCB ülkelerine tarafsız kalmaları gerektiği mesajını verdi. Bu mesaj Moldova için de geçerlidir. Moldova, BDB ülkeleri arasında Rusya’nın en fazla etkisinin olduğu ülke. Resmi Kişniyov da bunu iyi biliyor.
Kremlin bu noktada Moldova’da 4 basınçlı bıçak kullanabilir:
Her şeyden önce, diğer BDD ülkeleri gibi Moldova da uzun yıllardır çatışma yaşıyor. Rasmi Kişniyov hükümetini tanımayan komünist “Dnestryanı” kendini bağımsız bir ülke olarak görüyor. Kremlin mutfağının bir ürünü olan bu çatışma, Rusya faktörü yüzünden bugün de devam ediyor. Rusya’nın bugün de Odessa’yı işgal etmesi ve birliklerinin Moldova sınırları içinde Dnestryanı konuşlandıracağının sinyallerini vermesi tesadüf değildir. Resmi Moskova, böylece Moldova hükümetini Donetsk ve Lugansk’ın bağımsızlığını tanıma şekliyle, Dnetterian’ın bağımsızlığını tanıdığı ve onu savunabileceği şekilde tehdit ediyor.
İkincisi, Ukrayna’nın aksine, Moldova’da hala Rusya’ya sadık eski başkan Igor Dodon’un bir faktörü var. Dodon gücü Sandu’ya devretse de her fırsatta onu eleştirmekten çekinmiyor.
Diğer yandan Dodo’yu destekleyen yeterince Rus eğilimli seçmen de var. Yani Kremlin her an bu ülkede kaos yaratabilir ve iktidar mücadelesini ısıtabilir.
Üçüncüsü, son yıllarda Moldova’nın Gagauzya Özerk Bölgesi’nde yerel nüfus ile Moldova hükümeti arasındaki hoşnutsuzluk giderek artıyor. Son olarak, Gagauzya’nın başkenti Komrat’ta enerji kaynakları tarifelerinin artırılmasını protesto etmek için bu yılın Ocak ayında bir miting düzenlendi. Doğru, gagauzlar ayrılıkçı işletmese de, Kremlin Dnestryanı’na asker konuşlandırılması da gagauss’u cesaretlendirebilir ve resmi Kişniyov’a karşı durabilir. Bu anlamda Rusya’nın Moldova’ya karşı alternatif bir gagauz kartı da var.
Sonuç itibariyle, Moldova’nın Avrupa Birliği’ne (AB) üye olmak için resmi bir dilekçe imzalaması, Kişniyov’u Kremlin’in öfkesine sokabilir. Prensip gereği Ukrayna’ya savaş ilan eden Rusya, küçük Moldova’ya da Ukrayna’dan birkaç kez asker konuşlandırabilir. Ya da yukarıda bahsettiğim basınç bıçaklarını kullanabilirdim.
Turan Rzayevkafkassam
