Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Vladivostok’taki Doğu Ekonomik Forumu kapsamında Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile bir araya geldi.
Toplantının geleneksel bir atmosferde gerçekleşmesine rağmen Ermenistan’ın foruma davet edilmiş olması dikkat çeken bir noktaydı. Mesele şu ki, Doğu Ekonomik Forumu Rusya ve bölgedeki diğer ülkeler için önemli. Bölgenin ekonomik bakış açısından, forum ek temettüler getirebilir. Ancak Ermenistan bölge için ciddi bir ekonomik oyuncu değil. Aksine bu ülkenin ekonomisi dış bağışlara ve ekonomik yardıma muhtaçtır. Bu durumda Paşinyan’ın foruma davetinin sadece Güney Kafkasya’daki siyasi durumla ilgili olduğu sonucuna varılabilir.
Putin’in Güney Kafkasya’da yaşanan süreçlerden endişe duyduğu biliniyor. Rusya, özellikle Brüksel formatı çerçevesinde peş peşe toplantılar yapmaktan ve her toplantıda Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sorunların çözümüne yönelik ciddi kararlar almaktan ciddi anlamda endişe duymaktadır.
Rusya, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ihtilafı sona erdirecek nihai bir barış anlaşmasının imzalanmasını istemiyor. Çünkü bu, Kremlin’in bölge üzerindeki etkisini azaltacak ve Ermenistan’ın Rus bağımlılığından kurtulup Batı’ya yöneleceği anlamına geliyor. Bu anlamda Putin’in şu anda ikili bir oyun oynadığı söylenebilir. Bu ikili oyun sadece Azerbaycan’a karşı değil, Ermenistan’a da karşıdır.
Putin yaptığı açıklamalarda Azerbaycan ile stratejik ortaklıktan memnun olduğunu defalarca dile getirdi. Ama bir yandan da Ermenistan Başbakanı ile Karabağ çevresindeki sorunları tartışıyor.
Bu mesele Azerbaycan’ın bir iç meselesidir ve Ermenistan ile hiçbir ilgisi yoktur. Öte yandan, Azerbaycan’ın Ermenistan ile iç meselesinin tartışılması hiçbir şekilde stratejik ortaklıkla bağdaşmaz.
Putin de benzer bir senaryoyu Ermenistan’a uyguluyor. Örneğin Putin sık sık Paşinyan ile görüşüyor, Ermenistan’ı bölgesel ekonomik-politik foruma ve birbiriyle yakından ilgisi olmayan etkinliklere davet ediyor. Bu, Kremlin’in Ermenistan’la birlikte olduğu mesajını veriyor. Ama bir yandan da Ermenistan içindeki Karabağ aşiretini destekliyor ve hatta Ermeni asıllı Rus işadamı Ruben Vardanyan gibi Paşinyan’a alternatif olarak yeni yüzler yaratıyor.
Paşinyan’ın forumdaki konuşması
Başbakan Nikol Paşinyan’ın forumda yaptığı konuşmada Ermenistan, Azerbaycan ile sınırların oluşturulmasına, Türkiye ile iletişim hatlarının açılmasına ve diyaloga yönelik olumlu tutumunu dile getirdi. Prensip olarak, Paşinyan’ın bahsettiği bu konular hiç de yeni değil.
Paşinyan, Ermenistan’ın Azerbaycan ile sınırlarının açılmasıyla ilgilendiğini kaydetti. Bu sürecin Rusya’nın desteğiyle tamamlanmasını bekliyoruz. Ancak Karabağ’ın Putin ile iki ülke arasındaki en hassas konulardan biri olduğuna da dikkat çekti. Putin de Karabağ’ın güvenliğinin sağlanmasının önemine vurgu yaptı.
Ermenistan, Azerbaycan ile sınırların açılmasıyla ilgilendiğini söylese de, Rusya ile Karabağ konusunda yaptığı görüşme, kendisinin ve ülkenin Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü tanımadığını gösteriyor. Bu şartlar altında sınırların açılması söz konusu değildir.
Turan Rzayev