İran rejimi son günlerde Azerbaycan ile gerilimi yumuşatıyor izlenimi yaratmaya çalışıyor. Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Amir Abdullahian arasında yapılan 3 telefon görüşmesi bunu söylemek için sebep veriyor.

Abdullahian, Azerbaycanlı mevkidaşı ile yaptığı telefon görüşmesini iki ülke arasındaki gerilimi azaltmayı amaçlayan olumlu bir olay olarak nitelendirdi. İran’ın Azerbaycan’ı tehditlerle veya tehdit edici söylemlerle sindiremeyeceğini anladığı ve bu nedenle gerilimi azaltmak için temaslarda bulunduğu açıktır.

Tahran’ın geri adım atmasının bir diğer nedeni de, hiç şüphesiz, Bakü ile yaşanan gerilimler, Azerbaycan ile İsrail arasındaki yakınlaşma ve bölgenin önde gelen iki gücü Türkiye ve Rusya’nın İran’a karşı soğuk tavrı zemininde Güney Azerbaycan’da artan memnuniyetsizliktir.

İran-Azerbaycan geriliminin arka planında ABD’nin Azerbaycan ile de temas kurması Tahran’ı endişelendiriyor. İran siyasi ve diplomatik düzeyde Azerbaycan ile gerilimi düşürmeye çalışsa da bu sadece bir örtbas. Bu, İran’da hükümetin 15 Nisan’da düzenlediği “Kudüs Günü” eylemlerinin arka planında görülebilir.

Mesele şu ki, eylem sırasında Azerbaycan Cumhuriyeti aleyhine afişler asıldı. “Kudüs’e giden yol Bakü’den geçer” içerikli afişler özel ilgi görüyor. İlginçtir ki bu, İran’ın eski dini lideri Ruhollah Humeyni’nin İran’da iktidara geldikten sonra söylediği “Kudüs’e giden yol Kerbela’dan geçer” sloganının yeni bir şeklidir.

Humeyni’nin bu sloganla İsrail’in yıkılması ve Kudüs’ün alınması için önce Irak’ın Kerbela kentinin alınmasının önemini ifade ettiği açıktır. Aynı mantıkla yaklaşacak olursak sloganın anlamı, İsrail’in yıkılması ve Kudüs’ün alınması için önce Bakü’nün alınması gerektiğidir.

Aslında molla rejimi tüm bu eylemleriyle kendini teşhir ediyor:

Birincisi, rejimin ideologları, “Kudüs Günü”nü coğrafi ve jeopolitik bir gün olarak değil, İslami bir gün olarak kabul ettirmeye çalışıyor. Ancak hükümetin düzenlediği eylemlerde atılan sloganlar tamamen siyasidir. “Kudüs’e giden yol Bakü’den geçer” sloganı bunun en güzel örneğidir.

İkincisi, “Kudüs Günü” propagandaya göre dünyadaki tüm İslam topraklarının işgaline hayır deme günüdür. Bu mantıkla yaklaşıldığında “Kudüs Günü” aynı zamanda Karabağ-Zangazur Günü’dür. Karabağ’ın 27 yıldır Ermeni işgali altında kalmasına ses çıkarmayan İran, bugün Zengezur konusunda kırmızı çizgili söylemler kullanıyor.

Sonuç olarak İran’da hükümetin düzenlediği “Kudüs Günü” eylemi ve bu eylemde atılan sloganlar, Azerbaycan ile gerilimi azaltma politikasının bir örtbas olduğunu bir kez daha kanıtladı.

 Turan Rzayev