Tarafların anlaşamamasının nedenleri
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelensky ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres arasında bir görüşme gerçekleştirildi. Potochki Sarayı’nda 40 dakika süren basına kapalı üçlü görüşmeye Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlud Çavuşoğlu, MİT Başkanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın katıldı.
Erdoğan ile Putin’in Soçi’deki görüşmesinin saatlerce sürdüğü düşünülürse, Lviv’deki görüşmenin sadece 40 dakika sürmesi dikkat çekiyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy, üçlü toplantının ardından Rusya ile diyaloğun ancak Ukrayna topraklarından tamamen çıkarılması durumunda mümkün olduğunu söyledi.
Gerek görüşmenin kısalığı gerekse Zelensky’nin görüşme sonrasında yaptığı açıklamalar, kendisinin Rusya konusunda kesin bir karar verdiğini ve Kremlin ile hiçbir koşulda uzlaşmayacağını gösteriyor.
Prensip olarak, Zelensky’nin bu pozisyonu doğru ve uygundur. Her durumda, savaş ne kadar sürerse sürsün, bu konumdan geri çekilme yoktur. Rusya’ya verilecek herhangi bir taviz kaçınılmaz sonuçlara yol açabilir.
Hem Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hem de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in zor bir görevi üstlendiği açık – Rus-Ukrayna savaşını durdurmaya çalışıyorlar. Bu ikilinin Ukrayna ziyaretinin ana özü budur.
Erdoğan ve Guterres, Rusya ile Ukrayna arasında bir tahıl anlaşması sağlanarak taraflar arasında bir anlaşmaya varılabileceğini gösterdi. Bundan cesaret alarak sürecin siyasi boyutunda başarılı olmaya çalışıyorlar.
Şu anda Rusya ve Ukrayna’yı ortak paydada buluşturmak çok zor. Erdoğan ve Guterres’in tahıl anlaşmasını sağladıkları doğru, ancak bunun küresel sorundan çıkış yolu bulmak için atılmış bir adım olduğunu ve hem Ukrayna hem de Rusya’nın bu konuda yaptırımlara maruz kalabileceğini unutmamalıyız. Diğer bir deyişle, imzalanan tahıl anlaşması bir seçenek değil, bir zorunluluktu.
Rusya, Ukrayna’da saldırganlık savaşını sürdürüyor. Ukrayna tarafı ise Rusya ile diyaloğun ancak Ukrayna topraklarından tamamen çıkarılmaları halinde mümkün olduğunu söylüyor. Taraflar geri adım atmazsa süreç tıkanır.
Erdoğan ve Guterres’in Rusya ve Ukrayna’yı uzlaştırmak istemelerinin başka nedenleri de var. Guterres, liderliğini yaptığı organizasyonun itibarını artırmayı planlıyor. BM dünyanın en büyük örgütü olmasına rağmen dünyadaki siyasi süreçleri etkileme gücünün çok düşük olduğu açıktır. Guterres bunun farkında ve şu anda Ukrayna ve Rusya’yı müzakere masasına getirerek BM’nin prestijini artırmayı ve barışı sağlamayı düşünüyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a gelince, Erdoğan’ın da jeopolitik prestijini artırmaya ve yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce notunu yükseltmeye çalıştığını söyleyebilirim.

Turan Rzayev