Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron dün yaptığı açıklamada, Azerbaycan’a bir kez daha haksızlık yaptı. Bu nedenle Ermenistan ile Azerbaycan arasında son zamanlarda yaşanan çatışmalar hakkında yorumda bulundu ve Fransa’nın Ermenistan’ı kötü durumda bırakmayacağını söyledi.
“Ermenistan, bizimle benzersiz ilişkileri olan bir ülkedir; Azerbaycan sınır boyunca çeşitli saldırılar gerçekleştirdi. Onları kınadık. Macron, “Ermenistan’ı yalnız bırakmayacağız” dedi.
15 Kasım’da Fransız Senatosu’nun Azerbaycan’a yönelik yaptırımlar konusunu görüşeceği dikkate alındığında, Macron’un böyle ikiyüzlü bir açıklama yapması dikkat çekiyor. Görünüşe göre Macron ve senato bu konuda aynı fikirde ve bir yaptırım kararı verilebilir.
Ancak senatonun Azerbaycan’a yönelik yaptırımlar konusunu kabul etmesi, bunun pratikte uygulanacağı anlamına gelmiyor. Macron’un gazeteciye “AB Azerbaycan’dan gaz alıyor, Azerbaycan’a karşı hoşgörülü olabilir mi?” diye sorduğu doğru. “Fransa, Azerbaycan’dan gaz almıyor.” Elbette birçok AB ülkesinin Azerbaycan ile doğalgaz anlaşması var. Ama bilmelisiniz ki Fransa ve AB’nin değerleri gaz ya da petrol için satılmıyor ama bu gerçeği değiştirmiyor. Çünkü Bakü’nün Avrupa’nın enerji arzındaki ağırlığı her zamankinden daha fazla arttı.
Fransa cumhurbaşkanının bu konuşması tamamen çarpıtılmış ve bölge ve Azerbaycan hakkında şantaja dayanmaktadır. Ayrıca Macron’un son açıklaması Fransa-Azerbaycan ilişkilerini de yeniden gündeme getiriyor.
Genel olarak Fransa, Azerbaycan-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesine ve barış anlaşması imzalama sürecine katılmamalıdır. Prensip olarak 30 yıllık “arabuluculuk” döneminde Fransa, AGİT Minsk Grubu’nun eş başkanı olarak Ermenistan’a desteğini göstermiş ve sorunun Ermenistan’ın çıkarları çerçevesinde çözülmesi için elinden gelen her şeyi yapmıştır.
Son zamanlarda Fransa gündem dışı konuları gündeme getirmekte, müzakere sürecine katılmak, arabuluculuk misyonunu gerçekleştirmek için ciddi çaba sarf etmektedir. Sıkı bir Ermeni politikasına sahip olan Fransa’nın, Ermeni lobisinin güçlü etkisi altında olduğu ve açıkça Ermenistan’ın çıkarlarını savunduğu açıktır. Bütün bunları dikkate alan Fransa, hiçbir koşulda Azerbaycan ile Ermenistan arasında arabuluculuk yapamaz.
Son gelişmeler, resmi Paris’in Brüksel formatını benimsemeye ve devralmaya çalıştığını da gösteriyor. Kabul etmek gerekir ki, AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in yakın katılımı ve ciddi çabaları sayesinde, Brüksel formatı çerçevesinde Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerinin normalleşmesine yönelik son dönemde önemli adımlar atılmıştır. Özellikle, sınırların sınırlandırılması konusunda bir çalışma grubunun oluşturulması, Dışişleri Bakanlığı başkanları düzeyinde temas kurulması, barış anlaşması metninin hazırlanmasına ilişkin anlaşma vb. buna örnek olabilir.
Macron dün yaptığı açıklamada, Avrupa Konseyi ve Fransa’nın arabuluculuğunda Avrupa Siyasi Birliği zirvesi çerçevesinde dörtlü bir toplantı yapıldığını açıkça belirtti. Macron daha da ileri giderek, Ermenistan ve Türkiye liderlerinin yakın tarihte ilk kez görüştüklerini kaydetti.
Görünüşe göre Macron sadece Ermeni-Azerbaycan ilişkilerinin normalleşmesini değil, aynı zamanda Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesini de sağlamaya çalışıyor. Ancak Fransa’nın bazı ülkelerdeki soykırım politikası, Müslüman ülkelere karşı önyargılı duruşu, Müslümanlara karşı din ve ırk ayrımcılığı, Azerbaycan ve Türkiye’ye karşı önyargılı politikası bilinen gerçeklerdir.
Bu nedenle Azerbaycan, Fransa’nın katılımıyla yapılan tüm görüşmeleri reddetmeli ve bu ülkenin tüm arabuluculuk tekliflerini kabul etmemelidir.
Turan Rzayev
