Önemli ağırlık merkezleri olan taraflar arasındaki iç anlaşmazlıklar kötüleşirken Rus çevreler de Suriye’deki gelişmeleri takip etmeyi sürdürdü. Aynı şekilde son günlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e doğrudan saldırılarla genişleyen medya kampanyalarıyla ilgili anlaşmazlıklar da arttı.
Uzmanlar, 12 Mayıs’ta Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Moskova’dan özür dilemeyi reddeden Halk Konseyi üyesi Halid el-Abud’un açıklamasında kullanılan tona dikkati çekti. Bazıları, Abud’un ‘düşüncelerini ifade etme hakkına sahip olduğunu’ ve bu medya ifadelerinin Suriye liderliğindeki taraflardan destek aldığını belirtti. Halid el-Abud’un, öncelikle bir iç mesaj göndermek istediği söylenirken, Şam’ın ‘Moskova’nın Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed hakkındaki güçlü kampanyalarına’ yanıt verdiği ifade edildi.
Abud, Facebook üzerinden yeni bir açıklamada daha bulundu. Açıklamada, önceki tavrına dikkati çeken Abud, Suriye’nin, kendisine karşı hamlelere yanıt verme hakkına sahip olduğunu ve İran- Hizbullah ile ittifakının sağlamlığını vurguladı. Halid el-Abud, “Bu ittifak, daha sonra askeri müdahale yoluyla çıkar elde etmeye çalışan Rusya’da değil, Suriye’deki durumla mücadele etmeyi başardı” dedi.
Bu mesajın, eski bakan ve Esed’e yakın isimlerden Mehdi Dahlallah’tan destek aldığı da belirtildi. Dahlallah, Putin’e saldırılar ve tehditler içeren Abub’un eski açıklamasının, ‘ifade özgürlüğünün genişlediğini ve tüm Suriyelilerin istediği şeyi söyleme hakkına sahip olduğunu göstermesi dolayısıyla olumlu bir durumu yansıttığını’ söylemişti. Moskova, son gelişmeler ve karşılıklı medya açıklamaları hususunda sessizliğini korudu. Rus uzmanlar ise Rusya medya organlarının hamlelerinin, ‘ekonomik işbirliği hacminin genişlemesi karşısında yolsuzluğun yayılmasının ve Rus şirketlerin faaliyetlerinin doğrudan engellenmesinin yol açtığı engeller dolayısıyla’, belirli bir sektördeki iş adamlarının can sıkıntısını göstermeye başladığını kaydetti. Ancak bu hamlelerin hızlıca siyasi boyut kazandığını söyleyen uzmanlar, durumun, Rusya- Türkiye anlaşmalarının uygulanmasını engelleme girişiminin yanı sıra, Anayasa Komitesi’nin kazanımları da dahil birçok kazanımı uygulamada rejimin ayak sürçmesinden kaynaklanan Rus rahatsızlığının arka planında geliştiğini ifade etti.
Kaynaklar ise, koronavirüs salgının azalmaya başlamasından sonra ilerleyen günlerde daha açık gelişmelerin ortaya çıkacağını, çünkü Rusya’nın şu anda pandemiyle mücadeleye önem gösterdiğini vurguladı.
Söz konusu gelişmelerle eş zamanlı olarak, Rusya’da son dönemde rejime karşı medya hamleleriyle ortaya çıkan koşullar, Rus elitlerin ‘2254 sayılı kararın uygulanmasını sürdürmek için bir seçeneğin bulunmadığı yönündeki’ inançlarını da yansıtıyor.
Yapılan açıklamalara göre bu pratik deneyim, Moskova’nın bağlı olduğu anayasal sürecin tek başına benimsenmesinin, hükümet ve muhalefet taraflarında militanların ortaya koyduğu engeller nedeniyle başarıya ulaşamadığını gösterdi. Aynı şekilde bu kapalı çemberden çıkışın, rejimi devirmek ve muhalefetin zaferini ilan etmek anlamına gelmeyen siyasi geçiş meselesine geri dönmeden mümkün olmadığı aktarıldı.
Şam’da öfkeye yol açan açıklamalar, tamamı 2254 sayılı kararın tam olarak uygulanmasına odaklanan çeşitli senaryoların incelenmesine dikkati çekti.
Öte yandan Rus basınında, İsrail’in Suriye’de gerçekleştirdiği, daha geniş ve daha aktif boyutlar alan saldırıları hususunda da yeni açıklamalar yayınlandı. Rusya medya organları, İsrail saldırıları sırasında hava savunma bataryalarının devre dışı bırakıldığını yazarak, bu durumun, ‘İran’ın Suriye’de yayılmasını engelleme gerekliliğine dair bir Rus anlayışı’ olduğunu belirtti. Analistler, Esed’e yönelik medya kampanyalarıyla eş zamanlı olarak, Moskova’nın ‘Suriye’deki durumla mücadele etmek için’ bazı kurallarında değişiklik yaptığına dikkati çekti. Ancak bir uzmanın Şarku’l Avsat’a belirttiğine göre bu durum, Kremlin’in Esed’den vazgeçmeye karar verdiği anlamına gelmiyor, ancak önceki tüm tecrübeleri gözden geçirme çerçevesine giriyor. Uzman, Moskova’nın şu anda koronavirüs salgınıyla meşgul olduğunu hatırlatırken, bunun da pozisyonunda ‘hızlı veya dramatik değişiklikler’ beklememe gerekliliği anlamına geldiğini vurguladı.
Son İsrail saldırıları hususunda ise bir Rus gazetesinin yorumcularından biri, “Rusya, İsrail’i görmezden geliyor ve Suriye de aynı şeyi yapıyor. Daha fazlası da söylenebilir; İran teknik olarak İsrail’e yanıt verebilir, ama bunu yapamaz. Nedenler herkes için aynı; Çatışma taraflarından hiçbiri, İsrail’in kaynaklarını Suriye topraklarında İran’a, Suriye’ye ve Rusya’ya karşı bir savaşta kullanmasını istemiyor” ifadelerini kullandı.
Raid Cebr Moskova
şarkulavsat
