Rus Kommersant gazetesi, iki askeri ve diplomatik kaynağa dayandırdığı haberinde, 31 Aralık’ta Lazkiye’deki Hmeymim Hava Üssü’ne düzenlenen saldırıda 7 savaş uçağının imha edildiğini öne sürmüştü. Rusya Savunma Bakanlığı haberi yalanladı. Ama daha sonra haberin doğruluğu teyit edildi. Rus basınında, Rusya Savunma Bakanlığının, Suriye’deki Hmeymim ve Tartus askeri tesislerine silahlı insansız hava araçları (İHA) ile düzenlenen saldırılar nedeniyle Türkiye Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Müsteşarı Hakan Fidan’a birer mektup gönderdiği yer aldı. Aradan çok zaman geçmeden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya’nın Suriye’deki Hmeymim ve Tartus üslerine saldırıların arkasında hangi ülkelerin olduğunu bildiklerini belirterek, “Bu Türkiye değil” dedi. Hmeymim üssüne insansız hava araçlarıyla saldırı girişiminin Türkiye dahil partnerlerle ilişkileri bozmaya yönelik olduğunu kaydeden Putin, Rusya’nın Suriye’deki üslerine saldırılarda kullanılan insansız hava araçlarının “el yapımı” gibi gösterme amacıyla kamufle edildiğine dikkat çekti. Rusya Savunma Bakanlığı, Suriyeli militanların Hmeymim ve Tartus üslerine yönelik saldırı girişimleri sırasında ABD casus uçağının iki üs arasında uçuş gerçekleştirdiğini açıkladı. Suriye’deki militanların Hmeymim ve Tartus üslerine 13 silahlı insansız hava aracıyla (İHA) saldırı girişiminde bulunduğunu açıklayan Rusya Savunma Bakanlığı, bu girişimlerin Rus hava savunma araçlarıyla başarısızlığa uğratıldığını belirtti. Rusların Amerikalıları suçlayan açıklamaları üzerine,
ABD Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Korgeneral Kenneth F. McKenzie, Irak ve Suriye’de IŞİD ile mücadelenin tamamlanmasının ardından ABD öncülüğündeki koalisyonun dikkatini örgütün ortaya çıktığı başka yerlere çevireceğini söyledi. McKenzie, Suriye’deki Rus üslerine saldırıların arkasında ABD’nin olduğuna ilişkin iddiaları da reddetti. 4 Ocak 2018’de “Rusya İran’ı gözden çıkardı mı?” sorusuna cevap aradığım yazımda, ‘son bir haftadır Rusya’nın Suriye’de yaşadığı asker ve silah kaybının sorumlusu, Suriye’de savaşan İranlı paramiliter güçler olabilir.’ ihtimalinden söz etmiştim. Ancak bilgisine başvurduğum Uluslararası ilişkiler uzmanı YAROSLAV SAMAYLOV; Rus analistlerin söz konusu İHA’ların ya Suudi Arabistan ya da BAE tarafından tedarik edilmiş olabileceğini düşündüklerini söyledi. Failin İran olabileceği ihtimaline prim vermemin nedeni, İran’ın insansız hava araçlarının farklı türevlerini imal edebilecek teknoloji ve yazılıma sahip olması. 2012’de İran; yerli mühendislerce ve yüksek teknoloji kullanılarak dünyada ilk kez dikey kalkış yapabilen insansız hava aracı üretmişti. insansız hava aracı, piste gerek duymadan ve sessiz havalanabiliyor. Çeşitli tiplerde ve amaçlara uygun olarak insansız hava aracı üreten İran, en son “Liku” adlı, radara yakalanmayan bir araç üretmişti.Yüksek irtifada üç saat uçabilen aracın 100 kilogram yükü 100 kilometre kadar taşıma kabiliyetinde olduğu açıklanmıştı.
İran ordusunun envanterinde uzun süreli ve uzun menzilli uçuşlar yapabilen ‘Kerrar” ve “Şahid” adlı insansız hava araçları da bulunuyor. İran Ordusunun üst düzey bir askeri yetkilisi , ürettikleri insansız hava aracının, taşıdığı füzelerle birlikte menzilinin saatte 2000 km hıza ulaştığını, bu menzilin Ortadoğu’nun büyük bölümünde keşif yapmaya imkân verdiğini belirtmişti. Ölen Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez, İran ile kurulan askeri işbirliği kapsamında, insansız hava aracı (İHA) üretmeye başladıklarından söz etmişti. Suudi Arabistan bu teknolojiyi imal edebileceği alt yapıya sahip değil. Hanzo ama para onlarda. Parayı bastırıp ne isterlerse alıyorlar. ABD’nin Ortadoğu’daki kilit müttefiki Suudi Arabistan, Çin ile askeri ilişkileri güçlendiren adımlar atması düşündürücü. 03.09.2016’da Suudi Arabistan Savunma Bakanı Muhammed İbn Salman’ın Pekin ziyareti sırasında imzalanan anlaşmaya göre, Çin Suudi Arabistan’a Wing Loong (NATO kod adı Pterodactyl) insansız hava araçları satmıştı. Suudi krallığı, Chengdu Aircraft Industry Group tarafından geliştirilen bu tip insansız hava araçlarını satın alan ilk Arap ülkesi oldu. İki adet ‘havadan karaya’ füze taşıyabilen Wing Loong; bilgi toplama ve gözlemleme açısından en etkili araçlardan biri. Acaba Rus uzmanların kast ettiği tedarik bu mu ola? Ömür Çelikdönmez
Twitter: @oc32oc39
