Amerika’nın etkili analitik merkezi Stratfor‘un, “2025 Yıllık Jeopolitik Tahmin” başlıklı raporunda Güney Kafkasya’daki süreçlere ilişkin önemli öngörülerini açıkladı. Raporda, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki barış sürecinden bölgesel güçlerin etki alanına kadar pek çok önemli noktaya yer veriliyor.
Güney Kafkasya jeopolitik rekabet alanıdır
Stratfor raporunda Güney Kafkasya’nın 2025 yılında da jeopolitik rekabetin merkezlerinden biri olmaya devam edeceği belirtiliyor. Ermenistan ve Azerbaycan barış görüşmelerinde avantaj sağlamak için yabancı ortaklardan destek almaya çalışacak. Raporda, her iki ülkenin dış politikasının esas olarak bu hedefe yönelik olacağı belirtiliyor.
Barış anlaşması zor olacak
Raporda, Ermenistan ve Azerbaycan’ın barış anlaşmasına varmak için çalışacağı ancak 2025 yılında nihai anlaşmaya varılmasının pek mümkün olmadığı vurgulanıyor. Bu birkaç nedenden dolayı açıklanmaktadır:
1. Ermenistan’da anayasal değişiklikler – iç siyasi değişiklikler barış sürecini yavaşlatabilir.
2. Sınırların çizilmesi – Sınır sorunlarının eksik çözümlenmesi taraflar arasında ciddi bir engel olmaya devam edecektir.
3. Transit yolların açılması konusunda anlaşmazlıklar – Ermenistan’ın, Azerbaycan’ın Zengezur Koridoru’na yönelik taleplerine karşı koyması müzakereleri karmaşık hale getiriyor.
Gerilim riski devam ediyor
Raporda, barış anlaşmasına varılana kadar bölgede askeri gerilimin tırmanma ihtimalinin yüksek olduğu vurgulanıyor. Özellikle Azerbaycan’ın askeri avantajını müzakerelerde koz olarak kullanacağı kaydediliyor.
Yabancı ortak arayın
Her iki taraf da müzakerelerde avantaj elde etmek için dış destek aramaya devam edecek:
• Azerbaycan, konumunu güçlendirmek için Türkiye ve İsrail gibi müttefiklerinin yanı sıra ABD ile olan ilişkilerine de güvenecektir.
• Ermenistan asıl desteği Batı’dan, özellikle Fransa ve Avrupa Birliği’nden almaya çalışacaktır. Fransa ile askeri ilişkilerin genişletilmesi ve Avrupa ile ticaretin artırılması Ermenistan’ın öncelikleri arasında yer alacaktır.
ABD ile Ermenistan arasındaki ilişkilere kısıtlamalar
Rapora göre Ermenistan’ın ABD’den ciddi destek alma girişimleri başarısızlıkla sonuçlanacak. Çünkü Trump yönetimi Azerbaycan’la güçlü ilişkileri tercih ediyor ve Bakü’yü Rusya, İran ve Çin nüfuzuna karşı bir siper olarak görüyor. Bu durumda Ermenistan, Fransa ve Avrupa Birliği ile işbirliğini derinleştirmek zorunda kalacak.
Ermenistan’ın Batı’ya entegrasyonunun hedefi
Stratfor, Ermenistan’ın Batı ile artan siyasi ve savunma bağlarını Azerbaycan’ın taleplerine karşı koymak için kullanmaya çalışacağını vurguluyor. Özellikle Bakü’nün transit yollara ilişkin en katı taleplerine karşı koymak için Batı’nın desteğine güvenecek.
Rusya’nın rolü ve çatışmayı önleme politikası
Raporda ayrıca Ermenistan ve Azerbaycan’ın Moskova ile ilişkilerinde temkinli olmaya çalışacağı belirtiliyor. Her iki ülke de Rusya’nın bölgedeki nüfuzunu tamamen kaybetme konusunda isteksiz ve doğrudan çatışmalardan kaçınacak.
Sonuç
Stratfor‘un öngörüsüne göre Güney Kafkasya’daki durum 2025 yılında da karmaşık olmaya devam edecek. Bölgedeki güç dengesi, askeri gerilimin tırmanma riski ve dış etkiler gündemde olmaya devam edecek. Bu durumun barış sürecini nasıl etkileyeceğini zaman gösterecek.
