14 Mart 1921 ‘de Rusya Komünist partisi kongresinden kabul edilen politika programıdır. Askeri Kominizm döneminde kabul edilen bu ekonomi politikası Rus İç Savaş Dönemindeki sorunların yarattığı bunalıma çözüm bulunmak için devreye sokulmuştur. Büyük ekonomik sıkıntılar içerisinde düzenlenen bu politika döneminin en çağdaş ve reformcu politikası olarak kabul edilmiştir. Yüz kişiye kadar personel çalıştırılma izni, serbest ticaretin kanunlaştırılması, önceden millileştirilmiş işletmelerin eski sahiplerine geri verilmesi gibi politikalar uygulanmıştır. Banka sistemi restore edilmiştir. Savaştan sonra ülkede politik ve ekonomik krizlerin baş gösterdiği, işsizliğin arttığı, tarım ürünlerinin olumsuz etkilendiği ,sanayi hacminin neredeyse 7 kat azaldığı bu dönemde önemli bir ekonomi politik olmuştur. Tarım alanında vergiler neredeyse 2 kat azalmıştır, köylünün üzerindeki yük azaltılmıştır.^0Ekim 1922’de Özel mülkiyet kavramı resmi olarak Rusya Federasyonu Arazi kanuna eklenmiştir. Endüstride fuar, ticari şirket, borsa gibi kurumlar ortaya çıkmaya başladı ve serbestîyet sağlandı. Bakü borsası bu dönemde açılan borsalara örnek verilebilir .Ücret sistemi yeniden düzenlendi. Maliye alanında bütçe açıkları, bankacılık sisteminin entegrasyonu ,vergi sistemi, tek parasal sistem gibi kurumlar orta çıkarıldı.1921 ‘de Devlet bankası kuruldu, NEP ekonominin hızla gelişmesini sağladı. Tarımdaki reformlar , tarım ürünlerinin fazlalaşmasına , pazarın hızla tarım ürünleri ile dolmasına ve savaş dönemindeki yaşanan kıtlığının yavaş yavaş azalmasına imkan sağladı. Ekonomik olarak ortaya çıkan bu iyileşmek parti içerisinde bir çok kişiyi rahatsız etmeye de başladı. Özellikle özel girişimcilik konusunda büyük eleştiriler baş göstermeye başlamıştı. Halk içinde “Nepman” kavramı sömürücü, sınıf düşmanı olarak nitelendirildi. NEP , devlet müdahaleleri, özel teşebbüs zayıflığı gibi sebeplerden dolayı zamanla zayıflamıştır.1920’LERİN sonunda rezervler tükendi modernizasyon için çok büyük kaynak ihtiyaçları ortaya çıktı.1924’Te yine kıtlık baş göstertmeye başladı.1927-1929 arasında üretim hacmi tekrar azalmaya başladı Tahıl tedarikinde azalma meydana geldi. Yeni dönemde piyasaya sürülen para birimi chervonets değer yitirmeye başladı.1926’De Sovyet para biriminin chevronets’e dönüştürülme fikrinden vaz geçildi. İlk günden beri parti içindeki çıkar gruplarının işine gelmeyen sistem 1920’lerin sonuna gelindiğinde terk edildi.
Kafkassam /Ömer GÖK
Kaynakça
http://www.krugosvet.ru/enc/istoriya/NOVAYA_EKONOMICHESKAYA_POLITIKA_NEP.html
https://ria.ru/spravka/20110308/342203433.html
https://histrf.ru/lenta-vremeni/event/view/nep
http://www.pravoslavie.ru/5880.html
http://a-pesni.org/dvor/piter/a-jadov.php
https://rusk.ru/st.php?idar=800876
http://www.fintrest.ru/politekonomia.html
http://www.economicportal.ru/facts/nep.html