İlk başta Azerbaycan-Ermenistan barış anlaşması konusunda ABD’nin önerdiği (Avrupa Birliği’nin de desteklediği) “Washington varyantı” olduğunu söylediklerinden anlıyoruz.
Putin, “Washington varyantı” demek Azerbaycan’ın Karabağ üzerindeki egemenliği anlamına geldiğini söyledi.
“Ermenistan da böyle düşünüyorsa gitsinler, Ermeni halkının her türlü seçimini destekleriz”, – sözleriyle memnuniyetsiz bir ton açıkça hissediliyor. Rusya, batının önerdiği barış anlaşmasını desteklemeyecek belli ki. Cümlenin basit tercümesi, siz – Ermeniler Azerbaycan’ın Karabağ üzerindeki hakimiyetini kabul ediyorsanız, kabul edersiniz, karar sizin, bu durumda Moskova’dan bir şey beklemeyin. Yani “günah bizden gitti.. ”
Rusya’nın konumu, Karabağ’ın “eşsiz özelliklere” sahip olması ve bu özelliklerin barış antlaşmasına yansıması gerektiğidir.
Putin, Azerbaycan’ın çıkarlarını göz önünde bulundurduklarını ancak müttefik Ermenistan’ın sunduklarına dikkat edeceklerini söyleyerek Paşinyan’ı hedef tahtasına koydu. Ermeni halkına mesaj veriyor ki, sizi tatmin etmeyen barış seçeneği ortaya çıkarsa bunun suçlusu Paşinyan olacak, hesap sorun, Rusya olarak sizi desteklemeye hazırdık.
Şimdi, büyük olasılıkla, Ermeni muhalefeti, Putin’in sözlerine atıfta bulunarak, Paşinyan, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü ve uluslararası tanınan sınırlarının tanınmasını içeren bir barış (ve tabii ki, toprakların resmi olarak reddedilmesini içeren bir barış iddiası) sözleşmesini imzalamaması için üzerinde baskı kuracak. Putin’in konumu Ermeniler’de farklı bir alternatif olma ihtimali konusunda umut yaratıyor. Bu kesinlikle Paşinyan’ın işini zorlaştıracak.
“Washington varyantı”nda Karabağ Ermenilerinin hak ve güvenliği ile ilgili dönemler olduğuna şüphe yok ki, bu olmasaydı barış anlaşması da olmazdı. Azerbaycan için özerklik statüsü kabul edilemez, ancak yerel yönetimler içinde (tabii ki ülke genelinde) kendi kendini yönetme modeli ve Karabağ Ermenileri için geçici uluslararası güvenlik üzerinde uzlaşmak mümkündür.
Shahin Caferli
